§4.3 Mengsels

• nask2
• Middelbare school
• Voortgezet speciaal onderwijs
• vmbo g, t
• Leerroute VG
• Leerroute VT
• Leerjaar 4

H4 Mengen en scheiden

§4.1 De fasen van een stof

§4.2 Onderverdeling van stoffen

§4.3 Mengsels

§4.4 Scheiden van mengsels

§4.5 Samenstelling van mengsels

 

Leerdoelen

• Je (her)kent een paar oplosmiddelen.
  
• Je (her)kent de mengsels suspensie, oplossing, emulsie, rook, nevel en schuim.
  
• Je weet waar deze mengsels uit zijn opgebouwd.
  
• Je kunt de reactievergelijking opschrijven van het oplossen van een moleculaire stof en een ionaire stof.

Maken

• Probeer op zijn minst de volgende opdrachten goed te maken: 40, 43, 46, 47, 51,55 
• Vind je het onderwerp lastig, maak dan meer opdrachten.
  
• Kijk deze opdrachten na.
  
• Bepaal welke opdrachten je besproken wilt hebben?

• Oplossing = een in vloeistof opgelost gas, vloeistof of vaste stof
  
  
• Suspensie = een vaste (niet-opgeloste stof) in een vloeistof

• Emulsie = een (niet-opgeloste vloeistof) in een vloeistof
  

Vloeibare mengsels

Oplossing

• Een oplossing = een mengsel
• Oplosmiddel = de vloeistof waarin een stof opgelost wordt. 
• De stof is uiteengevallen in losse moleculen, die omgeven worden door de watermoleculen.
• De deeltjes zijn niet zichtbaar voor het oog. 

Bekende oplosmiddelen: water, alcohol (= tinctuur), wasbenzine & aceton

Verschillende oplossingen:

• Moleculaire stoffen = de stof valt uiteen in losse moleculen         in de oplossing zitten moleculen van de stof énhet oplosmiddel.

• Ionaire stoffen = de stof valt uiteen in losse, geladen deeltjes (ionen).

Voorbeelden

CO2 (g)         CO2 (aq)

NaCl(s)         Na+(aq) + Cl-(aq)

 

Voorbeeld: chocolademelk

Suspensie

• Stoffen lossen minder goed op > troebele vloeistof.
• Moleculen vallen niet allemaal los uiteen, maar blijven soms aan elkaar 'kleven'. 
• De niet-opgeloste stof zakt na enige tijd naar de bodem

Emulsie

• Emulsie = vloeistof met daarin een niet-opgeloste, fijn verdeelde vloeistof > je ziet belletjes zweven. 
• Na een tijdje drijft de olie in een laagje boven op het water > geen emulsie meer!
• Emulgator = een stof die de twee vloeistoffen gemengd blijven, bijv. carrageen (E-nummers: 400-499).

Voorbeeld: olie & water; melk, mayonaise & gezichtscrème

Rook, nevel & schuim

• Rook = 1 of meer vaste stoffen zweven fijn verdeeld in een gas. 
• Nevel = vloeistof fijn verdeeld in een gas. 
• Schuim = een fijne verdeling van gas in een vaste stof of vloeistof.

Voorbeeld: badschuim,
schuimmatras

Is de stof hiernaast een mengsel?

1. Nee, piepschuim is een vaste stof.
2. Ja, je ziet openingen en daar zit lucht in gemengd.
3. Nee, een mengsel bevat altijd een vloeistof.
4. Ja, in piepschuim zitten luchtbelletjes gemengd in de vaste stof.

Sleep de term en uitleg naar de juiste afbeelding.

schuim

Nevel

Oplossing

Emulsie

Gasbellen omhult met een vaste stof.

Vaste stof in een vloeistof.

Twee vloeistoffen die moeilijk gemengd blijven.

Vloeistof is fijn verdeeld in een gas.

suspensie

Moeilijk oplosbare vaste stof in vloeistof.

Waarom wordt een emulgator toegevoegd?

Waaruit bestaat rook?

Is nevel een mengsel?

1. Ja
2. Nee

Vallen moleculen uiteen wanneer ze oplossen?

1. Ja
2. Nee

Welke deeltjes ontstaan bij het oplossen van zouten?

Noteer de oplossing van alcohol in water.

Welke vergelijking geeft het oplossen van calciumnitraat weer?

1. Ca(NO3)2 (s) > Ca(NO3)2 (aq)
2. Ca(NO3)2 (s) > Ca (aq) + (NO3)2 (aq)
3. Ca(NO3)2 (s) > Ca (aq) + 2NO3 (aq)
4. Ca(NO3)2 (s) > Ca2+(aq) + 2 NO3- (aq)

Geef het oplossen van natriumfluoride met een vergelijking weer.