2a1 BME Spelling blok 4 en 5

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Wat gaan we doen vandaag

1. SO spelling doornemen

2. Huiswerk spelling blok 3 doornemen

3. Instructie spelling blok 4 en 5

4. Opdrachten spelling blok 4 en 5

5. Tip of top

De toets doornemen

Afspraken:

1. Je bent stil.

2. Je schrijft niet op de toets.

3. Als er iets niet klopt, bewaar dat tot het einde van de toets.

Huiswerk

Opdracht 2 hebben we al nagekeken.

We doen nu de opdrachten 3 en 4

Maar eerst nog even razendsnel de theorie!

Meervouds-n bij verwijzingen

alle/ allen - beide/ beiden - sommige/ sommigen - andere/ anderen

ZONDER -n als:

- er een ZNW achter staat

- persoon waarnaar wordt verwezen staat in zelfde zin

- verwijst niet naar personen (zelfstandig gebruikt)

Spelling blok 4 en 5 - Leerdoelen

Je leert over samenstellingen 
Je leert over samentrekkingen en het weglatingsstreepje

Je weet hoe je aanhalingstekens gebruikt

Je weet hoe je een komma gebruikt

Samenstellingen

Je hoort twee of meer woorden in een samenstelling.

Je schrijft de woorden aan elkaar.

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen het leerdoel van de les hebben behaald.

Samenstellingen

Een samenstelling is één woord dat gemaakt is uit twee of meer woorden.

Je schrijft een samenstelling ALTIJD als één woord.

Je zet NOOIT een spatie in een samenstelling.

Je zet een koppelteken ( - ) bij letterverwarring (uitspraak).

Vb. wiskunde-expert

Samenstellingen

Voorbeelden met 2 woorden: 

samen+stelling = samenstelling 

boeken+kast = boekenkast

tuin+bank = tuinbank 

laptop+tas = laptoptas

vruchten+taart = vruchtentaart

Voorbeelden met meer dan 2 woorden: 

wind+molen+monteur = windmolenmonteur

Samenstellingen

Het laatste woord is het belangrijkste woord.

Het eerst woord zegt iets over het laatste woord.

vruchtentaart = een taart die uit vruchten bestaat.

laptoptas = een tas die voor een laptop bestemd is. 

tuinhuis = een huis voor in de tuin.

We pakken daarom ook altijd het lidwoord van het laatste woord.

de tuin + het huis = het tuinhuis

Tussenletters 

in 

samenstellingen

Tussenletter -s- in een samenstelling

Gebruik altijd een tussen-s als je die hoort.

             jongensboek

Als het tweede deel van de samenstelling met een s-klank begint, kun je het het eerste deel veranderen en luisteren of je een tussen-s hoort. Gebruik een ander woord of bijvoorbeeld 'plein'.

            kaasschaaf, stadsschouwburg (stadsplein), 

            bruidssluier (bruidsboeket)

Tussenletter -e-  in een samenstelling

Is het linkerdeel een zelfstandig naamwoord? 

NEE!    Schrijf dan altijd een -e- !

WANT: 

• het linkerdeel is: bijvoeglijk naamwoord oudejaarsavond
• het linkerdeel is: werkwoord knarsetanden

Tussenletter -en in een samenstelling

Heeft het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord met een meervoud dat eindigt op -en?

JA! Schrijf -en!

       eikenboom, bejaardenflat, apenkooi

Maar let op! Het is apetrots want 'ape' is een versterkend bijvoeglijk naamwoord = heeft 'erg' in de betekenis: erg trots

Samentrekking & weglatingsstreepje

Het weglatingsstreepje gebruik je:

• als je een deel van een woord weglaat: 

1. huisvrouwen en huismannen --> huisvrouwen en -mannen
2. voordelen en nadelen --> voor- en nadelen

Je gebruikt geen koppelteken als je een heel woord weglaat:

1. korte treinen en lange treinen --> korte en lange treinen
2. middelbaar onderwijs en basisonderwijs --> middelbaar en basisonderwijs

Directe rede

* Citeer (letterlijk)

* 'Aanhalingstekens'

Directe rede: De docent zei: 'Vul je logboek in!'

Indirecte rede

* In je eigen woorden

* GEEN aanhalingstekens

Indirecte rede: De docent zei dat ik mijn logboek in moest vullen.

Directe/ Indirecte rede

komma ( , )

Een komma verdeelt een zin in stukjes. 

Op de volgende plekken moet je een komma plaatsen:

- Tussen twee persoonsvormen. 

Soms zijn zinnen wat langer en dan kunnen ze 2 persoonsvormen hebben. Zet de zin in een andere tijd om dit te ontdekken. 

- Als de 2 persoonsvormen naast elkaar staan, plaats je er een komma tussen. 

Bijvoorbeeld: Omdat mijn broer erg ziek is, heeft hij dagelijkse verzorging nodig.

- Voor een signaalwoord 

Signaalwoorden: omdat, voordat, daarom, daardoor, etc. Bijvoorbeeld: 

Ik mag niet naar het ponykamp, omdat mijn moeder het te duur vindt.

- Na een aanspreking. 

Bijvoorbeeld: 

”Sanne, ga je je vader nog helpen?”

"Tom, kom eens even hier!"

- Tussen twee gelijkwaardige bijvoeglijke naamwoorden. 

Bijvoorbeeld: 

De leuke, lieve leerlingen uit klas 2a1.

Kijk goed: je kunt de bijvoeglijke naamwoorden van plek wisselen.

- Tussen de delen van een opsomming. 

Bijvoorbeeld: 

Ik ga naar de winkel kaas, vlees, kip en eieren halen.

Kijk goed naar het verschil!

- Katten, spinnen, ijsberen, vissen, gieren, vliegen.

- Katten spinnen, ijsberen vissen, gieren vliegen.

15 minuten zelfstandig én stil werken

- Blok 4: opdracht 1, 2, 3, 4 (alleen vraag 1), 5 en 6

- Blok 5: opdracht 1, 2, 3 en 4

Dus ook geen vragen stellen!
Als de timer af is, mag je zachtjes overleggen met je buurman of buurvrouw

Wat niet af is, is huiswerk voor woensdag!

één tip of top over deze les