1.5 Gedrag van primaten 4V 2324

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

1.5 Gedrag van primaten

Kun je een voorbeeld geven plus de belangrijke kenmerken van:

Aangeboren/ erfelijk gedrag

Inprenting

Gewenning

Klassieke conditionering

Operante conditionering

Leren door imitatie

Doel 1.5

☐ 14. Je legt uit wat het leven in een groep betekent voor de overlevingskansen van een dier.

☐ 15. Je beschrijft cultuurvorming en rolpatronen.

☐ 16. Je beschrijft inzicht en inlevingsvermogen bij mensapen en mensen.

☐ 17. Je beschrijft de rol die waarden en normen spelen bij het moreel bewustzijn van mensen.

Gedrag bij primaten

Bij dieren met een hoge intelligentie (niet alleen bij primaten) komen nog andere vormen van leren en gedrag voor.

Cultuur

Aangeleerd gedrag door imitatie waardoor individuen binnen een groep vergelijkbaar gedrag vertonen. Het groepsgedrag verschilt van het gedrag in andere groepen.

Komt voor bij primaten (apen, mensen) en misschien bij orka's, vogels

Cultuur

Ook m/v rollen-patronen 

zijn cultuur (dus aangeleerd)

Leren door inzicht

Köhler (1887-1967)

Inlevingsvermogen

Bij intelligente dieren is ook vaak sprake van inlevingsvermogen/ empathie.

Je kunt je dan begrijpen hoe een ander zich voelt.

Inlevingsvermogen

Onderzoek met 2 apen in gescheiden hokken met een doorgeefluik.

Aap 1 heeft een gesloten bak met 6 noten (zit vast aan de grond), aap 2 heeft de steen die nodig is om de bak te openen.

Wat is het eindresultaat?

Aap 1 (bak met noten), Aap 2 (steen). Wat is het eindresultaat?

1. Beide geen noten
2. Aap 1 alle noten
3. Aap 1 houdt 5 noten en geeft er 1 aan Aap 2
4. Aap 1 houdt 3 noten en geeft er 3 aan Aap 2

0

0

Normen en waarden

Waarden: een opvatting over wat belangrijk is. Bijvoorbeeld: eerlijkheid.

Normen: gedragsregels die gebaseerd zijn op waarden. Bijvoorbeeld: niet stelen, niet liegen, niet spieken.

Soms botsen normen, bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting en geen discriminatie.

Doel 1.5

☐ 14. Je legt uit wat het leven in een groep betekent voor de overlevingskansen van een dier.

☐ 15. Je beschrijft cultuurvorming en rolpatronen.

☐ 16. Je beschrijft inzicht en inlevingsvermogen bij mensapen en mensen.

☐ 17. Je beschrijft de rol die waarden en normen spelen bij het moreel bewustzijn van mensen.

Huiswerk

In de online methode of in je boek.

Kies een leerweg (default B).

Maak de opdrachten bij je leerweg.

Maak een begrippenlijst.

Biologie leren

Einde hoofdstuk

Hoe ga je dit nu leren?

• Lezen boek
• Opnieuw bekijken Lessonups
• Maken examentraining in het boek (online!)
• Kijken filmpjes (NG Biologie) 
• Biologiepagina