1.3 Communicatie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H1: Gedrag

Deze les:

- Kort herhalen 1.1 en 1.2

- Conflictgedrag + mini-toetsje

- Sociaal gedrag (Balts, Territorium, Rangorde) + examenvraag

- Maken opdrachten 1 t/m 7

- Start PO Gedragsonderzoek

Even herhalen..

1. Links protocol, rechts ethogram
2. Links ethogram, rechts protocol

Wat is waar over prikkels en signalen?

1. Het is hetzelfde
2. Een signaal is altijd een prikkel
3. Een prikkel is altijd een signaal

0

Wat is de functie van het gedrag van de Japanse kogelvis?

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 1.3: Communicatie

Doel en begrippen 1.3

Je leert hoe communicatie tussen dieren verloopt

Signalen, balts, territoriumgedrag, rangorde, conflictgedrag, ambivalent gedrag, omgericht gedrag, overspronggedrag.

Communicatie

Conflict gedrag

Komt voor als twee gedragssystemen in conflict komen.

Dit gebeurt wanneer tegenstrijdige prikkels tegelijk tegenstrijdige gedragssystemen oproepen.

Drie vormen:

- Ambivalent gedrag

- Omgericht gedrag

- Overspronggedrag

Lezen blz. 21:

"Gedrag na tegenstrijdige prikkels"

Ambivalent gedrag

Het dier vertoont afwisselend gedragselementen uit beide gedragssystemen.

Bijv. op de grens van een territorium: 

Twee tegengestelde gedragssystemen tegelijkertijd zichtbaar, vluchten en vechten

Omgericht gedrag

Het gedrag wordt gericht op een ander doel/ object

Wie slaat er wel eens met de deur als hij boos is? 

Het gedragssyteem agressie wordt op iets heel anders gericht

Overspronggedrag

Ongepast gedrag voor de situatie.

Bijv. bij spelagressie. Om een intern conflict op te lossen (spelen of vechten?) gaan dieren soms maar heel iets anders doen, zoals zichzelf likken om de stress te verminderen.

forms.gle

Baltsgedrag

Doel: voortplanten met eigen soort, ze zijn soortspecifiek. 

Door balts neemt motivatie voor paring (voortplantingsdrang) toe en agressie tussen partners verminderd. 

- Dit verminderen van agressie gedrag is terug te zien in balts door afwisselend aanvallen en vluchten (ambivalent gedrag). 

- Ook voedingsgedrag bij balts zichtbaar, bv. eten geven aan partner.

Territoriumgedrag

• Door een territorium te vormen wordt een zekere hoeveelheid voedsel of ruimte veiliggesteld
• Territorium vermindert conflicten tussen soortgenoten
• Mannetje verdedigt het gebied tegen binnendringende soortgenoten
• Dreiggedrag op de grens

Rangorde (pikorde)

• Imponeergedrag: zich zo groot en indrukwekkend mogelijk maken. Vaak door dominant mannetje
• Verzoeningsgedrag staat vaak tegenover het dreiggedrag van dominante mannetje: een signaal dat de agressie van dominante mannetje doet afnemen
• Rangorde vergroot voorspelbaarheid en voorkomt conflict en stress. 

Voorbeeld examenvraag: Maak een rangorde van de mannetjes, begin bij het meest dominante mannetje. 

Hoe pak je dit aan?

0

Doel en begrippen 1.3

Je hebt geleerd hoe communicatie tussen dieren verloopt

Signalen, balts, territoriumgedrag, rangorde, conflictgedrag, ambivalent gedrag, omgericht gedrag, overspronggedrag.

PO Gedragsonderzoek

- Groepsindeling

- Lezen opdracht (Classroom)

Af aanstaande vrijdag --> Stap 1: opdr. 1 en 2

Zelfstandig werken

1.3 Communicatie opdr. 1 t/m 7 (= huiswerk)