Examentraining 4M Water, Zuren, Basen en Chemische reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Examentraining 

April 2021

Water

Zuren

Basen

Water

Er zijn verschillende vormen van water

- Grondwater

- Regenwater

- Zeewater

- Oppervlaktewater

- Gedestilleerd water

In water zitten mineralen: Dit zijn ionen (Tabel 35)

De ene watersoort heeft meer ionen dan een ander

Welke van de volgende watersoorten bevat de minste ionen?

1. Zeewater
2. Grondwater
3. Gedestilleerd water
4. Oppervlakte water

Welke van de volgende watersoorten bevat de meeste ionen?

1. Zeewater
2. Grondwater
3. Regenwater
4. Oppervlakte water

Additieven

Aan voedsel worden vaak E-nummers toegevoegd. Deze maken het voedsel lekkerder of langer houdbaar.

Wat is de functie van E-104

1. Conserveermiddel
2. Smaakversterker
3. Kleurstof
4. Zoetstof

Hard water

We noemen water met veel Magnesium of calciumionen hard water.

Hard water zorgt voor:

- kalkaanslag bij verwarmen (dit heet ketelsteen)

- kalkzeep (hierbij reageert hard water met zeep)

- je hebt meer zeep nodig (hard water reageert met zeep)

Ontharden

• koken van water
• ionenwisselaar (Mg²⁺ en Ca ionen vervangen voor Na⁺ ionen)
• waterontharder
• neerslagreactie 

Hoe noem je de neerslag die ontstaat wanneer hard water wordt verwarmd

1. ketelsteen
2. kalkzeep
3. calcium
4. kalk

Zuren en basen

0---------------------------------7--------------------------------14

Zuur                                                Neutraal                                          Basisch

De pH bepaalt de zuurgraad. Je kan deze meten met een

- indicator (zie binas T36)

- pH meter

- universeel indicator papier

- lakmoespapier

• rood lakmoespapier: blijft rood in zuur en wordt blauw in basisch
• blauw lakmoespapier: wordt rood in zuur en blijft blauw in basisch

Een oplossing heeft een pH van 5.2. Deze oplossing is

1. Zuur
2. Basisch

Ik heb een oplossing met pH 6.3. Ik doe hier een base bij. De pH

1. gaat omlaag
2. gaat omhoog
3. blijft hetzelfde

Ik heb een oplossing met een pH van 8.3. Ik doe hier wat methylrood bij. de oplossing wordt

1. rood
2. geel
3. blauw
4. groen

Zuren H⁺

Het zuurdeeltje maakt een oplossing zuur. Dit is H⁺

Er zijn vele zuren te vinden waarin dit deeltje zit.

• Waterstofchloride/zoutzuur genoemd HCl
• Salpeterzuur HNO₃
• Azijnzuur HAc
• Zwavelzuur H₂SO₄
• Koolzuur H₂CO₃

Je krijgt  losse ionen bij oplossing in water (aq).  Het andere ion (dan de H+) heet het zuurrestion.

Geef de reactievergelijking

van zoutzuur opgelost in water

Welk deeltje maakt een oplossing zuur?

Wat is de formule van Zwavelzuur

1. HCl
2. H2SO4
3. H2CO3
4. HAc

Basen

In tegenstelling tot zuren, zijn er bij basen wel 4 deeltjes die een oplossing basisch kunnen maken

• Hydroxide OH^-
• Carbonaat CO₃^2-
• Oxide O^2-
• Ammoniak NH₃ (deze heet ammonia, wanneer de toestand Aq is)

Basen

Deze deeltjes vindt je terug in vele basen. 

Pas als je ze oplost in water krijg je de losse deeltjes terug. 

Natronloog = oplossing van Natriumhydroxide

Kaliloog = oplossing van kaliumhydroxide

Welke van deze deeltjes is niet basisch?

1. NH4
2. NH3
3. OH-
4. O2-

Welke deeltjes vind je terug in natronloog

1. Ca2+ en OH-
2. K+ en OH-
3. Na+ en OH-
4. Na+ en O2-

Zuur-base reacties

Als het zuurdeeltje met een basedeeltje reageert, krijgt je een zuur-base reactie. Hierbij ontstaan neutrale stoffen.

H⁺ (aq) + OH^-(aq) --> H₂O (l)

2H⁺ (aq) + O^2-(aq) --> H₂O (l)

2H⁺ (aq) + CO₃^2-(aq) --> H₂O (l) + CO₂ (g) + Ca²⁺

H⁺ (aq) + NH₃ (aq)--> NH₄⁺ (aq)

H+ reageert met carbonaat. Welke deeltjes ontstaat hierbij?

1. Water en koolstofdioxide
2. Water
3. Koolstofdioxide
4. Ammonium

Chemische reactie

Bij een chemische reactie verdwijnen de beginstoffen en ontstaan nieuwe reactieproducten

Er zijn vele soorten reacties, maar je moet de volgende kennen

• zuur-base reacties: met een zuur en een base deeltje
• neerslagreacties: tussen ionen uit tabel 35
• ontleding: fotolyse, elektrolyse of thermolyse
• verbranding: met zuurstof

Examenvraag