3.2 Reactie of fase-overgang

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H3 Chemische reacties

H3 Chemische reacties

• Periodiek systeem
• Reacties en fase-overgangen
• Reactievergelijkingen
• Ontledingsreacties
• Verbrandingsreacties
• Reagentia

Programma vandaag

• Quizlet elementen periodiek systeem 
• Reacties
• Fase overgangen
• Chemische reacties in woorden
• Wet van behoud van massa

Quizlet

Reacties

Chemische reactie: proces waarin de moleculen van samenstelling veranderen. 

• De moleculen in een stof veranderen

Fase-overgangen

Fase-overgang: de atomen in een molecuul veranderen niet van samenstelling, maar de afstand tussen de moleculen wel.

Reactie schema: 

Water (l) -> water (g)

Wat veranderd er bij een chemische reactie?

1. Er verandert niets.
2. De afstand tussen de moleculen
3. Hoe hard de moleculen trillen
4. De samenstelling van de atomen in de moleculen

Wat veranderd er bij een fase overgang?

1. Er verandert niets.
2. De afstand tussen de moleculen
3. Hoe hard de moleculen trillen
4. De samenstelling van de atomen in de moleculen

Chemische reacties in woorden

Bij een chemische reactie verdwijnen de beginstoffen en ontstaan er nieuwe stoffen met nieuwe eigenschappen en een nieuwe stofnaam; de reactieproducten. 

Vraag: is een fase-overgang wel of geen reactie?

Reactieschema

Een schematische weergave van een chemische reactie of fase-overgang. 

Water (g) -> water (l)

Water (l) -> waterstof (g) + zuurstof (g)

Is het volgende reactie schema een...
methaan (g) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g) + water (l)

1. Chemische reactie
2. fase-overgang

Is het volgende reactie schema een...
suiker (s) -> suiker (aq)

1. Chemische reactie
2. fase-overgang

Is het volgende reactie schema een...
natriumsulfaat (s) -> natriumoxide (s) + zwaveltrioxide (g)

1. Chemische reactie
2. fase-overgang

Signaalwoorden

• reageert met => stoffen die reageren moeten voor de pijl!
  
• gevormd (uit) => stoffen die worden gevormd moeten na de pijl!
  
• ontstaan (uit) => stoffen die ontstaan moeten na de pijl!
  
• maken (uit) => stoffen die worden gemaakt staan na de pijl!

Voorbeeld

Als je de vaste stof natriumsulfaat sterk verwarmt, ontstaan er de vaste stof natriumoxide en het gas zwaveltrioxide.

Voorbeeld

Als je de vaste stof natriumsulfaat sterk verwarmt, ontstaan er de vaste stof natriumoxide en het gas zwaveltrioxide.

natriumsulfaat (s) -> natriumoxide (s) + zwaveltrioxide (g)

Welke reactie vergelijking hoort bij deze reactie: Water wordt gevormd uit waterstof en zuurstof.

1. water (l) -> zuurstof (g) + waterstof (g)
2. zuurstof (g) + waterstof (g) -> water (l)

Welke reactie vergelijking hoort bij deze reactie: Ammoniak gas kun je maken uit de gassen stikstof en waterstof.

1. stikstof (g) + waterstof (g) -> ammoniak (g)
2. ammoniak (g) -> stikstof (g) + waterstof (g)

Reagentia

Een reagens (meervoud reagentia) is een stof die wordt gebruikt om de aanwezigheid van een bepaalde stof aan te tonen. 

• Selectief
• Gevoelig

Wet van behoud van massa

Voor ieder chemisch proces in een gesloten systeem blijft de totale massa van de beginstoffen gelijk aan de totale massa van de reactieproducten. 

• In chemische reacties worden geen atomen gemaakt of vernietigd. 

Samenvattend

• In een chemische reactie veranderen de moleculen in een stof
• bij een fase-overgang veranderen de moleculen niet maar de afstand tussen de moleculen. 
• met signaalwoorden kan je beredeneren of een stof voor of na de pijl staat. 
• De massa van de producten voor de pijl moet altijd hetzelfde zijn als de massa van de producten na de pijl (wet van behoud van energie)

Huiswerk

• Maken opdrachten paragraaf 2 tot 80% en opdracht 1 paragraaf 3
•  Klaar? lees paragraaf 3 en maak de opdrachten