3T DINSDAG 7 APR. 2020 OOA

• ne
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

3T DINSDAG 7 APRIL OOA

GISTEREN HEBBEN WE GRAMMATICA AFGESLOTEN MET EEN EINDOPDRACHT IN TEAMS. 

VANDAAG STARTEN WE MET SPELLING.

UITLEG LESSENSERIE SPELLING H4, 5, 6

VANDAAG, DINSDAG 7 APRIL -> LES 1:

bespreken theorie + uitleg opdrachten

VRIJDAG 10 APRIL-> LES 2:

zelfstandig werken aan het maken en nakijken van opdrachten -> tijdens de les mogelijkheid tot vragen stellen (inbellen of chatten)

DINSDAG 14 APRIL-> LES 3:

zelfstandig werken aan het maken en nakijken van opdrachten -> tijdens de les mogelijkheid tot vragen stellen (inbellen of chatten)

LESSENSERIE SPELLING H4, 5, 6

DOEL VAN DE KOMENDE 3 LESSEN:

je kunt de verschillende werkwoordsvormen op de juiste manier spellen;

je kunt het koppelteken en trema op de juiste manier gebruiken; 

je weet hoe je de werkwoordsvormen moet schrijven in samengestelde zinnen;

je weet wanneer je woorden aan elkaar of los moet schrijven;

je kunt het de meervoudsvorm van het ZN foutloos spellen.

 HOE ZAT HET OOK ALWEER->

 DE VERSCHILLENDE WERKWOORDSVORMEN

WE HEBBEN DIT SCHOOLJAAR DE REGELS VAN DE SPELLING VAN DE VOLGENDE WERKWOORDSVORMEN GELEERD:

• persoonsvorm tegenwoordige tijd
• persoonsvorm verleden tijd
• voltooid deelwoord
• tegenwoordig deelwoord
• voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord
• tegenwoordig deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Regels persoonsvorm

Kijk eerst goed of het woord de PV is. Alleen als het de PV is, gebruik je deze regels!!

Klik op een 'hotspot' bij het onderdeel waar je uitleg over wilt.

Persoonsvorm

Je hebt vastgesteld dat het werkwoord waar het om gaat, een persoonsvorm is. Vervolgens kijk je naar de tijd: is het tegenwoordige tijd of verleden tijd?

Tegenwoordige tijd: ik-vorm / ik-vorm + t / hele werkwoord

Verleden tijd: verlengproef/'t kofschip.

Kijk ook in je boek op blz. 266

Voltooid deelwoord

Een voltooid deelwoord kan eindigen op:

-t, -d, -en

Als je het woord langer maakt, kun je het horen. Lukt het niet? Dan gebruik je de regel van het 't ex kofschip.

Klik op een 'hotspot' bij het onderdeel waar je uitleg over wilt.

voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord schrijf je in principe altijd zo kort mogelijk. Eindigt een VD op een -d of -t? Dan schrijf je het VD als BN zo kort mogelijk.

bijv.: De pannenkoek is verbrand. -> de verbrande pannenkoek

         De foto is vergroot. -> de vergrote foto

LET OP: je schrijft alleen -dd of -tt als de uitspraak dit nodig heeft!

         De muur is gewit. -> de gewitte muur

Eindigt een VD op -en? Dan schrijf je het VD als BN precies hetzelfde!

bijv.: De vis is gevangen. -> de gevangen vis

         Het meisje is gekozen. -> het gekozen meisje

Zie ook blz. 151 in je boek!

tegenwoordig deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Een tegenwoordig deelwoord geeft aan dat een handeling nog niet voltooid is. Je schrijft het door een -d achter het hele ww te zetten.

Ook het tegenwoordig deelwoord als bijvoeglijk naamwoord schrijf je zo kort mogelijk. Houdt er wel rekening mee dat er soms een -e nodig is. 

bijv.: een lachend kind... maar: de blaffende honden

Zie ook blz. 152 in je boek!

HOE ZAT HET OOK ALWEER

-> HET KOPPELTEKEN

Samenstellingen schrijf je zoveel mogelijk als één woord. Soms botsen klinkers dan, je gebruikt dan een koppelteken. Bij de volgende woorden gebruik je een koppelteken:

• woorden die je zonder koppelteken verkeerd kunt uitspreken: zo-even
• woorden met een eigennaam: kabinet-Rutte
• woorden met cijfers, letters (afkortingen) en andere tekens: 16-jarige
• aardrijkskundige namen: Zuid-Limburgs
• woorden met een bepaald voorvoegsel: ex-militair
• sommige lastige woorden: bom-melding
• LET OP: als klinkercombinaties géén problemen geven, gebruik je dus GEEN koppelteken (bijv.: modeartikel)

HOE ZAT HET OOK ALWEER

-> HET TREMA

Als je in één woord twee klinkers niet als één klank mag lezen, gebruik je een trema. Je schrijft het trema waar een nieuwe lettergreep begint.

