rouwverwerking maatschappelijke zorg

Verlies 
en 
Rouwverwerking
1 / 32
suivant
Slide 1: Diapositive

Cette leçon contient 32 diapositives, avec diapositives de texte et 1 vidéo.

Éléments de cette leçon

Verlies 
en 
Rouwverwerking

Slide 1 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

leerdoelen
  • 5 fasen van rouw
  • Hoe wordt rouwen vormgeven
  • Houdingsaspecten bij het begeleiden van mensen met verlies
  • Het omgaan met familie en mantelzorgers, na overlijden van een dierbare
  • Het omgaan met overlijden van een medebewoner 
  • En wat is belangrijk bij het organiseren van een herdenkingsbijeenkomst.





Slide 2 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Les vorige week en huiswerkopdrachten

Slide 3 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Definities van rouw
  • Rouwen is jouw proces om jezelf aan te passen aan die totaal veranderde situatie. 
  • Het totaal van gevoelens, gedachten en gedrag dat ontstaat ten gevolge van het permanent missen van iets of iemand dierbaars.
  • Een combinatie van emotionele, mentale, lichamelijke, spirituele en gedragsmatige reacties op verlies  

Slide 4 - Diapositive

dit kan bijvoorbeeld ook over chronische rouw gaan wanneer iemand iets niet meer kan doen door ziekte of beperking
Kenmerken bepalend voor rouwreacties

  • de relatie met de overledene.
  • de leeftijd van de overledene.
  • geslacht van de rouwende.
  • de vooraf bestaande lichamelijke en geestelijke toestand van de rouwende (zelf ziek zijn, mentale sterkte, etc.)

Slide 5 - Diapositive

Het rouwproces is dus per persoon heel erg verschillend
Rouw reactie groepen
emotionele (verdriet, angst, agressie, opluchting, tevredenheid)
mentale (verward, gespannen, hopeloos, zelfmoordgevoelens)
lichamelijke (hoofdpijn, slaapproblemen, eet probleem)
spirituele (eenzaamheid, verlies van levenslust, angst voor eigen  dood)
gedrag (zoekgedrag, nerveus gedrag, opgewonden gedrag)

Slide 6 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Symptomen en 4 dimensies
Psychisch domein:​

  • Depressie​
  • Angst​
  • Delier
  • Omgang met ziekte




Sociaal domein:
  • Eenzaamheid​
  • Financiële problemen​ 
  • Relationele problemen​ 
  • “Ik ben nog nodig”​
  • Contact met naasten
Fysiek domein:

  • Pijn​
  • Benauwdheid​/kortademigheid
  • Vermagering​
  • Vermoeidheid​
  • Onrust



Verwerkingsdomein:
  • Spiritueel lijden​
  • Zinloosheid​
  • Doodsangst​
  • Afhankelijkheid​
  • “Ik wil niet sterven

Slide 7 - Diapositive

Het gesprek aan gaan of zij deze domeinen herkennen en tegenkomen in de praktijk
anticiperende rouw
Men ziet het einde aankomen en kan zich voorbereiden.
Voordeel; er is tijd om waardig afscheid te nemen, dit kan de gevoelens verlichten.
Nadeel; bij snel overlijden kan het gevoel van in de steek gelaten worden optreden.

Slide 8 - Diapositive

Hoe is dit voor de verschillende doelgroepen?
Belangrijk bij rouw
- Rouw is geen stappenplan 
- Sommige mensen slaan fasen over
- Sommige mensen blijven lang in een fase hangen 

De 5 fasen zijn herkenbaar in elke emotionele reactie op persoonlijke trauma en verandering.

Slide 9 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

rouw model
Er bestaan verschillende manieren (modellen) die aangeven hoe een rouwproces verloopt. 
Deze modellen kunnen aangeven in welke fase men zit en welke zorg misschien nodig is.

Slide 10 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

5 fases rouwverwerking

1. Ontkenning
2. Woede
3. Onderhandelen
4. Verdriet en depressie
5. Aanvaarding

Slide 11 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

fasen

Slide 12 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Stroebe en Schut duaalmodel

Slide 13 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

 interventies 
  • verlies vaststellen en definiëren
  • stimulering tot uiting van gevoelens
  • begrip tonen
  • ondersteuning bij individuele coping strategieën
  • uitleg geven over de fase van rouw
  • stimulering van spirituele/ culturele/ religieuze uitingen
  • bied een luisterend oor aan

Slide 14 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Rouw en verlies in verschillende culturen
Rouw reacties zijn niet universeel
Iedere mens/cultuur kijkt anders naar rouw en verlies

- Kennis hebben hierover is belangrijk omdat: 
      je mensen uit verschillende culturen verzorgt
      ieder mens andere rituelen en gebruiken heeft bij dit thema.

Slide 15 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Rituelen zijn:
  • Handelingen die emoties oproepen.
  • Vertrouwd voor bepaalde mensen
  • Komen vaak voort uit oude tradities
  • Geven aan dat het leven doorgaat. 

Slide 16 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Rituelen:
  • Bieden houvast
  • Helpen bij afscheid nemen
  • Scheppen ruimte om een nieuwe fase te starten.

