§2.2 Het dagboek van de aarde

§2.2 Het dagboek van de aarde


1 / 42
suivant
Slide 1: Diapositive
AardrijkskundeMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3

Cette leçon contient 42 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 3 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 50 min

Éléments de cette leçon

§2.2 Het dagboek van de aarde


Slide 1 - Diapositive

Leerdoelen
  • Je weet hoe een fossiel in een gesteente terechtkomt.
  • Je begrijpt waarom bodemlagen en fossielen veel kunnen vertellen over de geologische geschiedenis van de aarde.
  • Je kunt met behulp van voorbeelden de relatieve en absolute ouderdom van bodemlagen vaststellen.

Slide 2 - Diapositive

De geologische tijdschaal verdeelt de geschiedenis van de aarde in......
A
twee tijdvakken
B
meerdere tijdvakken

Slide 3 - Quiz

65 miljoen jaar geleden
De dino's hadden echt een hele slechte dag ;) 

Slide 4 - Diapositive

De geologische tijdschaal
Dit is de tijdschaal van de aarde en gaat tot 4,6 miljard jaar terug.

De tijdschaal bestaat uit 4 hoofdperioden. 

Slide 5 - Diapositive

Slide 6 - Vidéo

Wat is een fossiel?
A
Beide
B
Een versteend overblijfsel van een skelet
C
De afdruk van een dier of plant
D
Geen van beide

Slide 7 - Quiz

In het filmpje vertelt Arjan Postma vertelt met passie over een fossiele boom. Hij vertelt dat een boomstam niet zo maar een fossiel wordt. Wat is de eerste stap voor de vorming van fossielen?

Slide 8 - Question ouverte

Fossielen; hoe ontstaan ze?
direct bedekt door laagje sediment

Doordat deze zandlaag druk uitoefent op het skelet blijft het bewaard

Na erosie komt hij weer aan oppervlak

Slide 9 - Diapositive

Fossilisatie dino

Slide 10 - Diapositive

Slide 11 - Diapositive

Determineren van gesteenten
Er zijn drie hoofdgroepen van gesteenten:
1. Sedimentgesteenten
2. Stollingsgesteenten
3. Metamorfe gesteenten
Noteer! 

Slide 12 - Diapositive

Sedimentgesteenten
Hier zijn meeste fossielen te vinden
Zand --> zandsteen

Klei --> schalie

Slide 13 - Diapositive

Stollingsgesteenten
Ontstaan door het stollen van lava.
Deze gesteenten vind je dus altijd in de buurt van vulkanische gebieden.



                          basalt                                          andesiet

Slide 14 - Diapositive

Wat vertellen stollingsgesteenten ons? 
Tijdens een wandeling in de Eifel (Duitsland) kom je vulkanisch gesteente tegen, dan weet je dat hier vroeger vulkanen waren. 

Slide 15 - Diapositive

Metamorfe gesteenten
Ontstaan diep in de aarde onder hoge druk & temperatuur
Het oorspronkelijke gesteente is een stollings- of sedimentgesteente

Bijvoorbeeld.
Schalie --> leisteen
Kalksteen --> marmer

Slide 16 - Diapositive

Sediment gesteente
Stollings-
gesteente
Metamorfe gesteente

Slide 17 - Question de remorquage

Stollings-
gesteente
Sediment-
gesteente
Metamorf gesteente

Slide 18 - Question de remorquage

Slide 19 - Diapositive

Stollingsgesteente
Metamorf gesteente
Sedimentgesteente
Vaak gelaagd, ontstaan door exogene processen
Ontstaan vanuit magma of lava
Een volledige verandering van het gesteente

Slide 20 - Question de remorquage

Waarom weten we zoveel over de geschiedenis
 van de aarde?
Absolute ouderdom: 
  • Iridium --> komt van nature niet voor op aarde; maar wel in meteorieten.
  • Fossielen --> blijft alleen bewaard als het snel bedekt wordt met sediment 
  • Halfwaardetijd --> Radioactief materiaal in gesteente vervalt in vaste tijden (bv. uranium in 700 mln jaar)
Noteer! 

Slide 21 - Diapositive

Slide 22 - Vidéo

Relatieve ouderdom
Grondlagen die dichter aan het aardoppervlak liggen zijn jonger dan grondlagen dieper in de aarde
Noteer! 

Slide 23 - Diapositive

Relatieve ouderdom
Van de meeste dingen op aarde weten we niet hoe oud ze precies zijn.
We kunnen wel aangeven of iets ouder of jonger is dan iets anders = relatieve ouderdom

Slide 24 - Diapositive

Slide 25 - Vidéo

de afwisselende laagjes vuursteen en kalksteen tonen:
A
Absolute ouderdom
B
Relatieve ouderdom

Slide 26 - Quiz

Huiswerk 
Opgaves die bij 2.2 horen: 

Slide 27 - Diapositive

Leerdoelen
  • Je weet hoe een fossiel in een gesteente terechtkomt.
  • Je begrijpt waarom bodemlagen en fossielen veel kunnen vertellen over de geologische geschiedenis van de aarde.
  • Je kunt met behulp van voorbeelden de relatieve en absolute ouderdom van bodemlagen vaststellen.

Slide 28 - Diapositive

 De gesteentekringloop
-

Slide 29 - Diapositive

Programma
  • Uitleg: Het verhaal van meneer steen!
  • Wat moet je echt onthouden?
  • Maken opdrachten

Slide 30 - Diapositive

We gaan vandaag eens kijken naar het levensverhaal
van meneer Steen. 

Slide 31 - Diapositive

Meneer Steen werd zo’n 500 miljoen jaar geleden geboren bij deze vulkaan:

Slide 32 - Diapositive

Nadat Meneer Steen is afgekoeld, noemen we hem een stollingsgesteente.



Slide 33 - Diapositive

Hier zie je meneer Steen tussen zijn familie:

Meneer Steen vindt het wel best rustig onderdeel van deze berg uit te maken… 

Slide 34 - Diapositive

Maar helaas, de zon, neerslag en ijs gooien roet in het eten….!  

  • Meneer Steen valt door al al deze krachten uiteen…
  • = verwering

Slide 35 - Diapositive

  • In de rivier zorgt hij voor erosie: hij schuurt hard gesteente af/uit.
  • Uiteindelijk wordt het materiaal afgezet in de oceaan → sedimentatie 

De stukjes meneer Steen komen in een rivier terecht.

Slide 36 - Diapositive

Er vindt veel sedimentatie plaats in de oceaan..

  • Het afgezette materiaal wordt samengeperst en er ontstaat een nieuw gesteente, namelijk een sedimentgesteente

Slide 37 - Diapositive

De sedimentatie blijft doorgaan en er komen steeds meer zware lagen gesteente boven meneer Steen te liggen…

  • meneer Steen komt dichter bij het warme magma te liggen. 

Slide 38 - Diapositive

Meneer Steen heeft het heet. Het grote gewicht boven meneer Steen zorgt ook voor een zware druk op hem. 

  • Hierdoor gaat hij veranderen en ontstaat er een metamorf gesteente.

Slide 39 - Diapositive

De gesteentelaag waarin meneer Steen komt in een subductie-zone terrecht:

  • Op een diepte van zo’n 100 km begint meneer Steen te smelten

  • Na verloop van tijd begint zijn leven opnieuw… 

  • Dit verhaal van meneer Steen is een voorbeeld van de gesteentekringloop.

Slide 40 - Diapositive

Gesteentekringloop

Slide 41 - Diapositive

In stollingsgesteente komen geen fossielen voor. leg dit uit (2B)

Slide 42 - Question ouverte