Keuzedeel pabo WO - les 3 - geschiedenis

• Geschiedenis
• MBO
• Studiejaar 2

Keuzedeel pabo - GS - les 3

Woensdag 17-02-2021 - 14.15 - 15.45 uur

Tijdvak 1. Tijd van jagers en boeren. Deel 2.

Pak potlood en papier!

1. Werktuigen rendierjagers.

Deze werktuigen zijn gevonden in St. Oedenrode en Budel.
Volgens archeologen zijn zij gebruikt door rendierjagers
die hier ooit verbleven.

Hoe oud zullen deze voorwerpen zijn?

1. tussen de 2000 en 3000 jaar oud
2. tussen de 4000 en 6000 jaar oud
3. tussen 8000 en 12000 jaar oud
4. tussen 15000 en 20000 jaar oud

2. Verschil jagers en boeren

Wat is een kenmerkend verschil in leefwijze tussen jagers-verzamelaars en prehistorische boeren?

1. Jagers-verzamelaars aten vooral vlees; prehistorische boeren vooral granen en ander plantaardig voedsel
2. Jagers-verzamelaars kenden geen religie, prehistorische boeren kenden natuurgoden
3. Jagers-verzamelaars maakten hun werktuigen van hout, bot en steen; prehistorische boeren vooral van brons en ijzer
4. Jagers-verzamelaars waren nomaden; prehistorische boeren waren plaatsgebonden

3. De agrarische revolutie

Tussen 11000 en 4000 v.C. veranderde de leefwijze van de bewoners in Europa.
In plaats van jagers en verzamelaars, werden ze boeren.
Deze verandering verspreidde zich in de loop van de eeuwen van gebied naar gebied.


In welk gebied is deze ontwikkeling van de landbouwsamenleving rond 11000 v.C. begonnen?

1. in gebied A
2. in gebied B
3. in gebied C
4. in gebied D

De boeren van de Swifterbandcultuur behoorden, samen met de boeren van de Vlaardingencultuur tot de "natte" boeren.

Net als bij de bosjagers kun je ook bij de boeren in Nederland spreken van “droge boeren” en “natte boeren”. De “droge boeren” leefden op de hoge zandgronden en de “natte boeren” in de moerassen van west- en midden Nederland.

Samen met de Vlaardingencultuur (3400 – 2500 v. Chr.) behoren de boeren van de Swifterbandcultuur tot de “natte boeren”.

Het waren geen echte boeren. Het waren bosjagers die voornamelijk van de visvangst en de jacht leefden. Maar vanaf 4500 v. Chr. had het idee van de landbouw ook deze bosjagers bereikt. Zij hielden koeien en varkens op hoger gelegen plekken in het moeras. Maar vissen en jagen bleven hun voornaamste voedselbronnen.

Zij kenden wel granen en peulvruchten. Maar die verbouwden zij niet zelf. Daarvoor was de grond in het moeras veel te nat. Zij verkregen de granen en peulvruchten door ruilhandel met de “droge boeren” uit Oost-Nederland. Met name met de boeren van de Trechterbekercultuur.

Tussen 3700 en 3500 v. Chr. hebben de Swifterbandmensen hun woongebied in Flevoland verlaten. Waarschijnlijk als gevolg van wateroverlast. Het werd te nat om er nog langer te wonen.

Ik heb alle boeken voor gs in huis!

1. Ja
2. Nee

Wat heb je gedaan als huiswerk?

Deel je schema van tijdvak 1 (als foto)

Programma les 3

14.15 - 15.45

• Start 
• Theorie
• Opdrachten wb
• Pauze 
• Theorie 
• Opdrachten wb
• Voorbeeldvragen
• Afronding

Doelen tijdvak 2

De aspirant-student kan:

1. 
   
2. 
   

• Pak steeds het schema erbij en vul na iedere les aan... 
• Stel jezelf bij iedere periode de vraag: waarmee begon- en waarmee eindigde deze periode?

Hoe begint dit tijdvak?
--> schema

Uitvinding van het schrift

Wat weet je al van de Grieken en de Romeinen?

Hoe het begon: Nomaden in de IJstijden

2.1

Oriëntatieopdracht 

Antwoorden

Pauze!

Zoekopdracht

Zoek binnen 3 minuten op hoe de eerste steden zijn ontstaan 

Hoe ontstonden de eerste steden volgens jou?

Jaartallen tot nu toe:

10.000 v. Chr.: klimaatsverandering

• 9000 - 8000 v. Chr.: ontstaan van de landbouw in het Midden-Oosten
• 6000 v. Chr.: Eerste landbouwsamenlevingen in Mesopotamië 
• 5000 v. Chr.: Eerste boerendorpen in Zuid-Limburg 
• 3500 v. Chr.: ontstaan schrift in Mesopotamie 
• 3300 v. chr : bouw piramides. 
  

Ontstaan eerste stedelijke gemeenschappen

Opdracht: vragen maken 

• Maak 
• Opdracht 1 t/m 4
• Samenwerken mag 

 

Antwoorden 

Hoe vond je deze les gaan?

Afronding & volgende week

Huiswerk

• Opdrachten werkboek (en theorieboek) afmaken & nakijken
  
• Schema aanvullen
• Filmpje na deze les bekijken
• Lezen hoofdstuk 2

Volgende week - les 4

• Tijdvak 2: Tijd van Grieken & Romeinen
• Boeken: H2