Bezitsvorm en afkortingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Tussen-n bij samenstellingen

Pannenkoek of pannekoek?

Samenstelling

Je plakt twee bestaande woorden aan elkaar om een nieuw woord te vormen.

Het laatste deel van de samenstelling is het belangrijkst: dat vertelt het meest over wat het is. 

Boekenkast, boormachine, autobandventieldopje

Wanneer een tussen-n?

erwtensoep maar groentesoep

apenkooi maar apetrots

spinnenweb maar spinnewiel

sterrenstelsel maar zonneschijn

Bezitsvorm en afkortingen

Bezitsvorm

Gebruik je om een bezit van iemand aan de te geven.

Bijvoorbeeld: mijn ooms boormachine.

De bezitsvorm van een zelfstandig naamwoord maak je meestal door er een -s achter te zetten. Maar...

Hoe schrijf je de bezitsvorm van Sara?

Hoe schrijf je de bezitsvorm van Madé?

Hoe schrijf je de bezitsvorm van Pelle?

Hoe schrijf je de bezitsvorm van Thomas?

Hoe schrijf je de bezitsvorm van Beatrice?

Conclusie

Je maakt de bezitsvorm door een -s achter het zelfstandig naamwoord te plakken.

• Bij woorden die eindigen op een lange klinker (-a, -o, -i, -u, -y) gebruik je 's om die klank lang te houden. (Emma's - Emmas)
• Bij woorden met een accent aigu is dit niet nodig, want die spreek je ook goed uit met de s eraan vast. (Cornés - Corné's)
• Bij woorden die eindigen op een stomme-e doe je dit juist niet, want dan zou het -ee worden. (Jelles - Jelle's)
• Bij woorden die eindigen op een sis-klank zet je een apostrof achter het woord. (Maurice', Thomas')

Afkortingen

Als je een boodschap kort wil overbrengen, kun je afkortingen gebruiken i.p.v. volledige woorden. Ze komen in verschillende vormen voor. De betekenis kun je opzoeken in een woordenboek. 

Voor jullie is het belangrijk om de afkortingen uit de paragraaf te leren. 

Afkortingen

Een échte afkorting schrijf je met punten en spreek je voluit uit. 

i.p.v. = in plaats van

mevr. = mevrouw

s.v.p. = s'il vous plait

bijv. = bijvoorbeeld

Z.K.H. = Zijne Koninklijke Hoogheid

Initiaalwoorden

Een initiaalwoord bestaat net als een afkorting uit de eerste letters, maar wordt geschreven zonder punten.

KLM = Koninklijke Luchtvaart Maatschappij

cm = centimeter

dvd = digital versatile disc

gps = global positioning system

vwo = voorbereidend wetenschappelijk onderwijs

Letterwoorden

Bij letterwoorden vormen de gebruikte letters een afkorting die als woord wordt uitgesproken.

havo = hoger algemeen voortgezet onderwijs

mavo = middelbaar algemeen voortgezet onderwijs

Verkorting

Bij een verkorting wordt een woord korter opgeschreven. 

prof = professioneel

horeca = hotel restaurant café

aso = asociaal

Jullie hoeven alleen een aantal afkortingen en de bijbehorende betekenis te kennen. 

Aan de slag

Maak van paragraaf 9.2 opdracht 15 (bezitsvorm), 16 en 17. Misschien heb je een woordenboek of www.vandale.nl nodig.