6VWO: GTST par. 1.3 en 1.4

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

§ 4.4 Geldhoeveelheidsbeleid

Hoe beïnvloedt de centrale bank de geldhoeveelheid en wat is het verband tussen het reële en het monetaire deel van de economie?

Kernwoorden:

- monetaire expansie

- verkeersvergelijking van Fisher

- neutraliteit van geld

De verkeersvergelijking van Fisher

De verkeersvergelijking van Fisher geeft het verband tussen de waarde van de productie (reële kant) en de monetaire kant van de economie: M x V= P x Y

M: maatschappelijke geldhoeveelheid

V: omloopsnelheid van het geld 

P: prijsniveau goederen en diensten

Y: reëel nationaal inkomen (de productie in hoeveelheden)

Monetaire expansie

Als de centrale bank de geldhoeveelheid vergroot, heet dit monetaire expansie. 

De centrale bank kan de geldhoeveelheid in een land / gebied op een directe en indirecte manier beïnvloeden.

De indirecte manier gaat via de rente (§ 4.5).

Directe vergroting van de maatschappelijke geldhoeveelheid gebeurt door het opkopen van staatsobligaties. 

Dat gebeurt met geld dat nog niet tot de maatschappelijke geldhoeveelheid hoort. Als de obligatie is opgekocht, hoort het geld wel tot de maatschappelijke geldhoeveelheid. 

Er is dus sprake van monetaire expansie.

Neutraliteit van geld

Op korte termijn is er sprake van prijsrigiditeit, waardoor een stijging van M leidt tot een stijging van de productie (Y). 

Een monetaire expansie heeft dus op korte termijn wel invloed op de reële kant van de economie.

Het is de taak van de centrale bank om ervoor te zorgen dat de maatschappelijke geldhoeveelheid gelijke tred houdt met de productie. 

Als de maximale productie (= productiecapaciteit) is bereikt, zal een stijging van M namelijk op lange termijn alleen leiden tot een stijging van P (= inflatie). 

De stijging van M heeft dus op lange termijn geen invloed op het BBP. Dit heet de neutraliteit van geld.

Examenopdrachten

2018 Tijdvak 1 Opgave 2

2017 Tijdvak 1 Opgave 6

2016 Tijdvak 1 Opgave 1

9.4 begin- en eindpunt van je redenering?