6. Stambomen (3HA)

Welkom!
Ga rustig zitten, pak alvast je aantekeningen schrift en een pen.
1 / 18
suivant
Slide 1: Diapositive
BiologieMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3

Cette leçon contient 18 diapositives, avec diapositives de texte.

time-iconLa durée de la leçon est: 45 min

Éléments de cette leçon

Welkom!
Ga rustig zitten, pak alvast je aantekeningen schrift en een pen.

Slide 1 - Diapositive

Slide 2 - Diapositive

Leerdoelen
  • Aan het eind van de les kun je voorbeelden noemen van erfelijke aandoeningen (en hoe ze ontstaan en overerven).
  • Aan het eind van de les kun je genotypen en fenotypen bepalen met behulp van stambomen. 

Slide 3 - Diapositive

Planning
  • Uitleg erfelijke aandoeningen
  • Uitleg stambomen
  • Opdrachten maken

Slide 4 - Diapositive

erfelijke aandoeningen
  • Erfelijke aandoeningen ontstaan door fouten in genen.
  • Mutatie = verandering van het DNA

Slide 5 - Diapositive

erfelijke aandoeningen
  • Monogeen = een aandoening wordt bepaald door één gen.

Slide 6 - Diapositive

recessieve overerving
  • Ieder mens: 6-10 recessieve ziekmakende allelen
  • Drager = heterozygoot voor het ziekmakende allel
  • Incest (Syndroom van Ellis-Van Creveld)

Slide 7 - Diapositive

dominante overerving
  • Bijvoorbeeld: ziekte van Huntington 

Slide 8 - Diapositive

fout vorming geslachtscellen
  • XXY: syndroom van Klinefelter
  • X: syndroom van Turner
  • Trisomie 21: syndroom van Down

Slide 9 - Diapositive

Stamboom maken
  • Familieleden met hun fenotype voor een bepaalde eigenschap. 
  • Een vierkantje staat voor een man; een rondje voor een vrouw.

Slide 10 - Diapositive

Stamboom maken
Wat is recessief en wat is dominant?

Slide 11 - Diapositive

Stamboom maken
Wat is recessief en wat is dominant?

Slide 12 - Diapositive

Stamboom maken
Als twee ouders met gelijk fenotype een nakomeling krijgen met een ander fenotype, zijn beide ouders heterozygoot voor deze eigenschap. De nakomeling is dan homozygoot recessief voor deze eigenschap.

Slide 13 - Diapositive

Stamboom maken
Is de eigenschap voor haarkleur X-chromosomaal of autosomaal?
donker = A
rood = a

Slide 14 - Diapositive

Stamboom maken
Is de eigenschap voor haarkleur X-chromosomaal of autosomaal?
donker = A
rood = a

Slide 15 - Diapositive

Stamboom maken
Een vader geeft zijn X-chromosoom door aan zijn dochters. Bij X-chromosomale eigenschappen kan een vader met een dominant allel dus nooit een homozygoot recessieve dochter krijgen.
donker = A
rood = a

Slide 16 - Diapositive

Opdracht Stamboom maken
Maak een stamboom van jezelf op een van de hieronder genoemde eigenschappen:
  •  los of vast oorlelletje
  •  je tong wel of niet kunnen krullen /dubbel klappen.
  •  de kleur van je haar.
De stamboom maak je volgens de tekenregels ( rondje vrouw, vierkant man etc).
Volgende week presenteer je je stamboom voor de klas (cijfer).

Slide 17 - Diapositive

Aan de slag!
Opdrachten maken les 6

Slide 18 - Diapositive