7.3 Bouwen en beschermen (deel 1 en deel 2)

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

7.3 Bouwen en beschermen

7.3. Bouwen en beschermen


Pak je leerboek
Je laptop blijft in je tas (ook al ben je je boeken vergeten!)

Wat gaan we doen vandaag?

• Wat weten we al?
• Uitleg over 7.3 - deel 1 (bouwstoffen)
• Opdrachten maken
• Nakijken

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarvoor je lichaam bouwstoffen nodig heeft.
• Je kunt 3 redenen noemen waarom volwassenen nog steeds bouwstoffen nodig hebben.
• Je kunt uitleggen waarvoor je lichaam eiwitten nodig heeft en hoe je deze stoffen binnen kunt krijgen.
• Je kunt adviezen geven voor een gezonde hoeveelheid bouwstoffen.

Bouwstoffen

Bouwstoffen

Bouwstoffen: 

   -water, 

   -eiwitten, 

   -mineralen (en vetten)

Nodig om cellen op te bouwen;

- groei (jeugd)

- herstel en vervanging

Waarom hebben volwassenen bouwstoffen nodig?

• Cellen sterven af

Huidcellen vervangen.

Botcellen vernieuwen: calcium en fosfor.

Rode bloedcellen: ijzer nodig.

• Cellen beschadigen

Herstellen van een wondje.

• Waterverlies

Door zweten en plassen.

Eiwitten - belangrijkste bouwstoffen

Eiwitten bestaan uit aminozuren.
- 20 verschillende 

Variëren in:
-  de soorten aminozuren
- de hoeveelheid aminozuren
- de volgorde aminozuren

De functies van eiwitten

1. Opbouw van je weefsels
2. Organen op de juiste plaats houden (structuureiwitten)
3. Transport van stoffen in het bloed/in de cellen (hemoglobine)
4. Regeling van processen (vertering, voortplanting, afweer)

Je moet hier voorbeelden van kunnen geven.

Voorbeelden eiwitfuncties

Gezonde hoeveelheid bouwstoffen

Je hebt van de verschillende bouwstoffen 

verschillende hoeveelheden nodig. 

Hoeveelheden niet uit je hoofd 
leren, maar welke voedingsmiddelen
zijn ervoor belangrijk te eten/
drinken?

Aan de slag :)

7.3 maken 1 t/m 11, behalve 8+9

Daarna samen nakijken

Klaar? Kies uit:

- samenvatten leerdoelen

- begrippenlijst maken

- oefenen op biologiepagina.nl

7.3 Bouwen en beschermen

7.3. Bouwen en beschermen


Pak je leerboek
Je laptop blijft in je tas (ook al ben je je boeken vergeten!)

Wat gaan we doen vandaag?

• Wat weten we al?
• Aanvulling aminozuren
• Uitleg 7.3 - deel 2 (beschermende stoffen) 
• Opdrachten maken
• Nakijken

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarvoor je lichaam vitaminen en mineralen nodig heeft en hoe je deze stoffen binnen krijgt.
  
• Je kunt uitleggen wat ADH betekent en waarom dit belangrijk is.
  
• Je kunt uitleggen wat de gevolgen van gebreksziekten zijn.
  
• Je kunt uitleggen wat eetstoornissen zijn en wat de gevolgen kunnen zijn.
  
•  Je kunt mogelijke oorzaken en voorbeelden van eetstoornissen noemen.

Vorige les...

Wat wordt er met dit plaatje bedoeld?

Waarvoor is dit nodig?

Aminozuren

Bestaan uit koolstof-, waterstof-, zuurstof-, stikstof-, en soms zwavelatomen.

Er zijn 20 verschillende aminozuren.

Planten kunnen aminozuren zelf maken, mensen en dieren verkrijgen aminozuren via hun voedsel. 

Eiwitten bestaan uit een ketting van aminozuren.

O.a. het aantal aminozuren en de volgorde bepaalt het soort eiwit.

In een mens zitten tussen de 50.000 en
100.000 verschillende eiwitten.

De eiwitten worden in opdracht van de
kern gemaakt op de ribosomen.

De volgorde van de aminozuren wordt
bepaald door het DNA in de kern.

Eiwitten bestaan uit een ketting van aminozuren.

O.a. het aantal aminozuren en de volgorde bepaalt het soort eiwit. Er zijn dus heel veel verschillende soorten te maken.

De eiwitten worden in opdracht van de

kern gemaakt op de ribosomen.

De volgorde van de aminozuren wordt

bepaald door het DNA in de kern.

                                                 

                                                  Wat is dit?

Eiwitten zijn o.a. bouwstoffen. Enzymen zijn ook eiwitten, die regelen allerlei scheikundige reacties in cellen. 

Vitaminen en mineralen

Vitaminen en mineralen zijn beschermende stoffen.

Vitaminen: zorgen ervoor dat je lichaam goed blijft werken.
Mineralen: om cellen te beschermen tegen beschadiging of om spieren en zenuwen goed te laten werken. 

Vitaminen en mineralen

ADH: de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.

Door gevarieerd en volgens de schijf van vijf te eten krijg je voldoende beschermende stoffen binnen.

 Waarvoor nodig?

Gebreksziekte

Oorzaak: tekort aan vitaminen en mineralen.

Nachtblindheid: te weinig vitamine A, aantasting hoornvlies.

Engelse ziekte: te weinig vitamine D, botten worden zacht doordat er niet genoeg calcium wordt afgezet.

Vaak in arme gebieden waar mensen eenzijdig eten.

Eetstoornissen

Wie kent er een voorbeeld?

• Anorexia nervosa: verslaafd aan afvallen met vertekend zelfbeeld.

• Boulimia nervosa: eetbuien, daarna braken of laxeermiddel slikken.

Krijgen te weinig beschermende- en 

bouwstoffen binnen.

Gevolg: haar/nagels afbraak, schilferige huid, 

bloedarmoede, botafbraak en zwakke spieren.

Oorzaak: vaak gebrek aan zelfvertrouwen.

Aan de slag :)

Maken 7.3 opdrachten 13 t/m 19 (behalve 18)

Daarna 7.3 zelfstandig nakijken, steek

je hand op bij vragen!

Nakijken klaar? Kies uit:

- samenvatten leerdoelen

- begrippenlijst maken

- oefenen op biologiepagina.nl