BG1 - Module 2 - Les 7+8

• Beroepsgericht
• MBO
• Studiejaar 1

Beroepsgericht 1

Module 2 - Les 7

Lesindeling BG1 - Module 2

De lessen zijn vormgegeven op basis van de theorie uit het boek Methodiek (thema 1 en 2)

• Lesweek 1: Hoofdstuk 1 - Sociaal-Agogisch werk

                               Hoofdstuk 2 - Werken in de maatschappelijke zorg

• Lesweek 2: Hoofdstuk 3 - Ontwikkelingspsychologie, wat is dat?
  
• Lesweek 3: Hoofdstuk 4 - Baby’s en peuters
  
• Lesweek 4: Hoofdstuk 5 - Kleuter en schoolkind
  
• Lesweek 5: Hoofdstuk 6 - Puber en adolescent
  
• Lesweek 6: Hoofdstuk 7 - Volwassene en oudere
  
• Lesweek 7: Hoofdstuk 8 - Problemen in de ontwikkeling deel 1 
• Lesweek 8: Hoofdstuk 8 - Problemen in de ontwikkeling deel 2
  

Lesverloop

De lessen:

• (ongeveer) 1 uur theorie (uitleg/input/opdrachten)
• 30 minuten werken aan meetmoment Levenslijn

Vandaag

Vandaag behandelen we het eerste deel van hoofdstuk 8: problemen in de ontwikkeling. 

Boek: Methodiek

Thema 2: Oriëntatie op de mens en zijn ontwikkeling

   Hoofdstuk 8: Problemen in de ontwikkeling (8.1 t/m 8.6)

Hoofdstuk 8: Problemen in de ontwikkeling

8.1 Inleiding

8.2 Normale en niet-normale ontwikkeling

8.3 Problemen in de ontwikkeling

8.4 Sociale problematiek

8.5 Kenmerken van sociale problematiek

8.6 Armoede

8.1 Inleiding

Bij de ontwikkeling van de mens is er sprake van een wisselwerking met de omgeving:

   - Ouders

   - School

   - Buurt/omgeving waarin iemand opgroeit

8.1 Inleiding

Casus - Welke problemen in de ontwikkeling komen terug in deze casus?

Agnita is 11 jaar en woont met haar moeder in een flat die bekend staat vanwege de sociale problematiek bij bewoners. De moeder van Agnita leeft van een bijstandsuitkering, maar kan hier nauwelijks van rondkomen. Gisteren barstte Agnita in tranen uit bij Sjoukje, beroepskracht MZ bij een buurthuis. Het was Sjoukje al opgevallen dat Agnita eigenlijk altijd dezelfde kleren aan had en dat Agnita deze winter dezelfde, te kleine winterjas van twee jaar eerder droeg. Sjoukje probeerde haar te troosten, toen ze stukje bij beetje haar verhaal deed. Agnita vertelde dat ze het niet zo erg vond dat ze thuis geen echte cola en geen echte chocoladehagel at, maar dat ze het verschrikkelijk vond om telkens in dezelfde goedkope, te kleine, oude kleren rond te lopen. Op school wordt ze er steeds meer om gepest. Klasgenoten zeggen dat ze stinkt en dat ze eens wat anders aan moet trekken. Gisteren had een klasgenootje tegen een ander gezegd, maar net zo dat Agnita het nog hoorde: ‘Ik ga niet naast dat stinkdier zitten hoor.’ ‘Ik stink echt niet’, kwam er snotterend uit, ‘ik heb wel weinig kleren, maar mijn moeder wast het vaak genoeg.’

8.1 Inleiding

Casus - Welke problemen in de ontwikkeling komen terug in deze casus?

Agnita is 11 jaar en woont met haar moeder in een flat die bekend staat vanwege de sociale problematiek bij bewoners. De moeder van Agnita leeft van een bijstandsuitkering, maar kan hier nauwelijks van rondkomen. Gisteren barstte Agnita in tranen uit bij Sjoukje, beroepskracht MZ bij een buurthuis. Het was Sjoukje al opgevallen dat Agnita eigenlijk altijd dezelfde kleren aan had en dat Agnita deze winter dezelfde, te kleine winterjas van twee jaar eerder droeg. Sjoukje probeerde haar te troosten, toen ze stukje bij beetje haar verhaal deed. Agnita vertelde dat ze het niet zo erg vond dat ze thuis geen echte cola en geen echte chocoladehagel at, maar dat ze het verschrikkelijk vond om telkens in dezelfde goedkope, te kleine, oude kleren rond te lopen. Op school wordt ze er steeds meer om gepest. Klasgenoten zeggen dat ze stinkt en dat ze eens wat anders aan moet trekken. Gisteren had een klasgenootje tegen een ander gezegd, maar net zo dat Agnita het nog hoorde: ‘Ik ga niet naast dat stinkdier zitten hoor.’ ‘Ik stink echt niet’, kwam er snotterend uit, ‘ik heb wel weinig kleren, maar mijn moeder wast het vaak genoeg.’

