10.1 Blokvorming in de wereld en in Europa (A)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Tijd van Televisie en Computers

10.1 Blokvorming in de wereld en in Europa (A)

Wat gaan we doen?

1. Planning

2. Activeren voorkennis

3. Leerdoelen

4. Theorie

5. Aan de slag

6. Leerdoelen nabespreken

Planning

• Voor de vakantie Tijdvak 10 afronden (geen 10.2) en eventueel klein begin Historisch Context 2.2. 
• Tijdens de vakantie Lessonups al beschikbaar van Historische Context 2.2 en 2.3 en zelf de stof gaan herhalen (alles wordt beschikbaar).
• Na de vakantie Historische Context 2.2 en 2.3 en herhalen. 

Activeren voorkennis

Leerdoelen

Je kunt de ideologische verschillen tussen het Westblok en het Oostblok beschrijven.

Je kunt uitleggen hoe na 1945 de Oost-Europese landen satellietstaten van de SU werden. 

Je kunt met voorbeelden toelichten hoe verschillende gebeurtenissen in de periode 1947-1949 spanningen tussen West- en Oost vergrootten

Theorie

Tijd van televisie en computers (1950-heden) 

Theorie

'Dit nooit meer!' Dat is het gevoel wat overheerst in 1945. Met de oprichting van de VN (Verenigde Naties) hoopten de overwinnaars dat conflicten voortaan vreedzaam konden worden opgelost. 

Opschrijven:

VN is opgericht in 1945 met als doel het handhaven van de internationale vrede en veiligheid. De VN is een opvolger van de Volkenbond (na de Eerste Wereldoorlog opgericht). 

Theorie

Deze hoop bleek al snel geen realiteit. Ook al waren de Amerikanen, Britten en Russen tijdens de Tweede Wereldoorlog bondgenoten geweest tegen Duitsland, hun onderlinge wantrouwen was gebleven. 

Dit komt omdat al sinds de Russische Revolutie (..?) westerse leiders en de leiders van de SU politiek tegenovergestelde uitgangspunten hadden. 

Amerika en West-Europese landen (Westen): 

• Vrijheid van individu
• Democratie
• Kapitalisme
• Vrijemarkteconomie (iedereen mag maken, kopen en verkopen wat hij wil)

Sovjet-Unie en Oost-Europese landen (Oosten): 

• Collectief (iedereen samen)
• Communistische dictatuur
• Planeconomie
• Fabrieken waren staatseigendom (overheid bepaalde hoeveel er werd geproduceerd

Amerika en West-Europese landen (Westen): 

Sovjet-Unie en Oost-Europese landen (Oosten): 

Theorie

De tegenstellingen tussen deze twee ideologieën zou leiden tot politieke blokvorming in de wereld. Het ene blok bestond dus uit democratische landen. Deze landen vormen het Westblok. Het andere blok bestond uit communistische landen: het Oostblok. 

Opschrijven:

Invloedssfeer = Gebied waar een bepaald land veel invloed heeft. Westen = Amerika en Oosten = Sovjet-Unie. 

Theorie

De afloop van de Tweede Wereldoorlog speelde een belangrijke rol in het ontstaan van de twee blokken. In 1945 had de SU Oost-Europa bevrijd van de nazi's. 

Opschrijven:

Op de Conferentie van Jalta (februari 1945) spraken Stalin, Roosevelt en Churchill over de verdeling van Europa en Duitsland na de oorlog. Stalin wist hier af te dwingen dat Oost-Europese landen 'bevriend' zouden blijven met de SU. 

Theorie

Na de Tweede Oorlog maakte hij echter gelijk van deze Oos-Europese landen satellietstaten: Hier kwamen communisten in de regering die deden wat Moskou wilden. 

Het Westblok vertrouwde de SU steeds minder en al kort na de Tweede Wereldoorlog ontstond er een nieuwe term..

De Koude Oorlog: 'koud', omdat het (net) niet tot een echte 'warme' oorlog kwam. 

Theorie

Om de opmars van het communisme in te dammen bedacht de Amerikaanse president Truman (opvolger van .. ?) een nieuw uitgangspunt in het Amerikaanse beleid. 

Waar ze eerst altijd kozen om niet met andere landen te bemoeien bedacht hij nu de Trumandoctrine. Een plan om overal het communisme tegen te houden, en tegendruk te geven. 

In aansluiting hierop werd ook het Marshallplan/Marshallhulp ingevoerd. Iemand enig idee ..? 

Theorie

Trumandoctrine:

Overal het communisme proberen tegen te houden. Dit kan bijvoorbeeld met geld (Marshallplan), propaganda of militaire kracht (Vietnamoorlog). 

Marshallplan:

Economische steun aan door de oorlog getroffen landen. Dit om: 

1. Ze bij het communisme weg te houden.

2. De landen economisch sterk te maken voor handel met de VS. 

Theorie

Trumandoctrine:

Overal het communisme proberen tegen te houden. Dit kan bijvoorbeeld met geld (Marshallplan), propaganda of militaire kracht (Vietnamoorlog). 

Marshallplan:

Economische steun aan door de oorlog getroffen landen. Dit om: 

1. Ze bij het communisme weg te houden.

2. De landen economisch sterk te maken voor handel met de VS. 

Aan de slag

Lees paragraaf 10.1 goed door (tot 'Geldverslindende wapenwedloop') 

Maak voor jezelf wederom een tijdbalk met de besproken gebeurtenissen (bv. oprichting VN, Trumandoctrine etc). 

Leerdoelen nabespreken

Je kunt de ideologische verschillen tussen het Westblok en het Oostblok beschrijven.

Je kunt uitleggen hoe na 1945 de Oost-Europese landen satellietstaten van de SU werden. 

Je kunt met voorbeelden toelichten hoe verschillende gebeurtenissen in de periode 1947-1949 spanningen tussen West- en Oost vergrootten