1.2 Van kamp naar kamp

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Bron: Foto van een 23.000 jaar oud Venusbeeldje dat ontdekt is bij opgravingen in Renancourt (ligt in Noord-Frankrijk).


Leg uit wat kenmerkend is aan dit soort bronnen uit de prehistorie

Archeologen denken dat dit prehistorische beeldje misschien iets te maken heeft met ideeën die jagers en verzamelaars hadden over de vruchtbaarheid van de vrouw of een bepaald geloof van J&V.

Leg uit waarom het lastig is om te achterhalen waarom de jagers-verzamelaars dit beeldje maakten?

1.2 Van kamp naar kamp

Hoe leefden jagers-verzamelaars

Leerdoelen

1. Je kent de betekenis van de begrippen: Steentijd, nomaden, Vruchtbare Halve Maan, agrarische samenleving en landbouwrevolutie. (R) 
2. Je kunt uitleggen wanneer en waarom de eerste jagers-verzamelaars richting Europa kwamen?(R) 
3.  Je kunt twee kenmerken van het leven van jagers-verzamelaars noemen. (R)
   
4.  Je kunt uitleggen waarom jagers-verzamelaars ook nomaden waren. (T2)
   
5.  Je kunt uitleggen waarom we niet precies weten wat jagers-verzamelaars dachten. (I)
   
6.  Je kunt uitleggen waarom jagers-verzamelaars zich vanaf het eind van de IJstijd vestigden. (T1)
   

15.000 v. Chr.

Wacht even! Hoe lang is dat eigenlijk geleden: 15.000 v. Chr.?

1. ongeveer 15.000 jaar
2. ongeveer 10.000 jaar
3. ongeveer 17.000 jaar
4. ongeveer 20.000 jaar

15.000 v. Chr.

• Laatste stuk van de laatste IJstijd

• Nederland was voor een groot deel toendra: gras, mos en lage struiken

• Wilde dieren: mammoeten, wolven, paarden en rendieren

• Er woonden ongeveer 1000 mensen in Nederland

Jager-verzamelaars

• Leven van de natuur

Rolverdeling: 

•  Mannen: jacht, visserij, maakten gereedschap uit steen (jachtwerktuigen) 
•   Vrouwen: verzamelden planten, vruchten en noten, zorgden voor de kinderen en maakten voedsel klaar.
  
• 
  

Jager-verzamelaars

• Leven in kleine groepen (ongeveer 30-50 mensen)

• Geen vaste woonplaats: nomaden

• Trekken achter hun eten aan

• Eenvoudige woningen: hutten/grotten
  

• Weinig bezittingen

Weinig bezittingen...
maar wat bepaalde dan jouw aanzien in de stam?

Om welke reden zouden jagers-verzamelaars dit beeldje hebben gemaakt?

Denkwijze van Jagers-verzamelaars

Ötzi als ijsmummie

Reconstructie van Ötzi

Hoe stierf Ötzi de ijsmummie?

Stel je voor: Jij wordt als politieofficier van een coldcaseteam ingeschakeld bij het onderzoek naar Ötzi's dood.

Je opdracht is: schrijf een rapport over de doodsoorzaken.

Video

Histoclips:

Ötzi de ijsmummie

00:05-00:15

Invalshoeken

Levenswijze van de jagers-verzamelaars:

Levenswijze van de jagers-verzamelaars:

Begrippen uit deze les

• steentijd
• prehistorie
• jager-verzamelaars
• ijstijd
• aanzien

Personen uit deze les

• Ötzi

Jaartallen uit deze les

• 15.000 v. Chr.: einde van de laatste ijstijd

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen.