4.2: Buitenlandse bemoeienis RZ

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

tijdvak 5: Ontdekkers & Hervormers + tijdvak 6: Regenten & Vorsten

1500 - 1600

4.2: Buitenlandse bemoeienis

Deze les: 

• Start nieuw hoofdstuk 
• Waar rekening mee te houden in dit hoofdstuk? 
• Aantekeningen verwerkt in deze les 

==> OP TAFEL: SCHRIFT EN PEN !

Instructie en een afsluitende video 

Leerdoelen 

1. Je kunt uitleggen op welke manieren de Bourgondiërs hun macht weten te vergroten in de 14e eeuw.

2. Je kunt met drie voorbeelden uitleggen hoe Filips de Goede het particularisme in de Nederlandse gewesten tegen ging.

3. Je kunt uitleggen hoe de Bourgondische tijd overgegaan is in de Habsburgse Nederlanden.

De Nederlanden

• Middeleeuwen: Nederland bestond uit gewesten met eigen bestuur, wetten en munten
• Elk gewest had privileges, voorrechten, die ze graag wilden houden. 
• Streven naar zelfstandigheid: particularisme 
• Er is dus nog geen Nederlandse staat. 

14e eeuw: Hertog van Bourgondië was de baas. Zij kregen meer grondgebied door deze 4 dingen:  

• het verkrijgen van erfenissen;
  
• door huwelijkspolitiek;
  
• door aankoop van grondgebied;
  
• door verovering.
  

1384: Filips de Stoute krijgt het gewest Vlaanderen. Zijn opvolgers krijgen meer Nederlandse gebieden in handen. We noemen deze tijd nu de Bourgondische tijd. 

Vlaanderen

• Het gewest Vlaanderen in het rood. 
• Dit gewest is door de handel met Engeland, Frankrijk en Italië in graan, wijn en lakense stof heel rijk geworden. 

De Bourgondiërs wilden af van het particularisme. Ze wilden een centraal bestuur met overal dezelfde wetten en regels (centralisatie). 

De kleinzoon van Filips de Stoute, Filips de Goede, deed dat op 3 manieren: 

• Er kwamen stadhouders als vervanger van hem als hertog. Zo had Filips alsnog controle over een gewest;  
• Elk bestuur van een gewest kwam samen in een Statenvergadering. Dit noem je de Staten-Generaal. Er werd overlegd over het beleid binnen de gewesten en soms deed de landsheer een bede, waarbij hij om geld vroeg. 
• Brussel werd de hoofdstad van de Nederlanden

Maria van Bourgondië

De centralisatie door de Bourgondiërs werd in de Nederlandse gewesten niet gewaardeerd. 

Gewesten wilden hun vrijheid en privileges niet kwijtraken. Vanaf 1477 braken er opstanden uit. Nederland stond in deze tijd onder leiding van de Hertoging Maria van Bourgondië. 

Zij ging akkoord met de eisen van de gewesten door het groot privilege te tekenen. 

1477: Maria van Bourgondië trouwt met de Oostenrijkse Maximiliaan I, de keizer van het Habsburgse rijk. 

Hierdoor werd de zelfstandigheid van de gewesten weer minder. Nederland heet nu de habsburgse Nederlanden. 

Klik op de afbeelding om in te zoomen. Wat klopt er niet aan deze kaart? 

Stel, jij bent bestuurder van een gewest. Hoe had jij gereageerd op de centralisatiepolitiek?

Zet in goede volgorde van tijd

Nederland bestaat uit allerlei zelfstandige gewesten

Filips de goede wil het particularisme verminderen

Maria van Bourgondië wordt Hertogin van de Nederlanden

Groot privilege

Begin Habsburgse Nederlanden

Filips de Stoute wordt hertog van de Nederlanden

In de 14e eeuw stonden de Nederlandse gewesten onder leiding van de hertog van Bourgondië. Maar in welk land ligt Bourgondië?

1. Spanje
2. Duitsland
3. Frankrijk
4. België

2 uitspraken: 

1: Het gebied Vlaanderen ligt nu in Nederland / België

2: Het gebied Vlaanderen was het rijkst in deze tijd

1. 1 = Nederland 2 = niet waar
2. 1 = Nederland 2 = waar
3. 1 = België 2 = niet waar
4. 1 = België 2 = waar

Sleep de punaise naar het logo waarbij er ook al centralisatie was: 

Leerdoelen 

1. Je kunt uitleggen op welke manieren de Bourgondiërs hun macht weten te vergroten in de 14e eeuw.

2. Je kunt met drie voorbeelden uitleggen hoe Filips de Goede het particularisme in de Nederlandse gewesten tegen ging.

3. Je kunt uitleggen hoe de Bourgondische tijd overgegaan is in de Habsburgse Nederlanden.

Nu maken: 

==> Check je aantekeningen

==> maken alle opdrachten 4.2