BL les 4: Hoofdzaken en bijzaken

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nederlands

Begrijpend lezen Les 4 

Hoofzaken en bijzaken

VG2 - P2 - 2019-2020

Vorige lessen heb je ...

... geleerd welke tekstdoelen, tekstsoorten en publiek we kennen.

... geleerd welke functies de rest van een alinea (buiten de kernzin) kan hebben.

... geoefend met: 

tekstdoelen, tekstsoorten, manieren van inleiden van de tekst, kernzinnen bepalen, tussenkopjes bedenken, hoofdgedachte bepalen

Aan het eind van deze les ...

... weet je waar in de alinea de kernzin kan staan.

... kun je de hoofdzaken van een tekst benoemen.

Kernzinnen

Kernzin

De belangrijkste informatie van een alinea.

Waar staat de kernzin?

• Er is geen kernzin. Alle zinnen bevatten belangrijke informatie.
• De 1e zin is de kernzin.
• De 2e zin van een alinea is de kernzin. De 1e zin is een inleidende zin.
• In het midden van de alinea staat de kernzin.
• De laatste zin van de alinea is de kernzin.

Opbouw alinea

Een alinea gaat over een deelonderwerp van de tekst.

Over ieder deelonderwerp worden de hoofdzaak en de bijzaken beschreven.

De hoofdzaak = de kernzin

De bijzaak = voorbeeld of toelichting

Tekstdoel

Tekstsoort

Onderwerp

Inleiding

Middenstuk

Slot

Alinea

Deelonderwerp

Hoofdzaak (kernzin)

Bijzaken (voorbeeld, toelichting)

Aan de slag!

Open je boek Op Niveau.
Ga naar Blok 1: Lezen 

Blz. 46/47

Samen lezen we de tekst op blz. 46/47

Groningse mythbusters onthullen ware aard linkshandigen

Aan de slag!

Log in bij LU.

Ga naar: BL les 4

Maak vraag 1 t/m 7 op slide 9 t/m 17 bij de tekst

Groningse mythbusters onthullen ware aard linkshandigen

(blz. 46/47 van de methode)

1. Welke manier(en) van inleiden gebruikt de schrijver?

2. Welke zin van alinea 5 is de kernzin? De eerste of de laatste? Leg je antwoord uit.

3. Vind je het tussenkopje van alinea 5 een passend tussenkopje? Waarom wel of niet?

4. Boven de laatste alinea staat een tussenkopje. Waarom is dit overbodig?

5. Wat is de functie van de titel?

6. Past de titel bij de belangrijkste inhoud van de tekst?

7. Waarnaar verwijst 'dit' in regel 19?

8. Waarnaar verwijst 'ze' in regel 28?

9. Waarnaar verwijst 'dat' in regel 41?

Als je de hoofdgedachte van een tekst wil bepalen, let je dan op de hoofdzaken of op de bijzaken? Leg je antwoord uit.

Aan de slag!

Lees nu de tekst: Tikkie te vroeg

Blz. 95/96 van de methode

Maak vraag 1 t/m 14 op slide 20 t/m 33

1. Waar staat de kernzin van alinea 2?

1. In de eerste zin van de alinea.
2. In de laatste zin van de alinea.
3. In de tweede zin van de alinea.
4. In het midden van de alinea.

2. Waar staat de kernzin van alinea 4?

1. In de eerste zin van de alinea.
2. In de laatste zin van de alinea.
3. In de tweede zin van de alinea.
4. In het midden van de alinea.

3. Waar staat de kernzin van alinea 5?

1. In de eerste zin van de alinea.
2. In de laatste zin van de alinea.
3. In de tweede zin van de alinea.
4. In het midden van de alinea.

4 . Waar staat de kernzin van alinea 6?

1. In de eerste zin van de alinea.
2. In de laatste zin van de alinea.
3. In de tweede zin van de alinea.
4. In het midden van de alinea.

5. Waar staat de kernzin van alinea 8?

1. In de eerste zin van de alinea.
2. In de laatste zin van de alinea.
3. In de tweede zin van de alinea.
4. In het midden van de alinea.

6. Hoofdzaak of bijzaak?
'Het ontwerp bestaat uit een platform waar vier mensen op konden zitten.' (r. 11-12)

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

7. Hoofdzaak of bijzaak?
'Honderd jaar voor het oudst bekende duikpak werd gemaakt, had Leonardo da Vinci
er al een ontwerp voor getekend: (r. 19-20)

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

8. Hoofdzaak of bijzaak?
'In de tijd van Leonardo da Vinci werden er regelmatig toneelstukken opgevoerd: (r. 26-27)

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

9. Hoofdzaak of bijzaak?
'Het succes van Leonardo da Vinci lijkt vooral te komen doordat hij overal verbanden
zag: (r. 57-S8)

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

10. Hoofdzaak of bijzaak?
'Ze moesten schetsen en 'aantekeningen maken' met lichte (houtskool-streken in klein boekje dat je altijd bij je moet hebben.' (r. 63-64)

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

11. Noteer de hoofdzaken van de tekst.

12. Past het tussenkopje 'Verbanden zien' bij de kern van de alinea's erna? Leg je antwoord uit.

13. Op welke manier sluit de schrijver de tekst af?

14. Wat is het tekstdoel van de tekst?

Tot slot:
Welk onderdeel van deze les zou jij aan een klasgenoot kunnen uitleggen?