Regeling

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Thema 5: Regeling

Leerdoelen

Je kunt uitleggen wat het zenuwstelsel is en welke onderdelen erbij horen
Je kunt uitleggen wat het centrale zenuwstelsel is
Je kunt uitleggen wat prikkels en impulsen zijn
Je kunt de weg van een prikkel benoemen

Hoe zorgt je lichaam ervoor dat je doet wat je moet/wilt doen?

Zenuwstelsel

Bestaat uit:

Centraal zenuwstelsel; grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam en ruggenmerg

Zenuwen

Prikkels
Zintuigcellen
Impulsen
Zenuwen
Hersenen
Zenuwen
Spieren/klieren

verwerking in je (digitale) boeken:

opdr. 1, 2, 3 en 5

Basisstof 2: Zenuwcellen en zenuwen

Leerdoelen

Je kunt uitleggen welke verschillende zenuwcellen er zijn en hoe deze eruit zien
Je kunt uitleggen hoe zenuwcellen impulsen doorgeven
Je kunt uitleggen hoe een zenuw in elkaar zit
Je kunt uitleggen in welk deel van het centraal zenuwstelsel verschillende zenuwen uitkomen

Zenuwcellen

Verzenden van impulsen gaat via zenuwcellen

Zenuwcellen bestaan uit: Cellichaam en uitlopers

onderdelen van een zenuwcel:

1 = cellichaam

2 = celkern

3 = (korte) uitloper 

4 = (lange) uitloper

Typen zenuwcellen

Gevoelszenuwcellen
Bewegingszenuwcellen
Schakelcellen

Gevoelszenuwcel

Bewegingszenuwcel

Schakelcel

Hoe werken zenuwcellen samen

De cellichamen van .........
liggen vlakbij het centrale zenuwstelsel

1. gevoelszenuwcel
2. bewegingszenuwcel
3. schakelcel

Zenuwen

Meerdere impulsen via meerdere uitlopers
Die uitlopers liggen bij elkaar vormen een zenuw
Elke uitloper is omringd door een isolerend laagje
Om een zenuw zit bindweefsel

Zenuwen

Gevoelszenuw: Alleen uitlopers van gevoelszenuwcellen

Bewegingszenuw: Alleen uitlopers van bewegingszenuwcellen

Gemengde zenuw: Uitlopers van gevoelszenuwcellen EN uitlopers van bewegingszenuwcellen

Waar gaan de zenuwen heen?

Met welk deel van het centrale zenuwstelsel zijn de meeste zenuwen verbonden?

1. hersenen
2. ruggenmerg
3. hersenstam

De zenuwcel die is aangegeven
met nummer 4 is een:

1. gevoelszenuwcel
2. bewegingszenuwcel
3. schakelcel

Leerdoelen

Je kunt uitleggen wat het ruggenmerg is en welke kenmerken het heeft

Je kunt uitleggen wat de witte stof en grijze stof is

Je kunt zenuwen bij het ruggenmerg benoemen/herkennen

Je kunt zenuwcellen op de juiste plek in het ruggenmerg aangeven

Ruggenmerg

Verbind zenuwen met de hersenen

Ligt in het wervelkanaal: Begint bij hersenstam, eindigt bij de lendenwervels

Ruggenmerg

Tussen twee wervels aan elke kant een zenuw

Grijze en witte stof

Grijze stof: midden
Schakelcellen en cellichaam bewegingscellen

Witte stof: Zijkant
Uitlopers (isolerend laagje zorgt voor witte kleur)

Zenuwen in ruggenmerg

Zenuwcellen in ruggenmerg

Leerdoelen

Je kunt uitleggen wat het ruggenmerg is en welke kenmerken het heeft
Je kunt uitleggen wat de witte stof en grijze stof is
Je kunt zenuwen bij het ruggenmerg benoemen/herkennen
Je kunt zenuwcellen op de juiste plek in het ruggenmerg aangeven

Leerdoelen

Je kunt uitleggen wat de functie van de hersenstam is
Je kunt uitleggen hoe de witte stof en grijze stof verdeeld zijn in de hersenen
Je kunt uitleggen wat de grote hersenen doen en benoemen wat de bewegingscentra en gevoelscentra doen
Je kunt uitleggen wat de kleine hersenen doen

Hersenstam

Verbinding hersenen en ruggenmerg

Zintuigen in hoofd en hals

Spieren en klieren in hoofd en hals

Hersenstam

Hartslag, ademhaling, bloeddruk en temperatuur

Grijze en witte stof

Grijs: Schakelcellen

Wit: Uitlopers

Grote hersenen

Waarnemingen worden verwerkt (bewust)

Gevoelscentra

Bewegingscentra

Kleine hersenen

Coordinatie van bewegingen

Beinvloeding zenuwstelsel

Alcohol, drugs en medicijnen

Leerdoelen

Je kunt uitleggen wat de functie van de hersenstam is
Je kunt uitleggen hoe de witte stof en grijze stof verdeeld zijn in de hersenen
Je kunt uitleggen wat de grote hersenen doen en benoemen wat de bewegingscentra en gevoelscentra doen
Je kunt uitleggen wat de kleine hersenen doen

Huiswerk

Oefenen Leerjaar 3 Thema 5 Regeling en examentraining