8.2 Normale- en niet-normale ontwikkeling

Wat is normaal?

     Ieder mens, ieder kind ontwikkelt 

      zich anders. In een eigen 

     tempo en op een eigen manier

Uitgaan van objectieve maatstaven

Voorbeeld  >  Jeroen praat niet

Is hierin sprake van een normale of niet-normale ontwikkeling?

8.2 Normale- en niet-normale ontwikkeling

Wat is normaal?

     Ieder mens, ieder kind ontwikkelt zich anders. In een eigen 

     tempo en op een eigen manier

Uitgaan van objectieve maatstaven

Voorbeeld  >  Jeroen praat niet

Is hierin sprake van een normale of niet-normale ontwikkeling?

Risicofactoren bij ontwikkeling

Maak in tweetallen een woordweb

8.3 Problemen in de ontwikkeling

Bij een achterblijvende of anders verlopende ontwikkeling, kan de oorzaak van binnenuit of van buitenaf zijn:

   Binnenuit > bijvoorbeeld verstandelijke beperking

   Buitenaf > bijvoorbeeld problemen in het gezin of de omgeving

De ontwikkeling van een kind verloopt altijd in wisselwerking met zijn omgeving

Problemen in de ontwikkeling

Risicofactoren = zaken die de kans op problemen vergroten

Risicofactoren die de ontwikkeling van een kind kunnen beïnvloeden zijn:

Problemen in de ontwikkeling

We hebben net een woordweb gemaakt over wat van invloed zou kunnen zijn op de ontwikkeling van een kind. 

We gaan deze nu koppelen:

Risicofactoren

Belang van de omgeving

Milieu bepaalt in belangrijke mate of zijn in aanleg aanwezige mogelijkheden volledig tot ontwikkeling zullen komen.

   

Hoe jonger het kind, hoe groter de invloed van de omgeving waarin het kind opgroeit

8.4 Sociale problematiek/maatschappelijke problematiek

= Problematiek die maatschappelijk bepaald is en daarom een groep mensen treft. 

Vooral omgevingsproblematiek : ouder en/of gezinsfactor waarin mensen leven en kinderen opgroeien.

Voorbeelden van sociale problemen:

• Laag inkomen
  
• Werkloosheid
  
• Verslaving
  
• Huiselijk geweld
  

Soms doen er zich meer problemen tegelijk voor > het ene probleem kan het andere probleem uitlokken.

8.4 Sociale problematiek/maatschappelijke problematiek

Achterstandssituatie/kansarm: Geheel van gebrekkige of slechte omstandigheden waarin een kind/cliënt woont of opgroeit. Ze krijgen weinig kansen. 

Voorbeelden van kinderen in een achterstandsituatie:

• De ouders van Bente zijn verslaafd. Ze hebben mede hierdoor geen werk en geen inkomen. Momenteel wonen ze in een kraakpand, waar de schimmel op de muren staat.
  
• De ouders van Kay zijn werkloos. Ze moeten rondkomen van een bijstandsuitkering. Er is bijna dagelijks ruzie om geld. De moeder van Kay is de ruzies zat, ze wil scheiden.
  
• Anouschka (22 jaar) is laagopgeleid. Na jaren van werkloosheid had ze eindelijk een baan, maar die is ze tijdens haar zwangerschap kwijtgeraakt. Haar huwelijk loopt op een scheiding uit.

Mogelijke gevolgen

• Frustratie/onmacht afreageren op kind
  
• Geen energie meer voor goede opvoeding
  
• Geen grenzen meer stellen
  
• Houding van onmacht, onverschilligheid en koelheid
  
• Generatie op generatie: een kind dat zich niet optimaal heeft ontwikkelt, heeft een grotere kans ook als volwassene in een achterstandssituatie terecht te komen.
  
• Kind kan zich niet onttrekken aan situatie + ongelijkheid in Nederland

Oog hebben voor de omgeving waarin een kind opgroeit is als MZ beroepskracht dan ook van belang!

Kwetsbare ouderen

Ook bij ouderen kan er sprake zijn van een sociale problematiek

Kwetsbaar verwijst naar: fysieke, psychische en/of sociale kwetsbaarheid

Kans op vroegtijdig overlijden is 3x groter

Vaker opgenomen in ziekenhuis/zorginstelling

8.5 Kenmerken van sociale problematiek

• Het gaat om een probleem dat maatschappelijk bepaald is
  Sommige problemen hangen samen aan de manier waarop de maatschappij functioneert.
  
  
• Het is geen individueel probleem
  Het probleem betreft kleine of grote groepen mensen in de maatschappij
  Door 1 zijn meerdere mensen slachtoffer. Geen vast gegeven hoe groot de groep is, denk bijvoorbeeld aan economische crisis (inflatie).
  
  

• De problematiek is vaak het gevolg van een achterstelling in de maatschappij
  Denk aan discriminatie

8.5 Kenmerken van sociale problematiek

• Sociale problematiek kan niet gemakkelijk worden opgelost
  Oplossingen op maatschappelijk niveau voor nodig.
  
