Klare Taal les 5 Werkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Werkwoorden

wat je gaat leren:

1) wat is een werkwoord

2) hoe moet je ' vervoegen'

3) stam, hele werkwoord, ik vorm

4) wat is de ' persoonsvorm' ?

5) de regels van de klinkerdief

6)de regels van verdubbelen medeklinker

7) regels voor s/z en v/f

wat weet je over het werkwoord?

een werkwoord is:

*Iets dat je doet

*Het verandert als het enkelvoud /meervoud wordt in een zin.

*Het verandert als de tijd van de zin verandert = VERVOEGEN.

*Je hebt het HELE WERKWOORD- dat hoort bij geen persoon, ding of dier en eindigt op -EN.

*Een  werkwoord heeft een STAM: dat is - en van het hele werkwoord afhalen.

wat is het hele werkwoord van
zij kijkt?

Wat is het hele werkwoord van hij brandt?Let op de spelling!

Wat is het hele werkwoord van u loopt? Let op de spelling!

Wat is het hele werkwoord van jij zegt? Let op de spelling!

Het werkwoord vervoegen, wat is dat?

vervoegen van het werkwoord( in de tegenwoordige tijd):

Voor elke persoon wordt het werkwoord anders:

bijvoorbeeld:

*HELE werkwoord is: rijden

*ik = hele werkwoord -EN : ik rijd

*jij= ik-vorm + t : jij rijdt

*hij/zij/u/het = ik vorm+ t: hij/zij/u/het rijdt

* wij/jullie/zij = zoals het HELE werkwoord: wij/jullie/zij rijden

het werkwoord vervoegen:

Dit heet ook wel :

PERSOONSVORM

je vormt het werkwoord zodat het bij de persoon past.

waar je op moet letten!!!

*Het HELE werkwoord heet ook wel INFINITIEF in sommige boeken.

* De STAM is HELE werkwoord en -EN eraf, en lijkt op de IK-vorm, maar dat is niet zo! KIJK:

!!! hele werkwoord: reizen

!!! stam: reiz

!!! ik-vorm: reis

wat is de stam en wat is de ik-vorm van kijken?

Er zijn ook onreglmatige werkwoorden.

Deze worden net een beetje anders vervoegd.

bijvoorbeeld:

gaan/staan

vervoeg het werkwoord ' gaan'
de ik - jij - hij - vorm

DAN zijn er nog de spellingregels.....

iets met dubbele klinker, dubbele medeklinker...

wat weet je daar nog van?

wat weet je nog van /enkele?dubbele klinker

lange klank (1)

een kort woord met een korte klank krijgt 1 klinker:

bom, pak, sik, bek, mus

lange klank (2)

een kort woord met een lange klank krijgt 2 klinkers:

boom, taak, (ziek), been, vuur

lange klank (3)

als een woord lang is, hak je het in klankgroepen:

1 boom, 2 boo - men

ALS aan het eind van de klankgroep een klinker staat, dan valt er een weg.

boo - men is dus bo-men

Dit heet een OPEN LETTERGREEP

lange klank (4)

kijk naar het verschil:

1 maan, 1 ma-nen

1 maand - 2 maanden

lange/korte klank (5)

Bij maaN - den eindigt de klankgroep NIET op een klinker!

Dus gaat er NIET 1 klinker weg.

Bij ma- nen wel, dus is er 1 klinker weg.

 lange klank (6)

wat je dus doet:

*het woord verdelen in klankgroepen.

* eindigt een klankgroep op een dubbele klinker dan eentje weghalen.

* eindigt een klankgroep op een medeklinker, dan lekker laten staan.

wat is de stam en wat is de ik-vorm van praten?

korte klank (1)

Een kort woord met een korte klank krijgt dus 1 medeklinker:

kUs, vIs, bEk

maar als je er meer van maakt:

1vis, 2 visen....dan lees/hoor je viesen!

1 kus, 2 kusen....dan lees/hoor je kuusen!

dus om de klank KORT te houden, gebruiken wij een extra medeklinker

wat is de stam en wat is de ik-vorm van liggen?

en dan nog iets met.....

s/z

en 

f/v

wat weet je nog van s/z en v/f?

z/s en f/v

Een z komt nooit aan het einde van een woord.

DUS:  reiZen - ik reiS

en

Een V komt ook nooit aan het einde van een woord.

DUS: proeVen - ik proeF

wat is de stam van ' kluiven' ?

wat is de stam en wat is de ik-vorm van veinzen?

weet je nu:

1) wat een werkwoord is?

2) hoe je moet vervoegen?

3) wat stam, hele werkwoord, ik-vorm is?

4) wat de persoonsvorm is?

5) de regels van de klnkerdief?

6) de regels van verdubbelen medeklinker?

7) de regels voor s/z en f/v?

het komt goed! KT les 5 en 6.....