Les 2 Rechtsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 2 De rechtsstaat

De basisprincipes van een rechtsstaat zijn: een grondwet,

 trias politica en legaliteitsbeginsel.

Programma:

Havo: 2.3 criminaliteit en opsporing

2.4 Rechtspraak en straffen

2.5 Conflicten oplossen

Programma:

vwo: trias politica 2.4 : scheiding en evenwicht der machten

2.5 rechtsgebieden

2.6 Strafrecht opsporing en vervolging

Wat is een rechtsstaat?

recht op onderwijs

recht op medische zorg

recht op uitkering

recht op bescherming van persoonlijke levenssfeer

Leerplicht

zorgverzekeringsplicht

belastingplicht

Identificatieplicht

Grondwet

1. gelijkheid

4. kiesrecht

6. vrijheid van godsdienst

7. demonstratie

10. privacy

14. eigendom

15. vrijheid

______________________

19. werkgelegenheid, 20. bestaanszekerheid, sociale zekerheid, 22. gezonheid, 23. onderwijs

legaliteitsbeginsel

de overheid mag de vrijheid van de burger beperken als de beperking in de wet is vastgelegd

Alles wat de overheid doet heeft dus een wettelijke basis = rechtszekerheid

Welke twee zaken dragen bij aan de onafhankelijkheid van rechters in Nederland?

Tevreden over je les?

Goed gewerkt?

Zit de grondwet, legaliteitsbeginsel, trias politica er al in?

Wist je nog veel van de vorige les?

Prinsjesdag ?

- Wat is prinsjesdag eigelijk?

- 

WAT IS PRINSJESDAG?

Is Prinsjesdag altijd op de derde dinsdag in September geweest?

1. Ja
2. Nee, lange tijd was het op de eerste dinsdag in september
3. Nee, tot 1980 was het op de derde vrijdag in september
4. Nee, vroeger was Prinsjesdag in november

Waarom is de Gouden Koets vervangen door de Glazen Koets?

1. Dan kan het publiek de koning en koningin goed zien
2. De Gouden Koets is niet meer van deze tijd
3. De Gouden Koets krijgt een opknapbeurt
4. Koning Willem-Alexander heeft een hekel aan goud

Vroeger viel Prinsjesdag in november (daarna in oktober), maar het werd in 1848 verzet naar september omdat er niet genoeg tijd overbleef om de begrotingsplannen voor 1 januari af te handelen.

Koning Willem-Alexander leest 'm voor, maar wie schrijft de Troonrede?

1. Koning Willem-Alexander zelf
2. Koning Willem-Alexander, samen met koningin Maxima
3. Mark Rutte samen met de ministerraad
4. De minister van Financiën

4.1 Wat is een rechtsstaat?

Nederland= Een rechtstaat

Rechtstaat- Een land waar de rechten en plichten van de burgers en van de overheid in de wet zijn vastgelegd.

In een rechtsstaat heeft de overheid twee belangrijke taken:

Rechtshandhaving - Het handhaven van de rechtsorde

Rechtsbescherming- Burgers worden door de grondwet beschermd tegen een te grote overheidsmacht en tegen willekeur door de overheid.

4.1 Wat is een rechtsstaat?

                                      Kenmerken van de rechtsstaat

1. Er is een grondwet 

(De belangrijkste rechten en plichten van de burgers en van de overheid staan erin)

2. De burger heeft grondrechten

 (De belangrijkste rechten die in onze samenleving gelden)

3. De overheid moet zich aan de wet houden.

4. De politieke macht is in drieën verdeeld, zodat niet één persoon of instantie alle macht heeft.

4.1 Wat is een rechtsstaat?

Rechtszekerheid-Elke burger weet wat er gebeurt als hij de wet overtreedt.

Rechtsgelijkheid- Elke burger kan erop vertrouwen dat hij niet anders zal worden behandeld of bestraft dan anderen.

Een rechtstaat= Meestal democratie

Democratie- Burgers hebben invloed op manier waarop het land wordt geregeerd en op vaststellen van de grondrechten

4.2 De scheiding van de machten

Belangrijk kenmerk van Nederlandse democratie  

Trias politica- Scheiding van macht in drie onderdelen.

1. Voorkomen dat overheid te veel invloed heeft
2. Macht in drieën verdeeld                                                                        

4.2 De scheiding van de machten

Wetgevende macht

• Stelt wetten vast 
• Regering(de ministers en de koning)
• Gekozen parlement (Eerste en Tweede Kamer)

4.2 De scheiding van de machten

Uitvoerende macht

• Ervoor zorgen dat wetten worden uitgevoerd/ nageleefd 
• Ministers verantwoordelijk

 

Famke Louise spant een rechtszaak aan tegen RTL Boulevard vanwege roddels.

1. Privaatrecht
2. Publiekrecht

Zaken zoals in de rijdende rechter

1. Publiekrecht
2. Privaatrecht

waarover gaat deze afbeelding?

1. publiekrecht
2. privaatrecht