Wonen in Nederland 2.1 Rijn en Maas

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Nederland rivierenland

Aan het eind van deze les

kun je uitleggen wat de kenmerken zijn van het stroomgebied van de Rijn en van de Maas

Het stroomgebied van de Rijn

Begrippen

- Stroomgebied: het gebied dat afwatert op een bepaalde rivier en zijn zijrivieren.

- Waterscheiding: de grens tussen twee stroomgebieden.Een waterscheiding wordt gevormd door hogere delen in het landschap, zoals een heuvelrug of een bergketen.

- Stroomstelsel: een rivier met alle zijrivieren en vertakkingen die deel uitmaken van hetzelfde stroomgebied.

De Rijn is een gemengde rivier. Wat betekent dit?

Bovenloop, middenloop, benedenloop

1. Bovenloop: Het eerste deel vanaf de bron. Kleine beken stromen samen tot een grote rivier. Hellingshoek is groot en de rivier stroomt snel -> veel erosie en de rivier neemt veel sediment mee.

2. Middenloop: middelste gedeelte, evenwicht tussen erosie en sedimentatie. Stroomafwaarts neemt de hellingshoek verder af; Dichter bij de zee -> gebied wordt vlakker en rivier stroomt minder snel.

3. Benedenloop: laatste deel vanaf de bron. (Zeer) kleine hellingshoek, veel sedimentatie en de monding in zee zijn kenmerkend voor de benedenloop. Vaak splitst een rivier zich in de benedenloop in meerdere takken, en vormt een delta.

de Rijn vertakt zich

Stuw in de Rijn

De Maas

De Maas is een regenrivier.

Oppervlakte stroomgebied ongeveer 

even groot als Nederland.

De Maas ontspringt op het 

Plateau van Langres (Frankrijk), 

stroomt via België naar Nederland.

De Maas

De Maas is grotendeels onbedijkt.

Bovenloop stroomt onbedijkt van de bron tot de Frans-Belgische grens.

De middenloop ligt in de Belgische Ardennen en loopt tot de Belgisch-Nederlandse grens.

Eerste deel van de benedenloop stroomt in Limburg door een dal met aan weerszijden van de rivier natuurlijke terrassen. Tweede deel van de benedenloop in Nederland is bedijkt.

Vanaf Maastricht tot Maasbracht wordt de rivier de Grensmaas genoemd -> hij vormt de grens tussen Nederland en België. Grensmaas te ondiep -> scheepvaart maakt gebruik van het Julianakanaal.

Aan de slag

- Lezen 2.1

- Maken opdrachten (zie studiewijzer)

Noem twee kenmerken van (het stroomgebied van) de Rijn.