Voltooid deelwoord en bijvoeglijk naamwoord

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nederlands

LessonUp.com

Werkwoordspelling

Eens kijken wat jullie nog weten. 

Wat is de stam van een werkwoord?

1. Het hele werkwoord - en voorbeeld: verbazen > verbaz
2. De ik-vorm van een werkwoord. voorbeeld: verbazen > verbaas

Wat is de stam van durven

1. durf
2. durv

Maak de stam van 'niezen'.

Aan de persoonsvorm kan je zien of de zin in de tegenwoordige tijd staat of in de verleden tijd.

1. ja
2. nee

Wat is de juiste spelling van de persoonsvorm ENKELVOUD in de VERLEDEN TIJD?

1. vergiste
2. vergisten
3. vergistte
4. vergistten

Voltooid deelwoord

Géén persoonsvorm!

Begint vaak met ge-, be-, ver-, of ont-.

We hebben elkaar gezien.

We hebben elkaar begroet.

We hebben elkaar verblijd.

We hebben elkaar ontmoet.

Voltooid deelwoord

Hoe weet je of het +t of +d is?

‘t kofschip

't kofschip

• Als je de stam hebt van een woord, kijk je naar de laatste letter.
  
• Als die letter in ‘t kofschip zit, krijg je + t als uitgang.
  
• Zit de laatste letter er niet in, krijg je +d als uitgang.
  
    Ik heb gisteren mijn slaapkamer (stofzuigen).
          stofzuigen > stofzuigen
          g is geen medeklinker in ‘t kofschip
          Ik heb gisteren mijn slaapkamer gestofzuigd

Waar herken je een voltooid deelwoord aan?

Wat is het voltooid deelwoord van:
beloven

Wat is het voltooid deelwoord van: (schaatsen)?

Klinkerbotsing

Eisen > voltooid deelwoord?

ge- ervoor > geeist.

zet een trema op de plaats waar de klank verandert: geëist

Klinkerverdubbeling

–a, -o, -u of –e (lange klank) aan het einde.

Judoën > voltooid deelwoord?

ge+judo+d > gejudod

Voeg een extra klinker toe om de uitspraak kloppend te houden.

gejudood

Wat is het voltooid deelwoord van: kano?

Wat is het voltooid deelwoord van: echo?

Bijvoeglijke naamwoorden

• Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een zelfstandig naamwoord. 
• Een bijvoeglijk naamwoord eindigt bijna altijd op een -e.
  
  de mooie koe
  het dikke varken
  de leuke jongen
  het mooie meisje

Bijvoeglijke naamwoorden

• Werkwoorden (voltooid deelwoorden) kunnen ook bijvoeglijk naamwoorden zijn. 

de gemaakte afspraak

de overbelichte foto

de beantwoorde vraag

De regels

	Persoonsvorm t.t.	Persoonsvorm v.t.	Volt. dw.	bijv. nw.
Ik …jij?	ik-vorm	Ik-vorm+de Ik-vorm+te	't kofschip	zo kort mogelijk
Jij ...	ik-vorm + t	Ik-vorm+de Ik-vorm+te
Hij/zij/het	ik-vorm + t	Ik-vorm+de Ik-vorm+te
Wij/jullie/zij	infinitief	Ik-vorm+den Ik-vorm+ten
u	ik-vorm + t	Ik-vorm+de Ik-vorm+te

Bijvoeglijke naamwoorden

Bijvoeglijk naamwoorden schrijven we altijd zo kort mogelijk.  

• Hij vergrootte de foto. (pv. vt.)
       De foto werd vergroot. (volt. dw.)
            De vergrote foto. (bijvoeglijk naamwoord)
• De lantaarns verlichtten de straat. (pv. vt.)
      De straat werd verlicht.  (volt. dw.)
            De verlichte straat. (bijvoeglijk naamwoord)

Bijvoeglijke naamwoorden

• Een volt. dw. als bijv. nw. gebruikt, heeft altijd één t of één d!
  Hij verlootte de cadeaus. De verlote cadeaus.
• In een open lettergreep komen nooit twee klinkers.
  De plantjes worden gepoot. De gepote plantjes
• Na een korte klinker verdubbelen we de volgende medeklinker.
  De tuin wordt netjes omgespit. De omgespitte tuin.
• Bij sterke werkwoorden zijn volt. dw. en bijv. nw. hetzelfde
  De jongen is gevallen. De gevallen jongen.

Welk woord past in de opening?
Het ... (kneden) deeg ligt te rusten.

1. gekneedde
2. gekneede
3. geknede

Hoe schrijf je het woord in de opening?
Het vliegtuig landde veilig. Het ... (landen) vliegtuig.

Opdrachten maken

Studiemeter: Lesmateriaal Starttaal Online > 3F > Taalverzorging > werkwoordspelling