1.3 Van kamp naar kamp

• ges
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 5

Bron: De Leeuwmens is meer dan 40.000 jaar oud. Het is gemaakt van de slagtand van een mammoet.


Leg uit wat kenmerkend is aan dit soort bronnen uit de prehistorie

Soorten bronnen

Primaire en secundaire bronnen:

• Primair: komt uit de tijd waar je onderzoek naar doet.
  
• Secundair: komt uit de periode na de tijd waar je onderzoek naar doet.
  

Geschreven en ongeschreven bronnen:

• Geschreven: bronnen waarin schrifttekens worden gebruikt.
  
• Ongeschreven: sporen uit het verleden die geen schrift bevatten, bijvoorbeeld gebruiksvoorwerpen.
  

Archeologen denken dat dit prehistorische beeldje misschien iets te maken heeft met ideeën die J&V hadden over mensen en dieren, of zelfs met een bepaald geloof. Toch kunnen zij niet met zekerheid vast stellen.
Leg uit waarom het lastig is om te achterhalen waarom de jagers-verzamelaars dit beeldje maakten?

1.3 Van kamp naar kamp

Hoe leefden jagers-verzamelaars?

Leerdoelen

1. Je kent de betekenis van de begrippen: Steentijd, nomaden, Vruchtbare Halve Maan, agrarische samenleving en landbouwrevolutie. (R) 
2. Je kunt uitleggen wanneer en waarom de eerste jagers-verzamelaars richting Europa kwamen.(R) 
3.  Je kunt drie kenmerken van het leven van jagers-verzamelaars noemen. (R)
   
4.  Je kunt uitleggen waarom jagers-verzamelaars ook nomaden waren. (T1)
   
5.   Je kunt uitleggen waarom jagers-verzamelaars zich vanaf het eind van de IJstijd vestigden. (T2)

Invalshoeken

Levenswijze van de jagers-verzamelaars:

Levenswijze van de jagers-verzamelaars:

Jager-verzamelaars

• Leven van de natuur

Rolverdeling: 

•  Mannen: jacht, visserij, maakten gereedschap uit steen (jachtwerktuigen) 
•   Vrouwen: verzamelden planten, vruchten en noten, zorgden voor de kinderen en maakten voedsel klaar.
  
• 
  

Jager-verzamelaars

• Leven in kleine groepen (ongeveer 30-50 mensen)

• Geen vaste woonplaats: nomaden

• Trekken achter hun eten aan

• Eenvoudige woningen: hutten/grotten
  

• Weinig bezittingen

Denkwijze van Jagers-verzamelaars

Welke bewering over de jagers en verzamelaars is niet juist?

1. Ze leefden van verzamelen, jacht en visvangst.
2. Ze hadden eenvoudige werktuigen.
3. Ze bleven lang op één plek wonen.
4. Ze leefden in de openlucht of in grotten.

Ötzi als ijsmummie

Reconstructie van Ötzi

Hoe stierf Ötzi de ijsmummie?

Stel je voor: Jij wordt als politieofficier van een coldcaseteam ingeschakeld bij het onderzoek naar Ötzi's dood.

Je opdracht is: schrijf een rapport over de doodsoorzaken.

Video

Histoclips:

Ötzi de ijsmummie

00:05-00:15

Begrippen uit deze les

• steentijd
• prehistorie
• jager-verzamelaars
• ijstijd
• aanzien

Personen uit deze les

• Ötzi

Jaartallen uit deze les

• 15.000 v. Chr.: einde van de laatste ijstijd

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen.