B1 reg NN6e §Formuleren lastige verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

B1H

Welkom

Lekker lezen

 

Leg je huiswerk grammatica zinsdelen (mw.vw), opdr. start, 1 en 2 (pag. 148-149) klaar.

Aan het eind van deze les weet je...

...hoe je verwijswoorden, ook lastige, correct gebruikt. 

Gramm. zinsdelen, pag. 148-149

startopdracht

Overleg in duo's over opdr. 1 

• vergelijk lijd. vw per zin. Wat is goed? 
• vergelijk mw. vw per zin. Wat is goed? 

klassikaal: opdr. 2

Meewerkend voorwerp

• "De ontvanger" of "De luisteraar"
  
• Wie / Wat werkt er mee om de handeling uit te voeren?
• Stel de vraag:
• Aan wie / voor wat + pv + ow + eventueel LV? OF
• Voor wie / voor wat + pv + ow + eventueel LV?

Welke vraag stel je voor MV?

• De computerspecialist verkocht mij een geweldige laptop. 
  
• Aan wie / voor wie + pv + ow + LV (als die in de zin staat): antwoord = MV
• Aan wie verkocht de computerspecialist een geweldige laptop? antwoord = mij

Instructie verwijswoorden

met witte bordjes!

Welk verwijswoord?

1. Het boek, ..... ik gekocht heb, is heel spannend.

antwoord: dat

Welk verwijswoord?

Josefien is mijn beste vriendin. Ik zie ... wel vijf keer per week. 

antwoord: haar

Lastige verwijswoorden

• hen of hun?
• dat of wat?
• waar + voorzetsel of wie + voorzetsel?

Hen of hun?

• Hen als het zinsdeel een LV is
• Hen na een voorzetsel (ook als het een MV of een LV is!)
• Hun als het zinsdeel een MV zonder voorzetsel is

• Ik geef Piet en Klaas een cadeau. Ik geef hun (mv) een cadeau.                                                                     aan
• Ik geef een cadeau aan (vz) hen. Dit is een MV met een VZ
  
• Ik zie hen (lv) namelijk morgen. 

Hen: LV  & als er een voorzetsel staat

Hun: MV (zonder voorzetsel of als er een zn achter staat)

• Als mijn ouders me ophalen, dan heb ik vaak geen zin om met .... mee te gaan.
  
•  antwoord = hen, want 'met' is een voorzetsel

Hen: LV & als er een voorzetsel staat

Hun: MV (zonder voorzetsel of als er een zn achter staat)

• Ik heb veel vrienden. Ik stuur .... allemaal een uitnodiging voor mijn feest. 
  
• antwoord = hun, want het is een MV in de zin
• Aan wie / stuur/ ik / een uitnodiging voor mijn feest?
• (en: je kunt er wel een VZ voor plaatsen, namelijk 'aan')

Hen: LV & als er een voorzetsel staat

Hun: MV (zonder voorzetsel of als er een zn achter staat)

• Rosa en Lisette kwamen me ophalen. Ik ken .... al sinds de basisschool.
  
• antwoord = hen, want het zinsdeel is het LV
• Wie / ken / ik / al / sinds de basisschool? ....
•  er staat geen VZ voor, maar het zinsdeel is LV

Wat of dat?

• 'Wat' gebruik je: 
• na de woorden 'dat' of 'datgene'
• na de woorden 'alles', 'niets', 'iets' en 'het enige'
• na een overtreffende trap (zonder zn!)
• als je verwijst naar een hele zin

dat of die?

• 'Dat' gebruik je: 
• als je verwijst naar een ZN waar het lidwoord 'het' voor staat: het boek, het jongetje
• als voor een ZN 'het' kan staan (maar er staat 'een'): een jongetje dat een ijsje kocht.
• 'Die' gebruik je:
• als voor een ZN 'de' staat of kan staan: een / de jongen die een ijsje kocht.
• als het over personen gaat in een telwoord: Hij is de eerste die over de finish kwam.

wat of dat oefenen

Breakdancen is het enige .... hij graag doet.

het antwoord = wat, want wat verwijst naar het enige (leerwoord)

wat of dat oefenen

Dit jaar gaan we weer naar Frankrijk op vakantie, .... ik erg leuk vind.

het antwoord = wat, want wat verwijst naar de hele zin ervoor: dat we weer op vakantie gaan naar Frankrijk dit jaar.

wat of dat oefenen

Het mooiste ..... ik ooit gezien heb in Rome is de Sint-Pieter.

het antwoord = wat, want wat verwijst naar de overtreffende trap van mooi: mooist

wat of dat oefenen

Het spannendste boek ..... hij kent, is Oorlogswinter.

het antwoord = dat, want dat verwijst naar het boek.

Ik kan nu de juiste keuze maken om 'dat' of 'wat' in de zin te zetten

😒🙁😐🙂😃

Waarover of over wie?

Waarmee of met wie?

• waar/daar + vz: dieren, planten en dingen 
• voorzetsel + wie:  mensen
• Het boek waarover je vertelde, heb ik zelf ook gelezen.
• De klasgenoot met wie ik graag samenwerk, heet Manja. 
•  De klasgenoot over wie ik je vertelde.

Waarover of over wie?

Waarmee of met wie?

• De vakantie, ...... we al vaak overlegd hebben, is nog steeds niet gepland.
• antwoord = waarover: je verwijst naar de vakantie (vakantie = een ding)

Waarover of over wie?

Waarmee of met wie?

• De nieuwe gymleraar, ........ jullie al een bericht in Magister hebben gezien, begint volgende week.
• antwoord = over wie: je verwijst naar de nieuwe gymleraar (gymleraar = een persoon)

Laatste check...! 

Ik geef het huiswerk terug aan hen / hun.

Wat geef ik terug?

het huiswerk...(dus dat ik LV)

Aan wie geef ik het huiswerk terug?

aan hen (= MV met vz)

Laatste check...! 

Hen / hun informeer ik altijd op tijd over uitval.

Wie informeer ik op tijd? 

Hen / hun is in deze zin LV, dus....

HEN

Laatste check...! 

De man, waarover / over wie ik je vertelde, is een ontsnapte crimineel.

het antwoord = over wie, want het verwijswoord verwijst naar een persoon (De man)

Laatste check...! 

Schrijf zelf een zin op waarin 'hen' of 'hun' voorkomt

Ik kan nu de juiste keuze maken om 'hen' of 'hun' in de zin te zetten

😒🙁😐🙂😃

huiswerk:

Opdr. 1, 2 en 4 pagina 182-183

Volgende les B1H: 

herhaling zinsontleding

samenstelling of afleiding

kleine groep: trappen van vergelijking