Spelling - werkwoordspelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Les 2

- Uitleg werkwoordspelling

- Zelfstandig werken aan opdrachten

Spelling

Werkwoordspelling

Nodig: lesboek, schrift, pen en telefoon

Werkwoordspelling

Werkwoordspelling

Persoonsvormen (pvtt, pvvt)

Engelse werkwoorden

Infinitief

Gebiedende wijs

Onvoltooid deelwoord

Voltooid deelwoord

Bijvoeglijk gebruikte (on)voltooid deelwoord

Schema p. 275

Persoonsvorm

Tegenwoordige tijd

Verleden tijd

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

PVTT

Hoe vind je de persoonsvorm in een zin?

Tegenwoordige tijd

Ik-vorm 

Jij ik-vorm + t (erachter geen ‘t’)

Hij/zij/het/u ik-vorm + t

Wij/zij/jullie hele werkwoord

Voorbeeld

Ik maak/maak jij

Jij maakt

Hij/zij/het maakt

Wij/zij/jullie maken

Tegenwoordige tijd

Stam = hele werkwoord - en

Ik-vorm 

Jij ik-vorm + t (erachter geen ‘t’)

Hij/zij/het/u ik-vorm + t

Wij/zij/jullie hele werkwoord

Voorbeeld

Ik word/word jij

Jij wordt

Hij/zij/het wordt

Wij/zij/jullie worden

Ezelsbruggetje

Vervang het werkwoord dat je wilt spellen door maken/koken/lopen/smurfen. 

Hoor je een 't', schrijf je een t.

Word jij nog een keer wakker?

Kook jij nog een keer wakker?

(Vinden)...... je zusje de kleur roze leuk?
Je ..... (worden) ook nooit volwassen!

Persoonsvorm verleden tijd

PVVT

Zwakke werkwoorden

1. Hoor je een t?

2. Zit de laatste letter van de stam in 't ex-kofschip?

+ te(n)

1. Hoor je een d? 

2. Zit de laatste letter van de stam in NIET in 't ex-kofschip?

+de(n)

Sterke werkwoorden

Veranderen van klank in de verleden tijd.

Worden - werden

Vlechten - vlochten

Wringen - wrongen

Etc.

Zwakke werkwoorden

1. Hoor je een t?

2. Zit de laatste letter van de stam in 't ex-kofschip?

+ te(n)

1. Hoor je een d? 

2. Zit de laatste letter van de stam in NIET in 't ex-kofschip?

+de(n)

Voorbeeld

1. Maken je hoort maakte(n)

2. Mak- dus maakte(n)

1. Kosten je hoort kostte(n)

2. Kost-  dus kostte(n)

1. Grazen je hoort graasde(n)

2. Graz- dus graasde(n)

1. Beantwoorden je hoort beantwoordden

2. Beantwoord- dus beantwoordden

Engelse werkwoorden

Vervoeg je hetzelfde als alle andere werkwoorden.

Krijgen soms een extra 'e' om spraakproblemen te voorkomen.

Hij ract. 

Hij racet. 

Voorbeeld 

pvtt

Ik race                        delete

jij/hij racet               deletet

wij racen                  deleten

pvvt

ik/jij/hijrace+te      delete+te

wij race+ten            delete+ten

Het auto-ongeluk in Utrecht vorige week (kosten)….. het leven van een man en (verwoesten)…….. twee auto’s.

Lisa ... (faken) vorige week dat ze zin had in de les Nederlands.

Aan de slag

1. Maak opdracht 5 t/m 7 + 11 t/m 13 p. 268-271.

2. Klaar? Nakijken antwoorden via ELO, bronnen, gedeelde documenten, Nederlands, spelling. 

Overige werkwoordsvormen

Voltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord

Bijvoeglijk (on)voltooid deelwoord

Infinitief

Gebiedende wijs

Engelse werkwoorden

Voltooid deelwoord

Komt voor met hebben, zijn of worden.

Sterke ww'en: uit het hoofd

Kijken - gekeken

Zwakke ww'en: verlengproef/'t ex-kofschip

oefenen - ik heb geoefend

Persoonsvorm vs. voltooid deelwoord

Tijdsproef: Hij vertelt/vertelde altijd leuke verhalen over wat er allemaal is/was gebeurd. 

Hij vertelt (pvtt) altijd leuke verhalen over wat er allemaal is gebeurd (vd). 

Ik heb dat verhaal over hem nooit … (geloven) en ik kan me niet voorstellen dat iemand daar wel in … (geloven).

Onvoltooid deelwoord

De handeling is nog bezig en dus nog niet afgerond.

Zegt iets over hoe iets gebeurt.

Zegt iets over een werkwoord.

Bestaat uit: hele werkwoord + d(e)

Voorbeeld

Hij liep slapend richting het werk.

De honk keek smekend naar zijn baasje.

Bijvoeglijk (on)voltooid deelwoord

Werkwoord als bijvoeglijk naamwoord.

Zegt iets over een zelfstandig naamwoord (mens/dier/ding).

Schrijf je altijd zo kort mogelijk.

Voorbeeld

De verbrede wegen waren afgesloten.

De vergrote woonkamer was pas geschilderd.

De .... (vluchten) dieven werden verderop gepakt.

1. gevluchtte
2. gevluchtten
3. gevluchte

Infinitief

Hele werkwoord 

Vaak na 'te'

Woordenboekvorm

Gebiedende wijs

Bevel/opdracht

Ik-vorm

Voorbeeld

Hij stond daar maar wat te kijken.

Pak jullie boeken!

Wees eens op tijd.

Word eens volwassen.

Lastige gevallen in de werkwoordspelling

Lastige gevallen

Werkwoorden die hetzelfde klinken, maar die anders geschreven worden.

Vind, vindt, kosten, kostten, etc.

Start altijd pv zoeken.

Pas altijd de spellingsregels toe!

Voorbeeld

Op de vorige toetsen beantwoordden (pvvt) leerlingen veel vragen fout.

Hij vertelt (pvtt) over zijn boek wat daar gebeurd (vd) is.  

Het was lang geleden dat iemand over boeken heeft verteld (vd).

De gemeente zal de speeltuin volgend voorjaar … (vergroten), zodat hij hopelijk wat aantrekkelijker … (worden).

Engelse werkwoorden

Vervoeg je hetzelfde als alle andere werkwoorden.

Krijgen soms een extra 'e' om spraakproblemen te voorkomen.

Hij ract. 

Hij racet. 

Voorbeeld 

pvtt

Ik race

jij/hij racet

wij racen

pvvt

ik/jij/hijracete

wij raceten

vd

Wij hebben geracet

Aan de slag

1. Maak opdracht 4 t/m 7 op p. 273-274. 

2. Maak opdracht 3 en 7 op p. 276-277.

3. Nakijken via ELO (bronnen, gedeelde documenten, Nederlands, spelling).

4. Laptop: leermiddelen, Nederlands, NN.