Thema 2 B6 Celdeling

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Thema 2

 

Organen en cellen

B6

Celdeling

Zorg dat je over één minuut klaar zit...

0

Wat gaan we doen?

• Herhaling B5
• Leerdoelen B6
• Uitleg  B6 Nieuwe cellen, kopie, celcyclus en stamcellen
• Zelfstandig aan de opdrachten werken + nakijken opdrachten
• Flitskaarten oefenen en Test Jezelf maken
• Lesafsluiter B6

Uit welke stof bestaan chromosomen voor een groot deel?

Uit welke basen bestaat DNA?

1. C,G,T,O
2. A,G,T,U
3. A,C,G, T
4. T,G,U,O

Je hebt de helft van een DNA-streng. Op deze streng zitten de basen GCTATTCCGA, welke basen zitten op de streng die er tegenaan past?

Hoeveel chromosomen heeft de mens in een lichaamscel?

Welke factoren kunnen invloed hebben op je erfelijke eigenschappen? Je kunt meerdere antwoorden kiezen.

1. omgeving
2. ouders
3. leefwijze
4. stamcellen

Leerdoel B6

2.6.11 Je kunt beschrijven hoe een cel zich deelt.

2.6.12 Je kunt de kenmerken van stamcellen noemen.

Celdeling, enkele feitjes...

• de mens bestaat uit 30.000 miljard cellen schatten ze, die allemaal uit 1 cel zijn ontstaan door celdeling 
  
• per dag verliezen we miljoenen dode huidcellen, per jaar ongeveer 3,5kg
  
• 1 miljoen nieuwe cellen per seconde nodig voor groei en vervanging
  
• 200.000.000.000 nieuwe bloedcellen per dag
• de buitenste laag cellen van je lichaam zijn dood
• ontstaan er meer nieuwe cellen dan er oude doodgaan, dan groei je
  

Nieuwe cellen

Groeien

Herstel

Vernieuwing

Een kopie

• Elk chromosoom wordt eerst gekopieerd
• Daarna volgen er drie fasen: kerndeling, celdeling en plasmagroei
• plasmagroei: de hoeveelheid cytoplasma toe laten nemen
• Uit één moedercel ontstaan dus twee nieuwe cellen (dochtercellen)

Celcyclus

• De ene dochtercel ontwikkelt zich tot een gespecialiseerde cel (cel met een bepaalde functie) en stopt meestal met delen
• De andere cel niet, deze kan blijven delen
• Het terugkerende proces van celdeling, groei, en weer een nieuwe celdeling noem je celcyclus
• Belangrijk voor groei en ontwikkeling

Stamcellen

• cellen in alle weefsels die zich oneindig vaak kunnen delen (voor groei en herstel)
• kunnen zich delen en daarna specialiseren
• stamcellen van embryo (embryonale stamcellen) kan zich nog tot alle cellen specialiseren, bij volwassenen alleen tot bepaalde cellen van het weefsel waarin ze voorkomen
• Stamcel spier: spiercel
• Stamcel beenmerg: vetcel, botcel of bloedcel

Huiswerk B6

• Maak nu eerst opdracht 1 t/m 5 op je Ipad of in je boek
• Kijk de opdrachten 1 t/m 5 na en verbeter de fouten of vul aan!
• Maak daarna de opdrachten 6 en 7 (+8)
• Kijk ook deze opdrachten goed na!

• Oefen de flitskaarten en maak de Test Jezelf van B6

Klaar? Neem de Samenhang (blz. 127) door en maak opdracht 9

Lesafsluiter B6

2.6.11 Je kunt beschrijven hoe een cel zich deelt.

2.6.12 Je kunt de kenmerken van stamcellen noemen.

Zet in de goede volgorde.

1

2

3

Celdeling

Kerndeling 

Plasmagroei

Waarvoor worden er nieuwe cellen aangemaakt?

1. om je voeding binnen te houden
2. om dingen beter te onthouden
3. voor je nachtrust
4. voor vernieuwing, groei en herstel

Plasmagroei gebeurt voor celdeling

1. Waar
2. Niet waar

Wat kun je zeggen over de hoeveelheid celdelingen in je lichaam wanneer je groeit?

Een menselijke stamcel deelt zich.
De cellen die ontstaan noemen we cel A en cel B.
Hoeveel chromosomen zitten er in cel A? (alleen getal typen)