H1c - 1 juni

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

1M1 - Woensdag 9 maart

Thema 5 - Tijdsprong

NIEUW

Sleep de tijdvakken in de juiste volgorde:

20.000 v.C. tot 3000 v.C.

1500 tot 1600

500 tot 1000

1700 tot 1800

1800 - 1900

1600 tot 1700

Regenten en vorsten

Ontdekkers en hervormers

Pruiken en revoluties

Burgers en stoommachines

Jagers en boeren

Monniken en ridders

In welk tijdvak hoort deze afbeelding thuis?

1. Tijd van jagers en boeren
2. Tijd van Grieken en Romeinen
3. Tijd van monniken en ridders
4. Tijd van steden en staten

In welk tijdvak hoort deze afbeelding thuis?

1. Tijd van jagers en boeren
2. Tijd van Grieken en Romeinen
3. Tijd van monniken en ridders
4. Tijd van steden en staten

In welk tijdvak hoort deze afbeelding thuis?

1. Tijd van jagers en boeren
2. Tijd van Grieken en Romeinen
3. Tijd van monniken en ridders
4. Tijd van steden en staten

Ridders en monniken 

Jagers en boeren  

Grieken en Romeinen  

Steden en staten   

Hoofdstuk 4 Steden en Staten

Hoe heet tijdvak 4?

1. Monniken en Ridders
2. Steden en Staten
3. Ontdekkers en Hervormers
4. Kruistochten en Steden

De tijd van steden en staten duurde van wanneer tot wanneer?

1. 500-1000
2. 0-1000
3. 500-1500
4. 1000-1500

Carcassonne is een oude middeleeuwse stad die compleet ommuurd is. Het is de grootste ommuurde middeleeuwse stad van Europa. De stad staat sinds 1997 op de werelderfgoedlijst van UNESCO. De buitenmuur van de stad heeft 16 torens en de binnenmuur heeft wel 24 torens. De ruimte tussen de twee muren in werd vroeger gebruikt om indringers hier met pijl en boog neer te schieten. Denk niet dat de stad leeg en verlaten is, er wonen ook nog steeds honderden mensen in Carcassonne.

 'Steden en staten'

Wat is het verschil tussen een stad en een staat?

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier steden in de Middeleeuwen ontstonden, en groter werden. 

Middeleeuwen

In de hoge en late middeleeuwen:

• Het is 'veiliger' en 'rustiger'
• Er komt meer handel
• Geld komt weer terug
• Bevolking groeit

• Er ontstaan steden

• Macht van de steden neemt toe
• De adel krijgt (soms) minder macht

Dit is een plattegrond van Zwolle in de Middeleeuwen

Vroeg/Hoog/Laat 

Verbeteringen in de landbouw

Rond het jaar 1000

• Drieslagstelsel
  
• IJzeren ploeg 
• Ontginningen

Doordat er meer eten is groeit de bevolking.

En doordat er meer mensen zijn groeit de vraag naar eten. 

Steeds meer handel

• Verbeteringen in de landbouw leveren meer oogst op.
  
• Overschotten worden verkocht of geruild op markten.
• Geld wordt steeds meer gebruikt als (handig) ruilmiddel.
• Niet iedereen hoeft op het land te werken. 

Steden ontstaan

• Handelaren komen vaak op dezelfde plek: om te overwinteren en hun spullen op te slaan.
• Deze plekken liggen op een goede plek: kruispunten van wegen en/of rivieren, meestal in de buurt van een kasteel of klooster
• Op deze plekken waren vaak al jaarmarkten
• Langzaam ontstaan hieruit nederzettingen, die uitgroeien tot steden.

Rond het jaar 1000 groeiden de oogsten snel.
Welke OORZAAK had dat?

1. De boeren hadden geleerd het land te bemesten.
2. De boeren lieten hun kinderen meehelpen op het land.
3. Er kwamen steeds meer boeren, omdat de mensen in steden ook moesten eten.
4. De boeren gebruikten betere werktuigen.

Rond het jaar 1000 groeiden de oogsten snel.
Welk GEVOLG had dat?

1. De boeren werden steeds dikker.
2. De boeren ging de oogst die ze overhadden verkopen.
3. Er kwamen steeds meer boeren, omdat er meer moest worden geoogst.
4. Mensen uit de steden gingen op het platteland wonen omdat daar voedsel was.

Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde

1

2

3

4

5

Dorpen groeien uit tot steden.

De oogsten groeien snel. 

De overschotten worden op de markt verkocht. 

Boeren gaan gebruik maken van de ijzeren ploeg. 

Handelaren blijven in de winter vaak op dezelfde plaats.