Les 2: Kunnen robots denken

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Les 2: Kunnen robots denken?

Spoorboekje

1. Descartes en het dualisme

2. De Turing Test  en het functionalisme

3. Searle en De Chinese Kamer

4. De Churchlands en De Verlichte Kamer

5. De Chinese sportschool

Leerdoelen

1. Je kan beargumenteren of robots kunnen denken of niet

2. Je kunt uitleggen wat een dualistische visie op de mens en daarbij de opvatting van Descartes uitleggen

3. Je kunt uitleggen wat de Turing Test inhoudt en wat een functionalistische opvatting van de mens is

4. Je kunt uitleggen wat Searle zijn experiment van de Chinese Kamer inhoudt en hoe dit experiment een kritiek is op de Turing Test

5. Je kunt uitleggen welke kritiek de Churchlands met hun Verlichte Kamer experiment hebben op Searle en hoe Searle zich zou kunnen verdedigen tegen deze kritiek

6. Je kunt kritisch nadenken over of het de Chinese sportschool experiment aantoont dat robots wel zouden kunnen denken

Wat denken jullie: kan ik een meneer Hexspoor bouwen? Waarom wel of waarom niet?

1. Descartes en het dualisme

Kunnen robots denken?

Twee verschillende opvattingen:

1. Descartes (1596-1650):

• Nee, want dingen hebben geen ziel.

• De ziel is iets totaal anders dan het lichaam.

• Aan het lichaam kan ik twijfelen, maar aan de ziel (het denken) niet.

• De ziel is vrij, maar het lichaam door oorzaak en gevolg bepaald.

Dualisme: geest en lichaam zijn twee verschillende dingen.

2. De Turing Test en het functionalisme

2. Alan Turing (1912-1954)

• Wiskundige en filosoof
  
• Held: enigma machina
  
• Vervolging en overlijden
  
• Film: The Imitation Game (Cumberbatch en Knightley)
  

2. Turing test en het functionalisme

• Turing heeft een test bedacht om te zien of een robot kan denken: De Turing Test

• Stel je voor: je bent met twee vrienden tegelijkertijd aan het appen. Maar een van de twee wordt vervangen door een robot en je weet niet welke
  

• Als je binnen 5 minuten niet kunt raden, wie de robot is en wie de mens, dan kan een robot denken.

2. Turing Test en het functionalisme

Jullie gaan nu zelf de Turing Test doen. Jullie hebben voor deze opdracht 20 minuten. Groepjes van drie:

A = de robot. Heeft www.cleverbot.com op zijn laptop open, typt de vragen van C in en reageert in de chat met de antwoorden van cleverbot.

B = de mens. Heeft www.cleverbot.com op zijn laptop, typt de vragen van C in en reageert in de chat met zijn/haar eigen antwoorden.

C = de interviewer. Stelt hardop een vraag om er binnen 5 minuten achter te komen wie van de twee de robot is.

Na vijf minuten zelf wisselen. Houd bij hoe vaak goed geraden en of vaak niet. Over twintig minuten weer terug in de videochat.

Teams in Teams

1. Isa, Roos, Gabriel en Simon
     2. Janneke, Dagmar, Kian en Cedric
     3. Raúl, Christian en Zenon
     4. Yvar, Matteo en Elias
     5. Annelou, Amy en Saranna
     6. Bryan, Ludo en Joris
     7. Hidde, Tim en Jasper
     8. Tirza, Mika en Joep

Hoe vaak hadden jullie goed geraden wie de robot was en wie de mens? En hoe vaak fout?

2. De Turing Test en het functionalisme

Kan de robot denken?

2. Turing:

• Ja, want denken is een functionele toestand

• Functionele toestand = multi-realiseerbaar. Het kan op meerdere manieren vormgegeven worden.

 

• Functionalisme = denken is een functionele toestand van input, verwerking en output

Zijn jullie het eens met Turing? Kan een robot denken als hij je vijf minuten lang voor de gek kan houden? Waarom wel of waarom niet?

