atlasvaardigheden

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Atlasvaardigheden

GB 55

1. Wat zijn onderdelen van een atlas?
   
2. Hoe gebruik je een atlas?
   
3. Welke soorten kaarten zijn er?
4. Wat zijn de onderdelen van een kaart?
5. Schaallezen en berekenen.
6. Hoe bepaal je de geografische van een plaats

Dit ga je leren in paragraaf §1.4: 

Taaldoelen:

Lezen, begrijpend lezen, leren samenvatten, leren van nieuwe aardrijkskundige begrippen en uitbreiding 

van de woordenschat.

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

Wat zijn onderdelen van een atlas?

Zoeken in de atlas

Algemene legenda (voorin, binnenkant van de kaft)

Inhoud (blz. 2-9)

Registers:

Landenregister (blz. 291)

Register van topografische namen (blz. 292)

Trefwoordenregister (blz. 324)

Bladwijzer (achterin, binnenkant van de kaft)

Algemene legenda

Verklaring van kleuren en symbolen die op een kaart staan.

Bladwijzer

Register van topografische namen

• Register is een lijst van alle steden, landen, gebieden,  rivieren en bergen die in de atlas staan.
• Achter de naam vind je het kaartnummer (de bladzijde) en   het kaartvak. 

Hoe gebruik je een atlas?

Opdrachten 

1. Wat is het nummer (de bladzijde) van de kaart van Europa?
     2. Wat is het nummer (de bladzijde) van de kaart van Azië?

Opdrachten

3. Zoek in het register Mumbai op. Op welke bladzijde en in welk kaartvak heb je het gevonden? In welk land ligt Mumbai?

4. Zoek in het register Fiji-zee op. Op welke bladzijde en in welk kaartvak heb je het gevonden? Van welke oceaan is de Fijizee onderdeel?

Van welk land is Ouagadougou de hoofdstad?

1. Nigeria
2. Burkina Faso
3. Oman
4. Kazachstaan

Zoek in de atlas...

6. Van welk land is Ouagadougou de hoofdstad?

7. Wat is de hoofdstad van Maleisië?

8. Wat is de hoofdstad van Brazilië?

Wat is de hoofdstad van Brazilië?

1. Rio de Janeiro
2. Sao Paolo
3. Belem
4. Brazilia

Wat is de hoofdstad van Maleisië?

1. Jakarta
2. Bagdag
3. Kuala Lumpur
4. Caracas

Zoek in de atlas...

9. In welk land ligt de stad Turbo?

10. In welk land ligt de stad Windhoek?

In welk land ligt de stad Turbo?

1. Australie
2. Bolivie
3. Colombia
4. Denemarken

In welk land ligt de stad Windhoek?

1. Namibie
2. Bangladesh
3. Costa Rica
4. Botswana

Wat is de hoofdstad van Venezuela?

Aan welke rivier ligt Overasselt?

Soorten kaarten

2 soorten kaarten

Overzichtskaarten

- Natuurkundige overzichtskaart

- Staatkundige overzichtskaart

Thematische kaarten

- Kaarten met één specifiek thema

Wat voor kaart zie je hier?

1. Natuurkundige overzichtskaart
2. Staatkundige overzichtskaart
3. Thematische kaart

Wat voor kaart zie je hier?

1. Natuurkundige overzichtskaart
2. Staatkundige overzichtskaart
3. Thematische kaart

Wat voor kaart zie je hier?

1. Natuurkundige overzichtskaart
2. Staatkundige overzichtskaart
3. Thematische kaart

Staatkundige overzichtskaart

Alle landen staan weergegeven met elk hun eigen kleur.

Een ander woord voor staat is land.

Natuurkundige overzichtskaart

Je ziet de natuurlijke kenmerken:

Hoogte en water (rivieren, zeeën en meren)

Thematische kaart

Een kaart met één thema. 

Onderdelen goede kaart

Een goede kaart bestaat uit:

- Een windroos (zonder is de bovenkant het noorden)

- Een legenda

- Een schaal

- Een titel

Wat zie je? Zet je woorden achter de juiste afbeeldingen.

Vijf schaalniveaus

Lokaal: een straat, wijk of klein gebied.

Regionaal: een provincie of stad met omgeving

Nationaal: een land

Continentaal: meerdere landen of een continent

Mondiaal: heel de wereld

 Geografische ligging

Plaatsbepaling op aarde

Coördinaten 

Horizontale lijnen: breedtegraden (breedtecirkels)

- Evenaar ligt op 0 graden breedte.

- loopt tot 90 graden breedte NB en ZB

Verticale lijnen: lengtegraden (meridianen)

- 0 graden lengte loopt door Greenwich (vlakbij Londen)

- loopt tot 180 graden OL en WL

Lengtecirkels of meridianen

• Lijnen die van de noordpool naar de zuidpool gaan heten lengtecirkels of meridianen.

• De nulmeridiaan loopt precies over het plaatsje Greenwich bij Londen.

• Het halfrond ten westen van de nulmeridiaan noemen we westelijk halfrond.

• Het halfrond ten oosten van de nulmeridiaan noemen we oostelijk halfrond.

Greenwich

0-meridiaan

Lengtecirkel of Meridiaan

Evenaar

• De lijn die precies in het midden tussen de noordpool en zuidpool loopt heet de evenaar.

• Deze lijn verdeelt de aarde in een noordelijk halfrond en een zuidelijk halfrond.

• Het noordelijk halfrond = Het gebied tussen de evenaar en de noordpool.

• Het zuidelijk halfrond = Het gebied tussen de evenaar en de zuidpool.

Breedtecirkels of paralellen

• Lijnen die evenwijdig lopen aan de evenaar heten breedtecirkels of parallellen.

• De evenaar is de breedtecirkel van 0°.

• De noordpool ligt op 90° NB.

• De afstand van een plaats tot de evenaar noem je de geografische breedte.

Hoge en lage breedte

10 graden Zuiderbreedte

10 graden Noorderbreedte

40 graden Noorderbreedte

40 graden Noorderbreedte

Gebruik kaart 106/107. Welke plaats ligt op 59 graden NB en 18 graden OL?

1. Malmö
2. Stockholm
3. Oslo
4. Riga

Luanda ligt op

1. 10° NB
2. 10° ZB

Welke plaats ligt op 30° NB?

1. Caïro
2. Mekka
3. Madrid
4. Durban

Welke plaats ligt op 20° ZB en 40 °WL?

Welke plaats ligt op 20° ZB en 40 °WL?

1. 1
2. 2
3. 4
4. B