VWO6 lessenserie hoofdstuk 2 2022-2023

• Godsdienst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

De filosoof Plato was eerder een leerling geweest van?

1. Aristoteles
2. Socrates
3. Thales
4. Spinoza

Perspectiefwisselingen

1. We kijken eerst naar de periode van de keizers rond en ná onze jaartelling
2. En kijken vervolgens terug naar de antieke filosofen

Imperator Caesar Augustus

27 v. Chr. - 14 n. Chr.

• Na de dood van Julius Caesar breken er burgeroorlogen uit.
• Uiteindelijk is er niemand machtiger dan Octavianus (De adoptiefzoon van Caesar). De rust in het rijk is terug.
• De senaat bedankt hem hiervoor en geeft de titel Augustus ('de verhevene') te geven. 
• Augustus wordt de eerste keizer (princeps) van het Romeinse Rijk.

Augustus

• Pax Romana: 200 jaar vrede
• Opperbevelhebber
• Grote voorspoed
• Meer handel, meer wegen, meer uitvindingen

Keizer Aurelianus (214 - 275 v. Chr.)

Op 25 december 274 na Christus maakte de Romeinse keizer Aurelianus de Sol Invictus tot een officiële cultus naast de traditionele Romeinse culten. Tot ongeveer het jaar 2000 werd Sol Invictus nog in het late Romeinse Rijk aangeduid.

KERSTMIS

De datum van kerstmis valt altijd op 25 december. Deze datum is in Rome rond het jaar 274 (330) als datum gekozen, waarschijnlijk in verband met het zonnewendefeest van 'sol invictus' (de onoverwinnelijke zon) met de bedoeling dit heidens feest om te zetten in een christelijke feestdag.

In plaats van het romeinse feest van de 'sol invictus' besloten christenen een ander feest te vieren, namelijk

1. Hemelvaart
2. Kerst
3. Pasen
4. Pinksteren

Waarom heeft de zondag,
de naam zondag gekregen?

1. Het is de dag waarop je niet zondig mag zijn
2. Op deze dag worden je zonden vergeven
3. Het is de dag van de zon, ter ere van de zonnegod
4. Gemiddeld gezien de dag met de meeste zonne-uren

Constantijn de Grote

273-337

Visoen in 312

Bisschoppen

Concilie van Nicea

325

Jezus gelijk aan God

geloofsvrijheid 

Wanneer gaf keizer Constantijn vrijheid van godsdienst?

1. 315
2. 309
3. 313
4. 311

Het kerstverhaal volgens Lucas 2 : 1 - 20

In die tijd kondigde keizer Augustus een decreet af dat alle inwoners van het rijk zich moesten laten inschrijven. Deze eerste volkstelling vond plaats tijdens het bewind van Quirinius over Syrië. Iedereen ging op weg om zich te laten inschrijven, ieder naar de plaats waar hij vandaan kwam. Jozef ging van de stad Nazaret in Galilea naar Judea, naar de stad van David die Bethlehem heet, aangezien hij van David afstamde, om zich te laten inschrijven samen met Maria, zijn aanstaande vrouw, die zwanger was. Terwijl ze daar waren, brak de dag van haar bevalling aan, en ze bracht een zoon ter wereld, haar eerstgeborene. Ze wikkelde hem in een doek en legde hem in een voederbak, omdat er voor hen geen plaats was in het nachtverblijf van de stad.

Culturen over de hele
wereld hebben een
verhaal over de zondvloed.

1. Waar
2. Niet waar.

Thales 624-546

(pag. 22)

OPDRACHT:

Beantwoord de volgende vragen in je schrift/worddocument:

• In welke eeuw is Thales geboren?
• Wat is de oerstof volgens Thales?
• Hoe kon Thales met deze oerstof veranderingen in de werkelijkheid verklaren?
• Wat vind jij van deze theorie?

Wie was Thales van Milete?

1. een krijgsheer
2. een staatsman
3. een sofist
4. een natuurfilosoof

Wat is volgens Thales het basisbestanddeel van de wereld?

1. aarde
2. water
3. lucht
4. vuur

Mythen

Wetenschap

Koppel de juiste thema's

De natuurverklaren

De natuurverklaren

Goden

observeren 

Socrates

Thales

Magie

Natuurwetten

Socrates

Socrates

Filosoof van de ethiek

(menselijk gedrag)

Absolute waarden

Niets opgeschreven.

