H4 Thema 6 PO onderdeel 1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Biologie

Mevr. Zwijns ([e-mail])

WELKOM!

Biologen houden zich bezig met de levende natuur.

Een levend wezen noem je een organisme

filmpje gedrag

Wat gaan we deze les doen?

PO Gedrag: onderdeel 1 uitleg

Herhalen voor toets

Onderdeel 1: ethogram

PO gedrag

Gedrag

Alles wat een mens of dier doet, is gedrag.

Gedrag bestaat uit reacties op prikkels.

Stoppen voor rood licht is gedrag.

Door rood rijden is ook gedrag.

Wat is GEEN voorbeeld van gedrag?

1. Leerling slaapt in de les.
2. Een vleesetende plant vangt een vlieg
3. Hond rolt in het gras.
4. Vogel zit stil op een tak.

Wat is GEEN voorbeeld van gedrag?

1. Anne heeft lang haar
2. Anne doet een elastiekje in haar haar
3. Simon staart Anne aan
4. Simon laat een pen vallen

Bij wie hebben de reukzintuigcellen de laagste prikkeldrempel voor geur?

1. Hond
2. Mens

Is de prikkeldrempel bij gewenning hoger of lager geworden

1. hoger
2. lager

Motivatie voor een bepaald gedrag wordt bepaald door:

1. alleen externe prikkels
2. alleen interne prikkels
3. sleutelprikkels
4. door interne en externe prikkels

Gedrag 

= alle waarneembare activiteiten van mens en dier

Gedrag is opgebouwd uit opeenvolgende handelingen --> gedragselementen

Handelingen met gemeenschappelijk doel vormen gedragssysteem

Gedragssysteem: handelingen met een gemeenschappelijk doel

Gedragselement

Gedragselement

Gedragselement

Gedragselement

Gedrag

- Bestaat uit handelingen (gedragselementen)

- gedragselementen in een vaste volgorde = gedragsketen

Gedragsketen

Handeling

Gedragselementen die zich altijd op hetzelfde manier achtereenvolgen:

Gedragsketen

Voorbeeld: Baltsgedrag

Ethogram en protocol

Een ethogram is een tabel met gedragsbesschrijvingen (gedragselementen)

Een protocol is een tabel met frequenties (aantallen) van gedragselementen gedurende de tijd.

Lorenz bestudeerde vogels en zag dat hun gedrag in verschillende stappen was te verdelen.

Hoe noemen we deze stappen?

1. gedragsstappen
2. gedragsketens
3. gedragselementen
4. gedragssystemen

Sleep de woorden naar de juiste omschrijving

Lijst met handelingen van een dier

Handelingen die je hebt gezien bij het observeren

Iemand die onderzoek doet naar gedrag

Etholoog

Protocol

Ethogram

Gedragsketen

Protocol

Ethogram

Definitie	Begrip
Studie van het gedrag
Gedrag dat de overlevingskansen en voortplantingskansen van een individu verhoogt
Een lijst van achtereenvolgens waargenomen handelingen
Handelingen met een gemeenschappelijk doel
Gedragsketen die is bedoeld om partners aan te trekken
Objectieve beschrijving van verschillende handelingen die bij een diersoort kunnen voorkomen

Gedragssysteem

Adequaat gedrag

Ethogram

Balts

Ethologie

Protocol

Zet de volgende begrippen in de juiste volgorde. Begin met de kleinste eenheid

1

2

3

4

gedrag

gedragselement

gedragsketen

gedragssysteem

Huiswerk

Opdracht gedrag inleveren in classroom