Les 14 - Aantrekkelijk formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo

Zinsbouw en zinslengte

NIET -  De man lag al vijftien dagen in het ziekenhuis. Hij had zijn pols gebroken bij het douchen. Hij mocht eigenlijk al lang naar huis.

Hij had thuis echter niemand om hem te helpen.

WEL - De man lag al vijftien dagen in het ziekenhuis. Bij het douchen had hij zijn pols gebroken. Eigenlijk mocht hij al lang naar huis, maar omdat hij thuis niemand had om hem te helpen, kon dat niet.

Woordkeuze 

• NIET - De verkoper deed de boeken in een linnen tasje. Met een glimlach overhandigde de literatuurdeskundige me de stoffen zak. 'Veel plezier met uw naslagwerken!'
  

• WEL -  De verkoper deed de boeken in een linnen tasje, dat hij me met een glimlach overhandigde. 'Veel plezier ermee!'
  

Archaïsch taalgebruik 

• NIET - "Welke taak thans reeds dient te worden volbracht, is van groot belang teneinde inzake de toekomst van ons volk. Zulks dient met de grootste zorgvuldigheid te worden aangepakt, gaarne met de hulp van onze wijze leiders."
  

• WEL -  De taak die moet worden voltooid is erg belangrijk voor de toekomst van ons volk. Met veel aandacht moet dit worden aangepakt, graag met de hulp van onze wijze leiders.
  

Neologisme 

Bokito-proof

Schaamstapel

Kunstbooster

Doemscrollen

Verikeaïsering

Voltijdsbonus

Museumklever

Romo

Voorbeelden

Maken je tekst levendig

Zorgen voor herkenbaarheid voor de lezer

Maken van iets abstracts iets concreets

• Voorbeeld
  

• Mensen gooien te veel voedsel weg dat eigenlijk nog prima eetbaar is. 
  
• Zo heeft mijn buurvrouw vorige week zeventien potjes kruiden weggegooid omdat de   houdbaarheidsdatum een week was verstreken.

Beeldspraak

• Bij ons op school smaakt de koffie als rioolwater.
  

• Dit is een vergelijking met een verbindingswoord. Daarmee benoem je een overeenkomst tussen het onderwerp (de werkelijkheid) en iets heel anders (het beeld). 

• Er ontstond een hunebed in mijn maag toen zij mijn presentatie aankondigde.
  

• Wanneer je alleen het beeld benoemt, is er sprake van en zuivere metafoor. 

Stijlfiguren

• Het duurde een eeuw voordat het uur geschiedenis om was. 
  
• Dit is een hyperbool : overdrijving
  

• Wat heb je weer bijzonder veel aandacht aan je kapsel besteed! 
• Dit is ironie: je zegt het tegenovergestelde van wat je bedoelt.

• De soep was goed, het hoofdgerecht uitstekend en het dessert werkelijk verrukkelijk!
• Dit is een climax: van uitstekend naar verrukkelijk.
  

•  Zij is haar love handles kwijtgeraakt.
  
• Dit is een eufemisme: bedoeling is om de boodschap minder hard te laten aankomen. Vaak gebruikt in situaties waar de waarheid te pijnlijk is om rechtstreeks te benoemen. Vorm van beleefdheid.

Persoonlijk taalgebruik

• NIET - Het debat van de volksvertegenwoordiging kan niet goed begrepen worden zonder dat men kennis van zaken heeft.
  

• WEL - Je kunt het debat van de Kamerleden lastig begrijpen als je geen kennis van het onderwerp hebt.
  

Werkfase

Lees de paragraaf 'Aantrekkelijk formuleren' (handboek, p. 80-81). Verlevendig de volgende zin door er een voorbeeld aan toe te voegen.

Na dit soort acties kunnen de leerlingen en sanctie verwachten.

Lees de paragraaf 'Aantrekkelijk formuleren' (handboek, p. 80-81). Verlevendig de volgende zin door er een voorbeeld aan toe te voegen.

De shoarmazaak sloot zijn deuren na verschillende incidenten.

Lees de paragraaf 'Aantrekkelijk formuleren' (handboek, p. 80-81). Verlevendig de volgende zin door er een voorbeeld aan toe te voegen.

Het is natuurlijk erg grappig om die berichten te lezen, maar het zet je ook wel aan het denken.

Lees het bericht uit de Speld op pagina 83.

Met welk onderdeel uit aantrekkelijk formuleren wordt hier de spot gedreven?
Licht je antwoord toe.

Lees het bericht uit de Speld op pagina 83.

Welk neologisme vind je in de tekst? En welk archaïsme?

Lees het bericht uit de Speld op pagina 83.

Verzin een alternatief voor 'nestje synoniemen', iets dat werkelijk te redden valt.

Lees het bericht uit de Speld op pagina 83.

Herschrijf nu de tekst in moderne en aantrekkelijke formuleringen also het een
serieus bericht betreft. Varieer in zinsbouw en zinslengte.

Lees vraag 6 op pagina 83 van je oefenboek. Lees ook het bericht op de Facebookpagina van Albert Heijn.

Lees het bericht. Hoe had Erik deze vraag in een of twee zinnen kunnen formuleren?

Lees vraag 6 op pagina 83 van je oefenboek. Lees ook het bericht op de Facebookpagina van Albert Heijn.

Lees het bericht. Hoe had Erik deze vraag in een of twee zinnen kunnen formuleren?
Waarom heeft hij dat niet gedaan, denk je?

Lees vraag 6 op pagina 83 van je oefenboek. Lees ook het bericht op de Facebookpagina van Albert Heijn.

Wat maakt dat het bericht van Erik aantrekkelijk geformuleerd is?