Spreekwoorden/zegswijzen/gezegden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Spreekwoord

- Zin die een mededeling bevat

- Onveranderlijk. Altijd dezelfde woorden in dezelfde volgorde

- Bevat een wijsheid of waarheid

'Een gegeven paard mag je niet in

de bek kijken.'/ Onkruid vergaat niet.'

Zegswijze/uitdrukking

- Figuurlijk taalgebruik waarmee een situatie beeldend omschreven wordt

- Geen vaste formulering

- Met een werkwoord

‘De spuigaten uitlopen, met vuur spelen'

Gezegde

- Woordgroep met figuurlijke betekenis

- Zinsdeel in een vaste vorm

- Bevat nooit een werkwoord

'Met hart en ziel, door dik en dun, ...

Een koekje van eigen deeg

1. spreekwoord
2. uitdrukking
3. gezegde

De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet.

1. spreekwoord
2. uitdrukking
3. gezegde

iemand zwartmaken

1. spreekwoord
2. uitdrukking
3. gezegde

Lees de tekst.

Wat zijn de drie doelen van 'Paarse Krokodillentranen'?

Waarom vonden de initiatiefnemers 'Paarse Krokodillentranen' een goed voorbeeld van moderne beeldspraak?

Wat zijn verhaspelingen?

1. figuurlijk taalgebruik in verkeerde context
2. fout gebruik door bv. 2 uitdrukkingen te mixen
3. figuurlijk taalgebruik te vaak gebruiken
4. te veel figuurlijk taalgebruik in 1 zin

Verbeter de verhaspeling:
z'n eigen boontjes oplossen

Verbeter de verhaspeling:
ergens een mouw aan willen vastknopen

ETYMOLOGIE

... de draak steken met iets/iemand

ETYMOLOGIE

... niet door de beugel kunnen 

ETYMOLOGIE

figuurlijke taal	groep	betekenis + herkomst
achterbaks
oogappel
het ijzer smeden
iets op je kerfstok hebben
lazarus zijn

www.etymologie.nl