Stap 1 Havo PO

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Stap 2

Stap 2: A) Welke visies op de verzorgingsstaat hebben de politieke partijen op

1) vrijheid  2) gelijkheid 3) werk 4) en de mens in zijn algemeen?

Schrijf dat in enkele zinnen op en verwijs steeds naar je bronnen en geef daar commentaar op. 

B) Geef ook aan bij welk verzorgingsmodel (Scandinavisch / Continentaal / Zuid-Europees / Angelsaksisch) deze visies passen. Leg uit waarom.

Stelling: Iedereen heeft 

recht op een basisinkomen

1. Eens
2. Oneens

Welzijnsdilemma

Links

Midden

• Bestaanszekerheid

• Solidariteit

Rechts

• Eigen verantwoordelijkheid

Links

Midden

Rechts

Bronnen afbeeldingen:

• http://www.berthoman.eu/Publicaties/Zorg/mobile/ 
• https://geheugen.delpher.nl/nl/geheugen/view?coll=ngvn&identifier=NAGO02%3AIISG-30051001754735
• https://zorgenz.nl/solidariteit-in-de-zorg-niet-vanzelfsprekend/

Middeleeuwen

Zorg: afhankelijk van geestelijken!

Klik op het oogje voor een afbeelding. 

Bron afbeelding: middeleeuws gasthuis Ten Bunderen

Industriële revolutie

Een spotprent uit de Volkskrant over kinderarbeid in de industriële revolutie. 

Industriële revolutie: Mens- en paardenkracht worden vervangen door stoomkracht en elektrische kracht.

Klik op het vraagteken voor de uitleg van de industriële revolutie en klik op het oogje voor een spotprent over kinderarbeid uit die tijd. 

Vanaf de 16e eeuw

Armenzorg in de 16e eeuw. 

Klik op het oogje voor een afbeelding. 

Samuël van Houten (1874)

Sociale wetgeving

Kinderwetje van Van Houten - 

De fabriekskinderen: 

"Leve mijnheer van Houten"

Klik op het vraagteken voor een afbeelding uit een oude krant van die tijd (1874, Elias Spanier).

Vakbonden en partijen

Uitleg vakbonden/ partijen.

Filmpje: Geschiedenis van de vakbond van typografen/ uitleg vakbonden. 

Filmpje: geschiedenis Nederlandse vakbond/ uitleg vakbonden/ sociale wetten.  

• Ongevallenwet 
• Invaliditeitswet 
• AOW
• Algemene Bijstandswet
  
• WAO

Gemengde economie 

Systeem waarin de overheid en de vrije markt allebei invloed hebben. 

Uitleg wetten. Klik op het vraagteken voor de uitleg van het begrip 'gemengde economie'

Politieke partijen en de verzorgingsstaat

§4.4 in het lesboek van Seneca maatschappijleer havo. 

De politiek over het welzijnsdilemma

Links

Midden

Rechts

Bestaans-

zekerheid

Eigen verantwoordelijkheid

Solidariteit

Bestaanszekerheid, solidariteit of eigen verantwoordelijkheid?

Positie SP

• Gegarandeerde bestaanszekerheid
• Hervedeling rijkdom: sterkste schouders dragen de zwaarste lasten
• Progressief belastingstelsel

Positie VVD

• Verantwoordelijkheid om in eigen levensonderheid te voorzien
• Overheid ondersteunt tijdelijk waar nodig
• Lage belastingen

Bespreek de standpunten van de SP en VVD in het welzijnsdilemma. Zie de volgende slides voor een fragment uit de beginselprogramma's van deze partijen. 

Wie niet in staat is betaald werk te
verrichten, of daarvan vrijgesteld is, moet aanspraak kunnen maken op een gegarandeerde bestaanszekerheid, die het mogelijk maakt volwaardig deel te nemen aan de samenleving. Het belastingstelsel moet bijdragen aan een herverdeling van de rijkdom, waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Dat vereist een sterk progressief belastingstelsel op inkomen, vermogens, (vermogens)winst en erfenissen.’

Deze tekst en die op de volgende slide kunt u leerlingen laten lezen. Daarna volgt hier namelijk een opdracht over. 

Iedereen heeft de verantwoordelijkheid in zijn eigen levensonderhoud te

voorzien. Wie daar niet in slaagt, kan een beroep doen op de overheid. Ondersteuning door de overheid is tijdelijk en is erop gericht dat mensen zo

snel mogelijk weer aan het werk kunnen. Belastingheffing is onvermijdelijk.

Maar de belastingdruk wordt zo laag mogelijk gehouden, zodat hardwerkend Nederland zoveel mogelijk van het verdiende geld naar eigen keuze kan besteden. De vrije marktorde is in economische zin de uitdrukking van het liberale uitgangspunt dat het individu zoveel mogelijk naar eigen keuze over zijn lot moet kunnen beschikken.’

Over de twee teksten van de SP en VVD komt hierna een opdracht. 

Eigen 

verantwoordelijkheid

Bestaanszekerheid

Solidariteit

Eigen 

verantwoordelijkheid

?

?

?

?

?

Waar horen de VVD en de SP? Sleep de VVD en de SP naar de juiste plek. 

In het fragment praten Veldman (VVD) en Van Haga (FvD) over de 'indirecte' vaccinatieplicht. Welke waarde van het welzijnsdilemma past daarbij?

In het fragment praten Veldman (VVD) en Van Haga (FvD) over de 'indirecte' vaccinatieplicht. Welke waarde van het welzijnsdilemma past daarbij?

1. Bestaanszekerheid
2. Solidariteit
3. Eigen verantwoordelijkheid