3. Searle en Chinese Kamer

• Zwakke Artificiële Intelligentie = een machine of systeem dat een deel van de menselijke intelligentie kopieert. Bijvoorbeeld: Siri, auto-correct, rekenmachine

• Sterke Artificiële Intelligentie =  een machine of systeem dat denkt zoals wij denken.

• Denkt een robot die door de Turing Test komt net zoals wij denken?

3. Searle en Chinese Kamer

3. John Searle (1932)

• Chinese kamer experiment: Je zit in een kamer met een chinees antwoordenboek en chinese tekens.
  
• Iemand die uit China komt schuift in het Chinees vragen onder de deur door. Jij moet deze vragen beantwoorden door het juiste antwoord op te zoeken in het boek.
  
• De persoon uit China zal denken dat je echt chinees kunt, maar je kunt helemaal geen chinees.
  

Kan de robot denken?

• Searle: nee, de robot geeft alleen maar de juiste antwoorden door, maar snapt niet precies wat het zegt
  

Zijn jullie het Turing eens of met Searle? En waarom?

De Churchlands en De Verlichte Kamer

• Paul en Patricia Churchland (1942 & 1943)
• Het verlichte kamer experiment.
•  J. C. Maxwell: magnetisme, electriciteit en licht zijn hetzelfde fenomeen.
  

• Het verlichte kamer experiment: stel je een man voor die in een donkere kamer gaat staan en heel hard met een magneet heen en weer gaat staan zwaaien en als de magneet dan geen licht afgeeft zegt: Maxwell zijn theorie klopt niet.
  
• Het punt: robots zij nu geen machines meer, die symbolen manipuleren aan de hand van de regels die je in een machine stopt.
  
• Het brein en daarmee ook denkende robots zijn connectionistische systemen, iets wat zichzelf om kan vormen.
  

De Chinese sportschool

• Stel je nu opnieuw De Chinese Kamer voor.
• Maar in plaats van 1 Nederlands sprekend persoon, die de juiste symbolen opzoekt en antwoord geeft in het Chinees, zit onze hele klas in de kamer. Iedereen werkt mee aan het proces van het lezen van de vraag, het opzoeken van het juiste antwoord, het opzoeken van de juiste tekens, het doorgeven van de juiste tekens.
  
• Spreekt de hele kamer (met ons erin, de vertaalboeken, de papiertjes met vragen die binnenkomen) dan Chinees?

• Searle: nee.
  
• De Churchlands: ja, want het lijkt op het systeem van ons brein, waarbij neuronen informatie aan elkaar doorgeven.
  

Verandert het experiment met de Chinese sportschool iets aan je ideeën over of sterke artificiële intelligentie mogelijk is? Waarom wel of waarom niet?

Hoe denkt Descartes over wat een mens is?

1. Mens is lichaam en ziel, maar dat zijn twee losse dingen
2. Mens is een geheel van lichaam en ziel
3. De mens is zijn brein
4. De mens is zijn lichaam, maar heeft een brein

Wat is de Turing Test?

1. Een test om te checken of leerlingen tijdens de videoles nog wel aan het opletten zijn
2. Een test om te checken of Mevrouw van Puijenbroek een robot is of niet
3. Een test om te kijken of Mevrouw van Puijenbroek van heavy metal houdt
4. Een test om te checken of Meneer Hexspoor een vampier is of niet

Functionalisme?

1. Huh?
2. Wat?
3. Ja!
4. Nee joh...

Wat laat het experiment van de Chinese Kamer zien?

1. Robots kunnen denken
2. Robots kunnen niet nadenken, want lichaam en ziel zijn gescheiden
3. Robots kunnen niet denken, maar snappen wel wat ze zeggen
4. Robots kunnen niet nadenken, want ze snappen niet wat ze zeggen

Alvast een fijne vakantie?!

1. Jaaaaaaa, man
2. Echt niet
3. Nou, vooruit dan maar
4. Maar ik moet nog 1 hele dag naar school en dat is heavy