1.3 Communicatie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Vandaag

• Terugblik 1.2 - vragen?
  
• Uitleg 1.3
  
• Maken 1.3 (en evt 1.2??)
  

Vragen over het huiswerk??

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 1.3: Communicatie

Doel en begrippen 1.3

Je leert hoe communicatie tussen dieren verloopt

Signalen, balts, conflictgedrag, ambivalent gedrag, omgericht gedrag, overspronggedrag, territorium.

Communicatie

… dieren kunnen niet met elkaar praten, toch communiceren ze met elkaar…

Sociaal gedrag

= al het gedrag tussen soortgenoten

signaal = een prikkel waarmee dieren het gedrag van soortgenoten willen beïnvloeden. 

Sociaal gedrag

- Territoriumgedrag: het verdedigen en afbakenen van het eigen gebied

- Voortplantingsgedrag: het vinden van een soortgenoot, de paring en het verzorgen van jongen.

- Groepsgedrag: taakverdeling binnen groepen dieren en het vaststellen van de rangorde

-Ritueel gedrag: gedrag met een symbolische betekenis (bv baltsgedrag)

Ritueel gedrag

Bestaat uit een vaste volgorde van gedragselementen

Gebaseerd op sleutelprikkels

Tussen soortgenoten – herkenning

Bij soorten die in groepen leven – binding

Bij soorten die territoriaal zijn – wegnemen aanvalsgedrag

Herkenning

Binding

Rangorde

Baltsgedrag

Ritueel gedrag wat leidt tot paring.

1. Nodig voor herkening tussen soortgenoten
2. Nodig voor solitaire dieren-> wegnemen aanvalsgedrag
3. Herkennen goede partner

0

Territorium gedrag

Begint bij aangeven van de grenzen (geurvlaggen).

Dreiggedrag.

Vechtgedrag.

0

Conflictgedrag

Ambivalent gedrag

Overspronggedrag

Omgericht gedrag

Conflict gedrag

Komt voor als twee gedragssystemen in conflict komen.

Dit gebeurt wanneer tegenstrijdige prikkels tegelijk tegenstrijdige gedragssystemen oproepen.

Drie vormen:

-Ambivalent gedrag

-Omgericht gedrag

-Overspronggedrag

Ambivalent gedrag

Conflictgedrag waarbij 2 tegengestelde gedragselementen elkaar afwisselen. 

Omgericht gedrag

Agressie gericht op iets anders dan de soortgenoot.

Grastrekken is een voorbeeld van 

omgericht gedrag.

Boos je tas in de hoek gooien ook.

Overspronggedrag

Conflict tussen 2 gedragssystemen: het dier vertoont gedrag uit 3e gedragssysteem.

Voorbeeld: 2 vogels in elkaars territorium (2 gedragssystemen: aanval/vlucht, waarvan 1 vogel ineens zijn veren gaat poetsen (3e systeem: verzorgingsgedrag)

Overspronggedrag bij katten

0

1. Je moeder is boos omdat je slechte examenresultaten behaalde. Ze maakt geen ruzie met je maar gaat de was doen.
2. Je gaat je rijexamen afleggen, waarvoor je heel zenuwachtig bent. Je stapt in de auto en zou eigenlijk het liefst weer uitstappen. Toch blijf je zitten. Maar het duurt een tijdje voor je je gordel vast maakt en klaar bent voor vertrek
   
3. Met je pas verkregen rijbewijs rijd je de auto van je pa in de prak. Wanneer je hem het nieuws vertelt slaat hij met zijn vuist op tafel.

A. Ambivalent gedrag

B. Overspronggedrag

C. Omgericht gedrag 

1. Je moeder is boos omdat je slechte examenresultaten behaalde. Ze maakt geen ruzie met je maar gaat de was doen.
2. Je gaat je rijexamen afleggen, waarvoor je heel zenuwachtig bent. Je stapt in de auto en zou eigenlijk het liefst weer uitstappen. Toch blijf je zitten. Maar het duurt een tijdje voor je je gordel vast maakt en klaar bent voor vertrek
   
3. Met je pas verkregen rijbewijs rijd je de auto van je pa in de prak. Wanneer je hem het nieuws vertelt slaat hij met zijn vuist op tafel.

2=A. Ambivalent gedrag

1=B. Overspronggedrag

3=C. Omgericht gedrag 

Nu en huiswerk

Lezen 1.3

Maken opdrachten van 1.3: 3 t/m 9