  
• Bij sociale problematiek is er een vergroot risico op allerlei (andere) problemen
  Kettingreactie > ene probleem veroorzaakt het andere, probleem wordt ernstiger/groter etc.
  
  
• De sociale problematiek van de ouders is de sociale problematiek van het kind
  Altijd wisselwerking tussen persoon en maatschappij. Als MZ’er kijk je op persoonsniveau.

8.6 Armoede

Armoede is niet alleen ‘gebrek aan geld’:

• Schaamtegevoelens
  
• Verbergen van armoede
  
• Kinderen niet de dupe laten zijn (te dure spullen voor kinderen kopen)
  
• Schulden
  
• Kan leiden tot: gebrekkige verzorging van kinderen
  
• Geen geld om ‘mee te doen’ (schoolreisje e.d.)
  
• Zorgen maken: piekeren, angst, onzeker
  

Armoede

Het komt voor dat armoede (soms noodgedwongen) leidt tot een gebrekkige verzorging van kinderen. 

Bedenk een voorbeeld van gebrekkige 

verzorging bij een kind:

Armoede

Voorbeelden van gebrekkige verzorging:

• Een kind krijgt alleen maar pindakaas op zijn brood.
  
• Een kind loopt eerst op te kleine schoenen en daarna op te grote schoenen.
  
• Een kind draagt ook in de winter een zomerjas.

Oorzaken van armoede

• Werkloosheid
  
• Arbeidsongeschiktheid
  
• Echtscheiding
  
• Verslaving
  
• Schulden
  
• Psychische gesteldheid
  

Denk ook aan ‘leven op krediet’ > aanvragen van leningen in Nederland

Met de sociale wetgeving probeert men armoede waar mogelijk in te perken door:

Uitkeringen, sociale woningbouw, huursubsidie, tegemoetkoming zorgkosten, ondersteuning bij schuldsanering etc.

8.7 Werkloosheid

Groepen waar het meer voorkomt:

- Jongeren

- Ouderen
- Allochtonen

- Mensen met een beperking

- Laagopgeleiden

De meeste mensen vinden het niet fijn om werkloos te zijn. Werk zorgt voor: structuur, inkomsten, zinvolle dagbesteding, sociale contacten, status.
 

Wat zijn, volgens jou, oorzaken van werkloosheid?

Oorzaken werkloosheid

• Minder vraag naar personeel
  
• Kwaliteiten van mensen (aanbod) sluit niet altijd aan op de vraag
  
• Beleid overheid
  
• Schommelingen in de economische groei
• Automatiseren/technologische ontwikkelingen

Heb jij een bijbaantje?

Wat kan/kunnen gevolg(en) zijn van werkloosheid?

Meerdere antwoorden mogelijk.

1. Depressiviteit
2. Armoede
3. Echtscheiding
4. Sociaal isolement

Gevolgen werkloosheid

• Depressiviteit
  
• Isolement
  
• Armoede
  
• Vergrote kans op echtscheiding
  
• Huiselijk geweld (gevoelens falen en onmacht afreageren)
  

Verwerkingsopdrachten 

Thema 2 - Hoofdstuk 8

In het boek Methodiek via je online licentie ThiemeMeulenhoff maak je onderstaande opdrachten:

Verwerkingsopdrachten niveau 3/4

Opdracht 1A & 1B

Opdracht 2A t/m 2C

Opdracht 5

Opdracht 6A t/m 6C

Opdracht 7A t/m 7C

Wanneer je dit af hebt laat je dit bij de docent checken.

Werken aan het meetmoment

BG1 en meetmoment levenslijn

Je gaat met een groep van minimaal 2/maximaal 3 studenten een levenslijn maken. Een levenslijn is één lijn waarop alle leeftijden (ontwikkelingsfasen) worden genoteerd.

De levenslijn loopt van 0 tot 100 jaar. Alle ontwikkelingsaspecten en ontwikkelingstaken moeten hierin worden beschreven per ontwikkelingsfase. In de lessen BG wordt hier aandacht aan besteed.

Raadpleeg bij deze opdracht ook je boek Methodiek (thema 2).

Naast de levenslijn maak je een verslag. Hierin werk je de informatie die op de levenslijn staat genoteerd, verder uit.

BG1 en meetmoment levenslijn

Wat komt er in de levenslijn aan bod:

- Je benoemt met welke groepsgenoten je de opdracht hebt gemaakt;

- Je maakt online/op papier een levenslijn van 0-100 jaar;

- Je noteert alle ontwikkelingsfasen op de levenslijn, met de bijbehorende leeftijden;

- Je noteert alle ontwikkelingsaspecten per ontwikkelingsfase op de levenslijn;

- Je noteert per ontwikkelingsaspect een bijbehorend voorbeeld van een ontwikkelingstaak;

- Je maakt een verslag waarin je de informatie van de levenslijn verder uitwerkt;

- Je noteert alle informatie in eigen woorden. Bij een te hoge plagiaatscore wordt dit gezien als fraude.

Kijk goed naar de criteria zodat je weet waar je inhoudelijk op beoordeelt wordt.