Hier volgen wat voorbeelden:

• tweeëntachtig
• geïnfecteerd
• geëist

LET OP: als de klnkers geen leesprobleem geven, dan schrijf je uiteraard géén trema!

bijv.: buiig

 HOE ZAT HET OOK ALWEER->

 SAMENGESTELDE ZINNEN

Samengestelde zinnen hebben twee persoonsvormen. Deze staan allebei in de tegenwoordige of allebei in de verleden tijd.

LET OP: kijk altijd goed of je te maken hebt met een PV of een VD!

Het kost veel tijd als je een huis verbouwt.

       PV                                     PV

Daan is blij nu zijn huis is verbouwd.

       PV                    PV       VD

 HOE ZAT HET OOK ALWEER->

 WOORDEN AAN ELKAAR OF LOS?

Nederlandse woorden worden vaak aan elkaar geschreven. Dit heeft alles te maken met de klemtoon: woorden die je aan elkaar schrijft, hebben maar één klemtoon. Je schrijft als één woord:

 - samenstellingen: tandenborstel;

- werkwoorden uit meer delen: overleggen, tegenkomen;

- woorden met hoog-, zwak-, zwaar-, diep-, licht-: lichtgewicht;

- getallen tot honderd en samenstellingen met honderd en duizend; achthonderdtwaalf;

- Woorden als er en aan die naast elkaar staan en bij elkaar horen:  ertegen, daarachter;

- afleidingen als onding en roodachtig;

 HOE ZAT HET OOK ALWEER->

 MEERVOUD VAN ZELFSTANDIGE NAAMWOORDEN

De meeste Nederlandse zelfstandige naamwoorden hebben een meervoud op -en, -s of 's. 

MEERVOUD OP -S/-'S:

Regelmatig worden er fouten gemaakt met -s/-'s. Je schrijft pas een 's als je het woord met een vaste -s verkeerd uitspreekt en als het woord eindigt op -y. 

Bijv.: autos, verkeerde uitspraak, dus: auto's (zo ook oma's, pony's)

NOG MEER MEERVOUDSVORMEN

MEERVOUD OP -IËN, -IEËN:

* Als woorden eindigen op -ie: kijk of de klemtoon op de -ie ligt. JA, dan extra -e!

bijv.: genie -> klemtoon op -ie, dus extra -e: genieën

       lelie -> klemtoon niet op -ie, dus: leliën

 HOE ZAT HET OOK ALWEER->

 MEERVOUD VAN ZELFSTANDIGE NAAMWOORDEN

NOG MEER MEERVOUDSVORMEN

MEERVOUD OP -EEËN of EES:

* Woorden die eindigen op -ee krijgen in het meervoud -eeën of -ees:

bijv.: twee -> tweeën, abonnee -> abonnees

MEERVOUD OP -UMS OF -E(A):

* De van oorsprong Latijnse woorden op -um krijgen in het meervoud -ums of -e(a):

bijv.: podium -> podiums/podia

MEERVOUD OP -ICI:

* Woorden als politicus krijgen een meervoud op -ici:

bijv.: policitcus -> politici

 HOE ZAT HET OOK ALWEER->

 MEERVOUD VAN ZELFSTANDIGE NAAMWOORDEN

UITZONDERINGEN

TWEE MEERVOUDSVORMEN:

bijv. gedachte -> gedachten, gedachtes LET OP: soms is er verschil in betekenis:

blad -> bladen (van papier), bladeren (aan een boom)

AFWIJKEND MEERVOUD:

bijv. ei -> eieren, meerderheid -> meerderheden, fotograaf -> fotografen, aanbod -> aanbiedingen

Aan de slag

VANDAAG EN DE KOMENDE 2 LESSEN GA JE AAN DE SLAG MET DE VOLGENDE OPDRACHTEN: Dit doe je in de onderstaande volgorde!

1 maken opdr. 1 t/m 6 van Spelling H6.3 (blz. 229-231)

2. nakijken bovenstaande opdrachten van Spelling H6.3 (zorg dat je de foute opdrachten verbetert!)

3. maken de opdrachten van Spelling van de Test Jezelf van H4, 5, 6

   - H4: opdr. 4 + 5 (blz. 176-177)

   - H5: opdr. 4-5-6 (blz. 216-217)

   - H6: opdr. 5 + 6 (blz. 257)

4. nakijken de bovenstaande opdrachten van de Test Jezelf van H4, 5, 6

5. ALS LAATSTE: het maken van de slotopdracht van Spelling H4, 5, 6 in Teams 

LET OP: alle opdrachten moeten aan het einde van de 3e les (dit is dus de les van dinsdag 14 april) zijn gemaakt en nagekeken. Ook moet dan de eindopdracht van Teams binnen zijn.

TIJDENS DE KOMENDE 2 LESSEN KUN JE INBELLEN OF CHATTEN OM VRAGEN TE STELLEN OVER DE LEERSTOF EN/OF OPDRACHTEN! Je hoeft dus niet aanwezig te zijn in Teams.

Succes!