5.2 en herhaling 5.1

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Wat ga je doen?

Herhalen basisstof 1 en 2
Uitleg basisstof 3
maken opdracht 1 t/m 9 
invullen begrippenlijst

Erfelijkheid 5.2

5.1, 5.2, 5.3, 5.4, 5.8, 5.9 & Boekje

leerdoelen

herhaling 5.1 (fenotype, genotype, dna, chromosoom)

5.2 

- gen/allel

- homolooge chromosomen

- geslachtscellen/gameten

- diploïd/haploïd

- genexpressie

Herhaling 5.1

Volgorde van ATCG = DNA sequentie

chromosomen

chromosomen komen in lichaamscellen in paren voor!

46 chromosomen, 23 chromosomenparen 

DNA

DNA bevat de informatie voor
erfelijke eigenschappen = genen
De bouwsteentjes van DNA vormen
een code.
De volgorde noem je een
DNA-sequentie

een DNA-sequentie vormt een gen

Zet in de juiste volgorde
van klein naar groot:

1. cel - chromosoom - DNA - gen
2. gen - chromosoom - DNA - cel
3. gen - chromosoom -cel - DNA
4. gen - DNA - chromosoom - cel

5.2 Chromosomen, genen en genexpressie

autosomen - geslachtschromosomen

mens:

23 paren

daarvan 

1 paar geslachtschromosomen

= XX of XY

22 paar autosomen  

(= alle andere chromosomen)

geslachtscellen =  eicel en zaadcel:

per cel telkens 1 chromosoom van 2 paren getekend!

diploïd en haploïd

haploïd: n = 1x aantal verschillende chromosomen

diploïd: 2n = 2x aantal verschillende chromosomen

mens: 46 chromosomen (2n) 

gamenten/geslachtscellen: 23 chromosomen (n)

Een bevruchte eicel van een mens bevat 23 chromosomen

1. Nee, deze bevat 23 chromosomenparen
2. Ja, dit is een gameet
3. Nee, deze bevat de helft van de chromosomen
4. Ja, want dit is een geslachtscel

Elke cel bevat geslachtschromosomen

1. Nee, alleen gameten
2. Ja, alle lichaamscellen bevatten alle erfelijke informatie
3. Nee, alleen zaadcellen en eicellen
4. Ja, elke cel kan een geslachtscel worden

gameten bevatten alleen geslachtschromosomen

1. Nee
2. Ja

MEIOSE=reductiedeling

Genexpressie

Iedere cel heeft dus dezelfde erfelijke informatie, maar niet iedere cel ziet er hetzelfde uit. 

Genen kunnen aan- en uitgezet worden. 

Alleen de genen die nodig zijn in een cel staan aan.

Eiwit

Eiwitten voeren taken uit in en buiten de cel. Eiwitten worden gemaakt aan de hand van de erfelijke informatie. Een gen dat aanstaat wordt afgelezen en vervolgens vertaald naar een eiwit.

Hoe komt het fenotype tot stand?

1. genotype en het milieu
2. DNA
3. uiterlijk
4. chromosomen

Wat is genexpressie?

1. het tot uiting komen van een gen
2. het versmelten van eicel en zaadcel
3. de genotype
4. het maken van geslachtscellen

Bevat ieder chromosoom 1 of meerdere genen?

1. 1 gen
2. meerdere genen
3. dat is per chromosoom verschillend
4. dat is niet te zeggen

Gen

Celkern

DNA

Chromosomen

Allelen

opdrachten maken:

opdracht 1 t/m 9

Klaar? maakt de begrippenlijst