Slide 17 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Culturen en religie
Christendom / Katholicisme 
Christendom
  • Thuis of rouwcentrum
  • Begravenis binnen drie en vijf dagen na overlijden
  • Moment om nog één keer afscheid te nemen
  • Meestal begraven


Katholicisme 
  • Bediend --> gods nabijheid
  • De avond voor de uitvaart een avondwake
  • Cremeren of begraven

Slide 18 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Boeddhisme + Hindoeïsme
Boeddhisme:
  • Reïncarnatie 
  • Cremeren
  • bidden 49 dagen durende begrafenisperiode  --helpend bij Reïncarnatie 

Hindoeïsme
  • Bevrijding van het lichaam --> Lichaam wordt verbrand
  • Rouwplechtigheden duurt 12 dagen
  • Kinderen mogen niet trouwen het eerste jaar na het overlijden --> afgesloten met een herrineringsmaaltijd

Slide 19 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Islam + Jodendom
Islam:
  • De overledene wordt eerst gewassen
  • Rein zijn voor Allah
  • Linnen doek 
  • De voeten richting Mekkah
  • Veertig dagen rouwperiode - afsluitng feest

Jodendom:
  • Overledene is met de aarde verbonen (Begrafenis)
  • Zo snel mogelijk de begrafenis
  • Scheur in kleding --> teken van rouw
  • Recht om te leven en recht om te sterven 

Slide 20 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Rituelen spitsen zich vooral toe op: 
• Het verzorgen van de overledene  
• Het opbaren van de overledenen
• Het rouwbezoek
• Maaltijden voor de rouwbezoekers
• De dodenherdenkingsdagen

Slide 21 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat is belangrijk bij het organiseren van een herdenkingsbijeenkomst.

Slide 22 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Rouw ondersteuning
We rouwen allemaal op onze eigen manier.
Om goed aan te kunnen sluiten en de ander te begeleiden is het goed om de ander te kennen, meer over diegene te weten.
Bijvoorbeeld is iemand een prater of juist niet.

Slide 23 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 24 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Rouw en verlies GHZ

Slide 25 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Verstandelijke beperking
  • Vaak afhankelijk van de begeleiding van ouders of verzorgers om hun gevoelens vorm te geven. 

  • Willen deze mensen beschermen

  • Ze worden er toch wel mee geconfronteerd



Denk aan:
Huisdieren, ouders, verzorgers, huisgenoten etc. 

Slide 26 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Periode voor overlijden
  • Proces van afscheid nemen.

  • Bereid de cliënt goed voor als je op bezoek gaat bij iemand die ernstig ziek of stervende is. 

  • Probeer op hun niveau uit te leggen dat de ander gaat sterven door ouderdom of ziekte en probeer hier zo open en eerlijk over te zijn.

  • Niks forcereen --> cliënt bepaalt wat hij wel of niet wil --> laten wennen aan het idee

 

Slide 27 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Het overlijden
Cliënt inlichten: Neem hiervoor de tijd en zoek een plek waar je niet gestoord wordt en waar de cliënt zich veilig voelt. 
Informatie doseren en observeren

• Geef concrete en heldere antwoorden. Mensen met een verstandelijke beperking stellen ook vaak concrete vragen, zoals: wordt opa nu nat onder de grond als het regent en moet hij zand eten?

• Leg ook uit dat een overledene er anders uit kan zien en koud aanvoelt. Hiermee voorkom je paniek of angst. 

Slide 28 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Het afscheid
Cliënten aanwezig zijn -->Zo kunnen ze de dood uiteindelijk een beter plekje geven. 

Mensen met een laagniveau kunnen al veel begrijpen bij het horen, zien en ruiken van bijvoorbeeld boeketten

Niet dwingen om mee laten gaan.--> kijk naar de reactie van de cliënt -->eigen tempo bepalen.

Het kan belangrijk zijn dat de cliënt voelt en ziet dat de familie verdrietig is. De kans dat de cliënt daardoor zelf zijn verdriet kan uiten wordt hierdoor vergroot.

Slide 29 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Cliënt betrekken
Voorbeelden van ''taken'' die je samen met de cliënt kan doen:

• Helpen met het uitkiezen van een rouwkaart of bloemstuk.
• Postzegels plakken op rouw-enveloppen.
• Het dragen van bloemen bij de uitvaart.
• Een liedje zingen, gedicht voorlezen.
• Een tekening laten maken of een knuffel meegeven in of op de kist.
• Kaarsen aansteken
• Ballonnen oplaten

Slide 30 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Rouwverwerking bij dementie
  • Erken de gevoelens en moedig je naaste aan zich te uiten.
  • Geef je naaste de ruimte om afscheid te nemen. Dat kan tijdens de begrafenis of crematie. Maakt dat je naaste te onrustig? Laat haar dan op een apart moment afscheid nemen. Zorg ervoor dat het in een rustige ruimte is, met mensen die ze vertrouwt. 
  • Probeer in te schatten of het je naaste helpt om haar voorzichtig aan de overledene te herinneren. Je kunt dan samen herinneringen ophalen.

Slide 31 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Rouwverwerking bij dementie
  • Geef je naaste een voorwerp dat haar aan de overledene doet denken. Dat kan haar helpen zich met de overledene verbonden te voelen en herinneringen naar boven te halen.
  • Probeer creatieve afleidingen, zoals kijken naar kunst en luisteren naar muziek. Dit kan je naaste helpen haar eigen gevoelens en verdriet te uiten.
  • Als je naaste erg in de war is, of in een van de latere stadia van dementie verkeert, is het waarschijnlijk het beste de overledene maar niet ter sprake te brengen. Overleg in zo’n situatie met de (behandelend) arts wat je het beste kunt doen.
  • Ondersteun je naaste bij wisselingen in gevoelens en gedragingen. Afleiding kan vaak helpen.

Slide 32 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions