Hst 3

• Financieel 2
• MBO
• Studiejaar 3

Deze week:

3.1: Budgetten opstellen

3.2: Bezettingsresultaat

Budget opstellen

Functies van een budget:

- Basis voor bedrijfsplannen. Op basis van het budget kun je de plannen concreet beschrijven. Vaak per maand, maar soms zelfs per week. 

- Taakstellend: de manager is verantwoordelijk voor het bereiken van de doelstelling in het budget. Bijvoorbeeld de omzet of kosten. 

- Het geeft de mogelijkheid voor de leidinggevende om binnen dit budget te beslissen over uitgaven.

- Via het budget kan gecontroleerd worden of de doelstellingen behaald zijn. Het is meetbaar.

Waar moet je rekening mee houden? 

Voor het opstellen van een budget houdt je rekening met de volgende zaken: 

- Historische gegevens

- (financiële) doelen

- Marktomstandigheden

- Wijzigingen in het bedrijfsbeleid

voorafgaand aan het exploitatiebudget

Voordat je het exploitatiebudget opstelt maak je een omzetbegroting. Aan de hand van deze omzet kun je schatten welke kosten je kunt gaan maken om deze omzet te behalen. 

Budgetverschillen

Als er een budgetverschil is wil dit zeggen dat de werkelijkheid anders is dan je vooraf had ingeschat. (eigenlijk altijd...) 

Je wilt hiervan achterhalen waar dit verschil vandaan komt. Komt dit door een lagere omzet, 

of door hogere (inkoop)kosten? 

Bezettingsresultaat

Je hebt te maken met constante kosten die je terug moet verdienen. Je kunt deze kosten afzetten tegen de verwachtte

 (ook wel normale) afzet. Op deze manier bereken je hoeveel cent van iedere binnen gekomen euro je nodig hebt om je constante kosten te dekken

We noemen dit het constante kostentarief

Bezettingsresultaat

Met het bezettingsresultaat kun je berekenen of je genoeg omzet gedraaid hebt om de constante kosten terug te verdienen. 

Constante kostentarief

Formule: 

totale constante kosten               =  C 

         normale omzet                            N

Een onderneming heeft €340.000,- aan constante kosten en €635.000,- aan variabele kosten. De omzet wordt geschat op € 1.360.000,- Bereken het Constante kostentarief

Bezettingsresultaat

Als je het constante kostentarief weet en je hebt de werkelijke omzet kun je ook bekijken of je genoeg 'gespaard' hebt om de constante kosten af te dekken. 

Bezettingsresultaat

• Geen bezettingsresultaat: omzet is gelijk aan de begroting

• Positief bezettingsresultaat: omzet is hoger dan begroting

• Negatief bezettingsresultaat: omzet is lager dan begroting

Bezettingsresultaat

Formule:

(werkelijke omzet - gebudgetteerde omzet) x Constante kosten 

                                                                                             Normale omzet

Een onderneming schat de normale omzet op €850.000,-. De constante kosten zijn €187.000. De werkelijke omzet komt uit op €870.000,-.
Bereken het bezettingsresultaat

Integrale kostprijs

Bij het berekenen van de integrale kostprijs bereken je wat je per product kwijt bent aan constante én variabele kosten.

Je weet dan ook wat je voor een product minimaal moet vragen om de kosten terug te verdienen. Daarbovenop doe je dan natuurlijk nog een winstmarge, zodat je er ook nog geld aan verdient. 

Integrale kostprijs 

Formule

 constante kosten    +   variabele kosten 

     normale omzet            werkelijke omzet 

 C     +       V 

N              W

De constante kosten zijn begroot op €280.000. De normale omzet is €700.000,- De werkelijke omzet is geschat op €900.000,-. De variabele kosten zijn daarmee uitgekomen op €405.000,- Bereken de integrale kostprijs voor dit product.

Vorige week

3.1: Budget opstellen

3.2: bezettingsresultaat

Nog vragen?

Deze week

3.3: Prijs en efficiencyverschillen

3.4: Derving en lekkage

3.5: verschillenanalyse

Prijs en efficiencyverschillen

Omdat je werkt met begrotingen en dat dit schattingen zijn zal je er altijd tegenaan lopen dat deze schattingen niet helemaal kloppen. Naast een verschil in bezettingsresultaat heb je ook te maken met:

Verschil in (inkoop)prijzen

Verschil in efficiency. (bv aantal gewerkte uren)

Verschillen in prijs

Het kan voorkomen dat de inkoopprijzen van je artikelen (of ingrediënten) hoger is dan je vooraf gebudgetteerd had. Als je dit niet door kunt berekenen aan de klant heeft dit gevolgen voor het resultaat. Maar het kan ook zijn dat de prijzen goedkoper zijn geworden. Dat heeft dan een positieve invloed op het resultaat

Efficiencyverschillen

Als je meer (of minder) gebruikt dan gebudgetteerd dan heb je te maken met een efficiencyverschil Het kan bijvoorbeeld zijn dat je meer personeel hebt ingezet dan vooraf begroot. De kosten lopen dan op terwijl de omzet niet mee groeit. 

Formules:

Prijsverschil:

(standaardprijs - werkelijke prijs) x werkelijke hoeveelheid

Efficiencyverschil:

(standaard hoeveelheid - werkelijke hoeveelheid) x standaardprijs

Rekenvoorbeeld

We gaan nu kijken naar het rekenvoorbeeld op blz. 117 & 118

Derving en lekkage

Bij derving neemt de voorraad af zonder dat hier een kassatransactie, en dus inkomsten tegenover staan.  

Mogelijke oorzaken:

- Diefstal

- Breuk of andere beschadiging

- Afprijzen van artikelen

- Verkeerd registreren

- Onverkoopbaar worden van artikelen 

Derving en lekkage

Door derving komt de brutowinst onder druk te staan. Immers je moet de kosten van dit artikel terug verdienen met de verkoop van de overige artikelen.

Als het werkelijke brutowinstpercentage lager is dan begroot is er sprake van lekkage. 

Opslagfactor verkoopprijs

Rekenvoorbeeld

blz 120

Huiswerk

Opgave 1 t/m 9 van hoofdstuk 3

Hoofdstuk 3

- Budgetten

- Bezettingsresultaat

- Prijs- en efficiencyverschillen

- Derving en lekkage

Hoofdstuk 3

De vorige onderwerpen komen nu allemaal bij elkaar in:

De verschillen analyse

Deze komt ieder examen terug! 

Extreem belangrijk dus om deze te kennen/kunnen

De verschillenanalyse

Dit is een analyse van de verschillen tussen de gebudgetteerde en gerealiseerde omzet én kosten. (verdeeld in constante en variabele kosten)   

Het stappenplan voor de verschillenanalyse:

• Stap 1: bereken het verschil in bedrijfsresultaat
• Stap 2: verschil in omzet en daarmee bedrijfsresultaat
• Stap 3: het bezettingsresultaat
• Stap 4: verschil in constante kosten
• Stap 5: verschil in brutowinst
• Stap 6: verschil in variabele kosten
• Stap 7: controle berekening

Stap 1: verschil in bedrijfsresultaat

Werkelijke bedrijfsresultaat - gebudgetteerde bedrijfsresultaat

Als je het verschil hebt berekend ga je deze verder verklaren met de rest van de analyse. 

Na afloop gebruik je dit ook weer als controle.

Stap 2: werkelijke omzet

Als de werkelijke omzet afwijkt van het budget heeft dit 

ook gevolgen voor het bedrijfsresultaat.

2.1: percentage van het bedrijfsresultaat in budget berekenen

 gebudgetteerde bedrijfsresultaat / gebudgetteerde omzet x 100

2.2: verwachte bedrijfsresultaat met werkelijke omzet berekenen

werkelijke omzet x percentage bedrijfsresultaat

2.3: verschil berekenen tussen bedrijfsresultaten

verwachtte resultaat - gebudgetteerde resultaat

Stap 3: Bezettingsresultaat

Het bezettingsresultaat hebben we in paragraaf 3.2 al behandeld.

3.1 bereken het constante kostentarief:

gebudgetteerde constante kosten / gebudgetteerde omzet

3.2: bereken het verschil in omzet:

werkelijke omzet - gebudgetteerde omzet

3.2: bereken het bezettingsresultaat:

verschil in omzet x constante kostentarief

Stap 4: verschil in constante kosten

4.1 bereken het verschil in constante kosten 

tussen het budget en de werkelijkheid:

gebudgetteerde constante kosten - werkelijke constante kosten

Stap 5: verschil in brutowinst = De lekkage

5.1: bereken het gebudgetteerde brutowinstpercentage:

gebudgetteerde brutowinst / gebudgetteerde omzet x 100

5.2: bereken de verwachtte brutowinst bij de werkelijke omzet:

werkelijke omzet x gebudgetteerde brutowinstpercentage

5.3: vergelijk de werkelijke brutowinst met de verwachtte brutowinst

werkelijke brutowinst - verwachtte brutowinst 

Stap 6: verschil in variabele kosten

6.1: Bereken het gebudgetteerde percentage variabele kosten tov de omzet:

gebudgetteerde variabel kosten / gebudgetteerde omzet x 100

6.2: Bereken de verwachte variabele kosten bij de werkelijke omzet:

werkelijke omzet x percentage variabele kosten

6.3: vergelijk de verwachtte variabele kosten met de werkelijke variabele kosten:

verwachtte variabele kosten - werkelijke variabele kosten

Stap 7: de controleberekening

Bij stap 7 ga je de stappen 2 t/m 6 vergelijken met

 het verschil uit stap 1. 

Stap 7: de controleberekening

1	Verschil in bedrijfsresultaat door andere omzet	€	negatief / positief
2	bezettingsresultaat	€	negatief / positief
3	verschil in constante kosten	€	negatief / positief
4	de lekkage	€	negatief / positief
5	verschil in variabel kostent	€	negatief / positief
	totaal verschil	€	negatief / positief

Rekenvoorbeeld

We gaan deze stappen nu samen doornemen aan de hand van het rekenvoorbeeld op blz 121 & 122

Samen maken

We gaan nu samen opdracht 14 maken 

Huiswerk

Opgave 14 t/m 16