Gezondheid Les 6: Afweer in de fout

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Afweer in de fout!

§12.5 Als het misgaat

Hfst. 12 Gezondheid

Je weet hoe het afweersysteem werkt

1e linie: huid, slijmvliezen

2e linie: fagocyten

3e: humorale of cellulaire afweer

Maar wat als het mis gaat?

- Waarom kan je lichaam kanker niet genezen?

- Waarom reageer het lichaam bij allergieën zo erg?

- Auto-immuunziektes, antistoffen tegen lichaamseigen allergenen.

Auto-immuun

Bij auto-immuunziekte valt lichaam eigen antigenen aan: geen goed onderscheid in lichaamseigen en lichaamsvreemde antigenen. 

Afweersysteem onderdrukkende medicijnen.

Auto-immuunziekte

In de afbeelding voorbeeld hoe diabetes type 1 ontstaat.

Antigenen op alvleeskliercellen worden niet herkent als lichaamseigen. 

Gevolg: lichaam valt deze cellen aan.

Transplantatie

Bij transplantatie werkt afweersysteem goed. Maar we willen afweerreactie voorkomen/ onderdrukken.

Bij transplantatie wordt daarom op HLA-antigenen gelet. 

Zo wordt afweerreactie voorkomen. 

Ook hier: afweersysteem onderdrukken.

Allergie

Bij allergieën afweerreactie tegen een deel (antigeen) van een voedingsmiddel/pollen/ huidschilvers huisdieren.

Mestcellen, reageren op allergeen: ontstekingsreactie.

Allergie

Bij zeer heftige reactie: anafylatische shock.

Bloedvaten openen zich (zwelling) en bloeddruk valt weg.

Kanker

Kanker zijn lichaamseigen cellen die ongeremd delen.

Celcyclus en omgeving houden cel niet onder controle. Mutaties in: Proto-oncogenen en tumorsuppressorgenen.

Mutaties > tumorcel > tumor > metastase

Kanker

Als cellen een gezwel vormen, wordt dit een tumor genoemd.

Als cellen ook niet bij elkaar blijven (weefsel) dan spreek je van uitzaaiing.

Virussen

DNA 'aanpassen'

Het leesbaar of onleesbaar maken. 

Methylering: toevoegen methylgroepen aan DNA > minder leesbaar (bruikbaar). 

Acetylering: toevoegen acetylgroepen > beter leesbaar.

Welke behoort tot de niet-specifieke afweer?

1. T-helpercel
2. cytotoxische T cel
3. natural killercellen
4. plasmacellen

Mensen maken ook gebruik van mechanische en chemische afweer. Wat is een voorbeeld van chemische afweer?

1. huid
2. vloeistofstroom in urinewegen
3. maagzuur
4. slijmlaag in vagina

De specifieke afweer heeft twee typen: cellulaire en humorale afweer.
Bij welke worden T-geheugencellen gemaakt?

1. cellulaire afweer
2. humorale afweer

Welke vorm van afweer bouw je pas na de geboorte (=verworven afweer) op?

1. specifieke afweer
2. aspecifieke afweer
3. mechanische afweer
4. chemische afweer

Wat is aspecifieke afweer?

1. Houdt 1 ziekteverwekker tegen
2. Macrofagen zijn hierbij betrokken
3. Kan meerdere ziekteverwekkers aanvallen
4. antistofcellen zijn hierbij betrokken.

HIV infecteert de T-helpercellen. Welke afweer wordt daardoor geremd?

1. De a-specifieke afweer
2. De specifieke afweer
3. beide
4. geen van beide