Kerktoonladders

• Muziek
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

Kerktoonladders

Wat is modale muziek?

Modale muziek gaat niet uit van de traditionele majeur- en mineurladders, maar van modi. Daarmee worden de kerktoonladders bedoeld, die voor de uitvinding van majeur en mineur in de barok de basis waren van alle muziek, binnen maar ook buiten de kerk.

Welke modi kun jij noemen?

De kerktoonladders kun je gemakkelijk spelen op de witte toetsen van de piano, door te beginnen op verschillende tonen.

Hiermee krijg je de volgende ladders:

Ionisch (op c) > majeur

Dorisch (op d)

Frygisch (op e)

Lydisch (op f)

Mixolydisch (op g)

Aolisch (op a) > mineur

Lokrisch (op b) > hoef je niet te kennen.

Het bepalen van een kerktoonsoort:

1. Kijk naar de voortekens
2. Welke majeurladder hoort bij deze voortekens?

3. Kijk naar de slottoon / grondtoon van het slotakkoord

4. De hoeveelste trap is dit van de majeurladder?

Voorbeeld:
Het stuk heeft 1 mol > hier hoor F majeur bij.

De slotnoot is een G. Dit is de 2e trap van F.
Het stuk staat dan in G dorisch

Om een kerktoonsoort te kunnen bepalen moet je dus:

1. Weten welke voortekens er bij alle majeur toonladders horen
(gebruik de ezelsbruggetjes of de kwintencirkel!)

2. Het rijtje met de kerktoonladders kennen
   + weten bij welke trap ze horen

In welke toonsoort staat dit muziekstuk?

1. D ionisch
2. E ionisch
3. E dorisch
4. G mixolydisch

In welke toonsoort staat dit muziekstuk?

1. G ionisch
2. D mixolydisch
3. D dorisch
4. D aolisch

OPEN VRAAG: In welke toonsoort staat dit muziekstuk?

Dit stuk staat in:.....

En nu andersom...

Hoeveel voortekens heeft deze kerktoonsoort?

- Op welke trap van majeur is de toonladder gebouwd?

- Tel terug naar de majeurladder en check met behulp van de ezelsbruggetjes / kwintencirkel de voortekening

Hoeveel voortekens heeft G dorisch?

1. 1 kruis
2. 2 kruizen
3. 1 mol
4. 2 mollen

Hoeveel voortekens heeft e frygisch?

1. 1 kruis
2. 1 mol
3. 2 kruizen
4. geen

Welke voortekens heeft G lydisch?

1. fis, cis
2. fis
3. bes, es
4. bes

Hoe goed begrijp jij de stof over de kerktoonladders na deze les?

Ik vind het nog steeds erg moeilijk

Ik begrijp het nu iets beter

Ik begrijp deze stof

Ik benoem me zelf tot professor in de kerktoonladderkunde