Les 4: Westerse wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Burgers en stoommachines

Les 4: Westerse wereldrijken

De leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe koloniale wereldrijken ontstonden en wat oorzaken en gevolgen hiervan waren.

2. Je kunt beschrijven hoe het imperialisme plaatsvond in Azië.

3.  Je kunt beschrijven hoe het imperialisme plaatsvond in Afrika.

4. Je kunt beschrijven hoe Nederland zijn koloniale rijk uitbreidde.

We gaan terug naar de tijd van 

het modern imperialisme...

Wat weet jij al van het
Nederlandse koloniale rijk?

Al vanaf de 15e eeuw kolonialisme

West-Europese landen

veroverden overzeese

gebieden.

Modern imperialisme

Na 1870 begonnen de Europese landen met de uitbreiding van hun koloniale gebieden. Dit had allerlei oorzaken: geld, macht, grondstoffen, afzetgebied, aanzien en superioriteitsgevoel.

Europeanisering

De Europeanen waren te sterk vanwege de industrialisatie en bijvoorbeeld betere wapens. De Europese cultuur werd buiten Europa steeds verder verspreid (taal, christendom etc.)

Imperialisme in Azië 

Rond 1500 kregen Europese landen steeds meer kolonies en handelsposten in Azië. Japan is echter nooit een kolonie geweest, maar deed eind 19e eeuw mee met de industrialisatie.

Imperialisme in Afrika

Op de conferentie van Berlijn in 1878 kwamen verschillende Europese landen bij elkaar om te bespreken wie welk deel van Afrika ging bezetten. Dit ging gepaard met veel geweld.

Het Nederlandse wereldrijk

Ook Nederland breidde de koloniale gebieden uit met behulp van het KNIL. In de 19e eeuw werden steeds meer eilanden veroverd en toegevoegd aan Nederlands-Indië. 

Het cultuurstelsel

Het gehele gebied kwam in Nederlandse handen. Hierbij was Java een van de belangrijkste eilanden. Daar werden miljoenen boeren gedwongen producten voor ons te verbouwen.

Eduard Douwes Dekker

In 1859 schreef Eduard Douwes Dekker (Multatuli) een boek (Max Havelaar) over de slechte manier waarop het Nederlandse koloniale bestuur omging met de Indonesische bevolking

Bekijk de vensterplaat over Max Havelaar. Klik op:

https://www.canonvannederland.nl/nl/vensterplaten/vensterplaat-max-havelaar

Guerrillaoorlog

De uitbreiding van Nederlands-Indië verliep niet overal even soepel. In het noorden van Sumatra (Atjeh) voerde het KNIL een langdurige en bloedige guerrillaoorlog van 1874 tot 1914.

Voor Havo:

Bekijk de website over Max Havelaar voor wat meer achtergrondinformatie. Klik op:

https://www.canonvannederland.nl/nl/maxhavelaar