Taalvariatie en taalverandering

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Taalvariatie

Lesdoel

• Je weet wat de Nederlandse taal en straattaal of dialect  met elkaar te maken hebben.
• Je weet waarom straattaal of dialect gebruikt wordt.
• Je vergroot je kennis over straattaal  en dialect.

Check

• Wat is standaardtaal?
• Wat is dialect?
• Zijn dialecten en standaard Nederlands       volwaardig aan elkaar?

Wat is standaardtaal?

Tekst

   Achtergrond 

Eenvoudig uitgelegd:

Dialect is een taal op zich: met een eigen woordenschat, klanken en grammatica.                 

Een dialect kan voor vooroordelen zorgen ('dom', maar gezellig) en kan minder kansen geven bij  bijv. sollicitaties. Een dialect kan soms lastig verstaanbaar zijn voor iemand die het dialect niet spreekt of kent.

Wat zijn eigenschappen van een dialect?

1. Het wordt op school geleerd.
2. De spelling en grammatica zijn niet vastgelegd.
3. De woordbetekenissen zijn vastgelegd.
4. Maakt deel uit van het culturele erfgoed van een bepaalde regio.

Welke Nederlandse dialecten ken je al?

Weetjes over het Twentse dialect

• Dialect van het Nedersaksisch.
• Ongeveer 62% van de Twentse bevolking spreekt dagelijks Twents. 
• In de bouw, de zorg en agrarische sector is het Twents de hoofdtaal. 
• Er is niet één 'echte Twentse taal', meer veel verschillen per regio;  bijv. deerntje, maagie, wichie -> meisje.

Wat is het verschil tussen een accent en een dialect?

Wat zegt jouw taalgebruik over jou?

Zijn dialecten en Standaardnederlands volwaardig aan elkaar?

Waarom spreken jongeren straattaal?

• Het is een codetaal.     
• Het zorgt voor verbondenheid, maar kan ook mensen uitsluiten.
• Je toont bij welke groep je sociaal en geografisch hoort.
  
• Leuke manier om met taal te spelen-> straattaal kent geen regels ->       heeft een hoog 'do it yourself' gehalte.
• Boodschap hoeft niet letterlijk onder woorden                                                 gebracht te worden -> én toch is het verband/                                                       de relatie helder.

Hoe komt het dat veel jongeren naast de Nederlandse taal ook straattaal spreken?

1. Het wordt gebruikt in songteksten.
2. Jongeren willen graag bij een bepaalde groep horen.
3. Jongeren die straattaal spreken zijn vaak tweetalig opgevoed en leren dit thuis.

Straattaal woorden

Wat heb je geleerd vandaag?