3.2. ITCZ

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

3.2.  ITCZ en Zeestromen en klimaatfactoren

Startklaar:
- Inloggen in LessonUp

- Aantekeningenschrift voor je

Herhaling windsystemen

Teken en schrijf alles op wat je nog weet van de windsystemen.

Denk aan: 

breedtegraden, hoge/lage luchtdruk, benamingen, windrichtingen, pijlen, warme/koude lucht, moessons/passaten, ITCZ

Terugblik 

Welke woorden horen op de plek van A, B, C en D? 

Hoe noem je de winden van 30 graden breedte naar de evenaar?

Passaten

Waarom een L bij de evenaar?

Warmt = opstijgende lucht

Waarom zakt de lucht van de evenaar rond de 30 graden breedte?

De warme lucht stijgt op  bij de evenaar en gaat hoog in de lucht opzoek naar een lage luchtdrukgebied. Hoog in de lucht koelt hij af, dan gaat hij dalen. Zo ontstaat een hoge drukgebied. 

Waarom verschuift de ITCZ?

Omdat de aarde schuin op z'n as staat, komt de zon niet altijd loodrecht op de evenaar. De ITCZ is het gebied waar de zon loodrecht binnenkomt. 

Waarom regent het bij evenaar en is het droog bij de 30 graden?

Bij de evenaar heb je lage luchtdruk. Warmte lucht stijgt op en koelt af. Het condenseert. Er ontstaan wolken en dus neerslag.

Bij de 30 graden is er dalende lucht (hoge drukgebied). Dalende lucht wordt warmer en kan meer waterdamp bevatten en vormt daarom geen wolken. 

Westenwind

Noordoost passaat

Zuidoost passaat

Afwijking naar rechts

Afwijking naar links

L

H

H

H

L

L

Westenwind

H

Door de hoge zonnestand wordt het aardoppervlak in de tropen sterk verwarmd. De lucht zal dalen, condenseren en dit zal tot regen leiden.

1. Waar
2. Niet waar

Leg uit waarom het in de Sahara nooit regent

Hoe luidt de wet van Buys Ballot?

In Nederland waait de wind vaak uit het zuidwesten. Verklaar dit aan de hand van de mondiale luchtcirculatie en het corioliseffect

Als de aardas recht zou staan, zouden de seizoenen verdwijnen.

1. Waar
2. Niet waar

Programma

• Werkblad  (ITCZ - Moessons)
• Uitleg 3.2 (deel 2)
• Oefenen 

Laptop en telefoons weg tijdens de uitleg

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

• uitleggen hoe moessons ontstaan door het verschuiven van de ITCZ
  
  
• uitleggen hoe zeestromen invloed hebben op het klimaat 
  
  
• klimaatgebieden onderscheiden aan de hand van het systeem van Köppen
  
  

Werkblad 3.2

Waarom komen er zulke heftige regenbuien voor  in India?
En wanneer gebeurt dat?

Hiervoor moet je weten: wat het windsysteem is (lucht circulatie) 

 

Moessonregens in Azië 

Deel 1 werkblad

Dit is de basis

Evenaar versus ITCZ

Evenaar beweegt niet, is de 0 graden breedte lijn

ITCZ = lage drukgebied, dit beweegt 

1. door de scheve stand van de aardas verandert de breedtegraad waar de zon loodrecht instraalt. 

2. op de plek waar maximale instraling is, wordt de lucht warm, stijgt hij op en dus lage drukgebied

www.khanacademy.org

Evenaar = witte lijn

Evenaar = witte lijn

ITCZ = rode lijn

p.88

Paarse pijlen zijn passaten. 

Waaien van H naar L 
 

L = dus eigenlijk ITCZ, 
niet  perse de evenaar. 

Rode pijlen zijn moessons   

Waaien van H naar L, 

maar zodra ze de evenaar oversteken veranderen ze van richting.

Let op de tweede wet van Buys Ballot, 

Noord afwijking rechts

Zuid afwijking links   

Maak nu het werkblad. 

moesson

zuidwest

moesson

Noordoost

ITCZ in Afrika

ITCZ in Zuid-Amerika

ITCZ in Zuid-Oost Azië

Wind in juli (Rood) en januari (blauw): Passaatwinden (wind tussen 35 NB/ZB en evenaar)

Als de wind 2x per jaar draait: Moesson (ontstaat door ITCZ) --> Wind (en neerslag!) komt deel van het jaar van de ene kant & deel van het jaar van andere kant:

   - Vergelijk blauwe en rode pijlen op kaart rechts

Oefenopgaven

Herschrijf de volgende zinnen in je schrift

• Door een kleine invalshoek van de zon wordt het aardoppervlak in de tropen sterk verwarmd. De lucht zal dalen, condenseren en dit zal tot regen leiden. De tropen bevinden zich in een hogedrukgebied. 
• De ITCZ is de zone op de evenaar, waar een  hogedrukgebied ontstaat. De ITCZ verplaatst als gevolg van de scheve stand van de zon ten opzichte van de aarde. Door het verplaatsen van de ITCZ krijg je passaten die de evenaar over steken en van  richting veranderen, deze passaten noem je de mistral. 

Herschrijf de volgende zin in je schrift

• Door een grote invalshoek van de zon wordt het aardoppervlak in de tropen sterk verwarmd. De lucht zal stijgen,  afkoelen en condenseren en dit zal tot regen leiden. De tropen bevinden zich in een lagedrukgebied. 
• De  ITCZ is de zone rond de evenaar waar een lagedrukgebied ontstaat. De ITCZ verplaatst als gevolg van de scheve stand van de aarde ten opzichte van de zon. Door het verplaatsen van de ITCZ krijg je passaten die de evenaar over steken en van  richting veranderen, deze passaten noem je de moesson. 

Herhaling 3.2

Welke van onderstaande beweringen zijn waar:

1. Als gevolg van de corioliskracht krijgt de wind op het zuidelijk halfrond een afwijking naar rechts
2. Op ongeveer 60 graden N.B. en Z.B. ligt een lagedrukgebied.
3. Poolwinden waaien altijd uit oostelijke richting.
4. De ITCZ bereikt op het zuidelijk halfrond een hogere breedte dan op het noordelijk halfrond
5. Moessons zijn halfjaarlijkse winden die tussen de keerkringen waaien
6. Op het noordelijk halfrond draait het circulatiepatroon van de zeestromen tegen de wijzers van de klok in. 

Herhaling 3.2

Welke van onderstaande beweringen zijn waar:

1. Als gevolg van de corioliskracht krijgt de wind op het zuidelijk halfrond een afwijking naar rechts
2. Op ongeveer 60 graden N.B. en Z.B. ligt een lagedrukgebied.
3. Poolwinden waaien altijd uit oostelijke richting.
4. De ITCZ bereikt op het zuidelijk halfrond een hogere breedte dan op het noordelijk halfrond
5. Moessons zijn halfjaarlijkse winden die tussen de keerkringen waaien
6. Op het noordelijk halfrond draait het circulatiepatroon van de zeestromen tegen de wijzers van de klok in. 

Filmpjes ter ondersteuning:

0