Formuleren - verwijzen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2,3

Wat ga je leren en oefenen?

• Je kunt verwijswoorden in zinnen herkennen.
• Je kunt verwijswoorden in zinnen gebruiken.
• Belangrijk voor alle examens.

Verwijswoorden

Verwijswoorden wijzen naar een ander woord of woorden in de tekst.

Waarom gebruik je verwijswoorden?

Je gebruikt verwijswoorden om herhaling te voorkomen. Daardoor wordt jouw tekst interessanter.

Bijvoorbeeld

Het vaasje dat daar staat vind ik mooi. Mag ik het hebben?

De student neemt zijn laptop mee.

Sara belde mij op.  Zij wilde naar de stad gaan. Ik heb haar gezegd daar geen zin in te hebben.

Ik vind het fijn dat je gekomen bent.

Wanneer gebruik je dat of die?

Dat verwijst naar het-woorden in het enkelvoud.

Het boek dat we in de les gebruiken.

Die verwijst naar de woorden in het enkelvoud.

De bus die daar rijdt, heb ik net gemist.

Die verwijst naar alle woorden in het meervoud. 

Ik zoek de woorden die ik niet begrijp op.

Naar welk woord wordt verwezen met 'het'?:
"Tarwebrood is gezond, omdat het veel vezels bevat."

1. gezond
2. tarwebrood

Naar welk woord wordt verwezen met 'hem'?:
"Het verbaast me dat deze brief nog niet in uw bezit is. Ik heb hem vorige week gestuurd."

1. brief
2. bezit

Naar welk woord wordt verwezen met 'haar'?:
"De directie is als gevolg van het advies teruggekomen op haar beslissing."

1. directie
2. advies

Naar welk woord wordt verwezen met 'zijn'?:
"Het buurtcentrum heeft zijn activiteiten gestaakt, omdat het geen subsidie meer krijgt."

Welk woord moet op de plaats van de puntjes komen staan?
Kijk, dat is de jas ... ik zo graag wil

1. die
2. dat
3. wat

Verbeter het foute verwijswoord 'deze' in onderstaande zin.
"Enkele leden van deze comité zijn al sinds 2013 bij de organisatie van deze roeiwedstrijden betrokken.'

Welk woord moet op de plaats van de puntjes komen staan?
Waar is het wasmiddel ... ik gisteren gekocht heb?

1. die
2. dat
3. wat

Verbeter het foute verwijswoord 'dat' in onderstaande zin.
"Marit heeft hun ooit haar boeken geleend, maar dat hebben Rosa en Nico nooit teruggegeven."

Wat of dat?

Wat gebruik  je bij; 

• Verwijzing naar de hele zin: Alle studenten zijn geslaagd voor het examen, wat ik heel fijn vind. 
  
• Na een onbepaald voornaamwoord (iets, alles, niets): Dat is alles, wat ik nog wilde zeggen.
• Na een zelfstandig gebruikt bijvoeglijk naamwoord(vaak overtreffende trap). Het mooiste, wat we.........................

Wat of dat?

• Na een voornaamwoord (dat, datgene): Dat wat niet mag is vaak aantrekkelijk.
• Wat hij bedoelt, is een raadsel(antecendent, datgene waar wat betrekking op heeft wordt niet genoemd) 
• Soms kan het allebei, maar  dan is er een betekenisverschil.

Welk woord moet op de plaats van de puntjes komen staan?
Marloes ging vervolgens de regiomanager bellen, ... ik niet zo verstandig vond.

1. die
2. dat
3. wat

Welk woord moet op de plaats van de puntjes komen staan?
Dat was echt het laatste ... ik van haar verwacht had.

1. die
2. dat
3. wat

Welk woord moet op de plaats van de puntjes komen staan?
Dat is de beste grap ... ik in tijden heb gehoord.

1. die
2. dat
3. wat

Welk woord moet op de plaats van de puntjes komen staan?
Alles ... je hier ziet, is te koop

1. die
2. dat
3. wat

Met wie/ waarmee, over wie/ waarover

Naar dieren/ dingen verwijs je met waar + voorzetsel

Het voorstel waarover we spraken, is aangenomen.

Naar mensen verwijs je met voorzetsel + wie

Mijn mentor, met wie ik heb overlegd, vindt mijn voorstel goed.

Welk woord moet op de plaats van de puntjes komen staan?
De klant... je vanochtend je kaartje hebt gegeven, heeft zojuist gebeld

1. aan wie
2. waaraan

Welk woord moet op de plaats van de puntjes komen staan?
Mevrouw Kievits, de boekhouder... ik je eerder mailde, krijgt de kwartaalaangifte niet op tijd klaar.

1. over wie
2. waarover

Welk woord moet op de plaats van de puntjes komen staan?
Is je opmaak van je verslag iets ... je je druk moet maken?

1. over wie
2. waarover

Welk woord moet op de plaats van de puntjes komen staan?
In vak C zitten supporters... ik liever niet in aanraking kom.