(Plato)

Ethiek

''Nadenken over wat goed en fout handelen is''

Ethiek is onderdeel van filosoferen. Grondlegger: Socrates, Athene (469 v.Chr.)

Ideeënleer 

Ik weet dat ik niets weet

Onbewogen beweger

Socrates

Aristotoles

Plato

Socrates stond bekend om zijn manier van

1. leven
2. debateren
3. genieten
4. schoonmaken

Vroege dialogen.

Lijkt erg op het denken  van Socrates.

Vragen stellen en tot de conclusie komen:

ik weet het niet.

Anaximander

Empedocles

Democritus

Aristarchus

Thales van Milete

Pythagoras

Archimedes

De mens is geëvolueerd uit andere dieren

Ontdekte de materie 'lucht'

Atomen en de wet van de traagheid

De zon is groter dan de aarde

Voorspelling zonsverduistering

Frequentie

Hefboomwerking

Naar Breakout Rooms 

Thales 624-546

(pag. 22)

OPDRACHT:

Beantwoord de volgende vragen in je schrift/worddocument:

• In welke eeuw is Thales geboren?
• Wat is de oerstof volgens Thales?
• Hoe kon Thales met deze oerstof veranderingen in de werkelijkheid verklaren?
• Wat vind jij van deze theorie?

Socrates stond bekend om zijn manier van

1. leven
2. debateren
3. genieten
4. schoonmaken

Mensvisies...

Visies op de mens

• Christendom/Jodendom: de mens is geschapen

• Pascal: de mens is broos, maar als enige in staat om na te denken.

• Plato: mens bestaat uit lichaam (sterfelijk) en ziel (onsterfelijk)

• Aristoteles: mens bestaat uit lichaam, ziel en geest (denken)

• Moderne tijd: hersenschors is de kern (logisch denken, redeneren,     rekenen, taal)

Begrenzingen...

Filosofisch principe

Filosofisch principe

Uit niets komt niets voort...

Anaximenes (Milete 585 - 526 v. Chr.)

Anaximenes (Milete 585 - 526 v. Chr.)

Anaximenes (Milete 585 - 526 v. Chr.)

Anaximenes (Milete 585 - 526 v. Chr.)

Anaximenes (Milete 585 - 526 v. Chr.)

Filosofisch principe

Filosofisch principe

Uit niets komt niets voort...

Nieuwe begrenzingen...

Descartes

'Telkens als ik eraan zou twijfelen of ik wel besta, twijfel ik. En om te twijfelen moet ik wel bestaan'.

Cogito ergo sum - Ik denk, dus ik ben.

Rationalisten: door goed na te denken kun je tot zekere kennis komen.

Geest is...

Gods adem... 

Bewustzijn...

Verstand...

"Ik denk dus ik ben" Rene Descartes

Descartes

Van wie is de uitspraak 'Verlichting is dat de mens zijn zelfgekozen onmondigheid achter zich laat'?

1. Galileo Galileï
2. Immanuel Kant
3. René Descartes
4. Baruch de Spinoza

Welke bewering is niet van Descartes?

1. Godsdienstige waarheden zijn boven elke twijfel verheven
2. Het verstand is een betrouwbaarder bron van kennis dan de zintuiglijke waarneming.
3. Kennis is gebaseerd op absolute zekerheden.
4. Twijfel is noodzakelijk om tot zekere kennis te komen.

Empirisme

Rationalisme

Je verstand en logisch redeneren is de basis voor kennis

Waarneming door je zintuigen is de basis voor kennis

Natuurkunde

Filosofie

Sterrenkunde

Isaac Newton

René Descartes

Galileo Galilei

Goed of Fout 

Goed

Fout

Twee filosofen, die in Duitsland werkzaam waren, worden wel als de grondleggers van de verlichting beschouwd namelijk René Descartes en Baruch Spinoza. 

Copernicus bewees de bewering van Galilei dat niet de aarde, maar de zon het middelpunt van het heelal is.

Galilei bewees Copernicus’ bewering dat niet de aarde, maar de zon het middelpunt van het heelal is.

Descartes ontwierp een eigen filosofisch systeem, gebaseerd op wiskundige methoden.