Paragraaf 1.1 : Kantelt het economisch wereldbeeld?

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Kantelt het economisch wereldbeeld?

Opbouw van de les

• Uitleg paragraaf  1.1
• Kaart maken waarop de oude en nieuwe economische centra zichtbaar op zijn.
• Aan de slag met de opdrachten

Lesdoelen

• Je weet wat de BRIC-landen zijn.
• Je weet waarom MNO's bijdragen aan de verschuiving van de productie naar lagelonenlanden.
• Je weet wat een productieketen is en waardoor is die in de loop van de jaren verder opgedeeld.
• Je weet wat een handelsoorlog is.
• Je weet wat global shift is en wat dat met globalisering te maken heeft.

Dan weet je waar je je op moet focussen.

Alles is terug te vinden in het boek.

BRIC-landen?

• Brazilië, Rusland, India en China
• Landen die in de afgelopen 30 jaar sterk zijn gegroeid qua economie
• Landen in de semi-periferie

Afkorting van 4/5 landen die de laatste 30 jaar sterk zijn gegroeid qua economie.

China is erg belangrijk als het gaat om die maakindustrie. Er zijn heel veel producten die daar vandaan komen en naar Europa worden verscheept. Voorbeeld van een product uit China dat Nederlandse consumenten vaak bestellen? --> telefoons

China is heel belangrijk op het gebied van dingen die wij dagelijks gebruiken. 

India is belangrijk op het gebied van textiel en ICT. Er wordt Engels gesproken. Dat komt Microsoft goed uit. Veel callcenters zijn daar naartoe gegaan. Waarom?

Periferie: niet ontwikkeld

semi- periferie: die zitten voornamelijk in de industrie en zijn zich aan het ontwikkelen 

centrum: economische centrum, westerse landen, Australia, EU enz.

MNO's en de verplaatsing van arbeid naar lagelonenlanden

• MNO= multinationale organisatie (voorbeeld?)
• Deze bedrijven kiezen ervoor hun productie te verplaatsen naar lagelonenlanden: landen in de semi-periferie, landen die voornamelijk in de industriële fase van de ontwikkeling zitten. 

'' Als je een T-shirt koopt voor 5 euro bij de Primarkt, dan weet je dat er iets niet pluis is!"

Alle landen, landen in het centrum, hebben MNO's. Die bedrijven hebben over de hele wereld vestigingen. Wat er gebeurt is dat een merk als NIke, zijn productie naar een land verplaatst waar de lagen lager liggen. Wie kent er nog meer een MNO?  voorbeeld

Zij kiezen ervoor om hun productie te verplaatsen. Worden gemaakt in de periferie. Hier zie je een foto Bangladesh. Dit is nog een redelijk luxe fabriek. Kan nog barrer, met kinderen. 

Broek Primark. Voor een shirt 5 euro, 4,90 naar de MNO. 10 cent naar de werknemer. 

Productieketen en de opdeling ervan

• Productieketen= 'ketting' van het proces dat een grondstof doormaakt om eindproduct te worden

Opdeling?

• Door de verplaatsing naar lagelonenlanden 'verbrokkelt ' de productieketen: grondstoffen komen uit andere landen dan de arbeiders, en de eindproducten worden weer elders verkocht.

Een begrip dat in je boek veel gebruikt wordt, is productieketen.  Een keten is niets anders dan een ketting. 

Hoe en waar zijn bepaalde onderdelen gemaakt.

Je hebt verschillende fases in de productie van die chocola. 

Veel stappen voordat jij die reep kunt kopen. Contract boer zuid Amerika, dan naar Polen naar de fabriek. 

Vroeger, 1950, cacao geheel naar Nederland en zou Unilever allerlei fabrieken in NL gehad hebben. Dat was duur. Het is goedkoper om het ergens anders te laten ontwikkelen. Veel productie verplaatst naar landen waar het goedkoper is. 

Misschien kan ZA straks ook wel het werk doen wat nu in Polen gedaan wordt. Dan wordt straks slechts de hele reep verscheept naar Europa. 

Je zou een kaart kunnen produceren waarop de handel tussen verschillende landen te zien is. Dit zou met heel veel pijlen e.d. zijn. 

Er ontstaat handel om producten die wij niet hebben, te laten maken in andere gebieden. 

Handelsoorlog?

• Maatregelen die een land kan nemen door bijvoorbeeld belasting heffen op de import van producten op het buitenland.
• Anno 2000: handelsoorlog tussen VS en Europa, VS en China.
• Trump wilde de eigen markt beschermen. Wat zijn de gevolgen daarvan voor de consument?

En dat kan gevolgen met zich meebrengen.

Sinds dat DT president is, is er zo'n oorlog ontstaan. Een land kan er voor kiezen om de eigen markt te beschermen, door importheffing in te voeren. Als bedrijven producten uit andere landen halen, bijvoorbeeld VS staal uit Nederland, dan moet het bedrijf daar importbelasting over betalen. Het wordt dan aantrekkelijker om het product uit de VS te halen. 

Global shift en globalisering

Globalisering gaat over de onderlinge verbondenheid tussen gebieden in de wereld. 

Economisch: het wereldwijd verspreiden van MNO's (McDonalds, Philips, etc.)

Welke werelddelen hebben de meeste MNO's die invloed uitoefenen op andere werelddelen?

Verwerkingsopdracht

Geef op de wereldkaart de volgende zaken aan: