Samenvatten : klas 3AB

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Deze les

• Boekopdracht periode 3 = Fictiespecial les 2 en 3 zelf     
    maken in Plot 26. Les 1 heb ik klassikaal gegeven voor de 
    vakantie.
    Boekopdracht inleveren uiterlijk 24 maart !
• We gaan het over tekststructuren, functies van      
    tekststructuren en alinea's hebben de komende 2 weken.
• Toetsweek :  in de week van maandag 21 maart !

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...weet je de structuur van een tekst.

...weet je hoe een alinea is opgebouwd.

...weet je hoe je een tekst samenvat.

• Functie van de titel: de lezer nieuwsgierig maken en/of het onderwerp van de tekst noemen

• Functie inleiding: de lezer nieuwsgierig maken naar het onderwerp. Dat kan op de volgende vier manieren:

1. Het onderwerp aankondigen (= vertellen waar de tekst over gaat)
   
2. Een kort grappig of bijzonder verhaaltje (= anekdote) vertellen 
   
3. Een of meer vragen stellen.
   
4. De aanleiding voor het schrijven noemen (= vertellen waarom je schrijft)
   

• Functie middenstuk: deelonderwerpen
   benoemen en uitleggen.
• Functie slot: de tekst afsluiten, dat kan op 
   de volgende drie manieren: 

1. Conclusie
   
2. Samenvatting
   
3. Advies
   

Alinea's en

Kernzinnen

• Een alinea bestaat uit 2 delen: de kernzin en de uitwerking van de kernzin
• In een kernzin zet een schrijver vaak het belangrijkste van de alinea: de hoofdzaak.
  

Andere zinnen bevatten bijzaken, minder belangrijke dingen.

• Uitleg, toelichting of voorbeeld.
  Een kernzin is vaak de eerste, tweede of de laatste zin van de alinea. Soms is het ook een andere zin.
  

Kernzinnen vinden

1. Bedenk : Wat is het (deel)onderwerp van de alinea / het tekstgedeelte ?
   
   
2. Bedenk wat de schrijver eigenlijk wil vertellen over het (deel)onderwerp.
   
   
3. Lees de eerste, tweede en laatste zin van de alinea.
   
   
4. Bedenk welke zin het beste past bij je antwoorden op vraag 1 en 2.

Samenvatten

• Samenvatting = korte weergave van de tekst in eigen woorden.
  
  
• Stap 1: bepaal het onderwerp en de hoofdgedachte van de tekst.
• Stap 2: achterhaal per alinea wat er wordt gezegd over het onderwerp. Let hierbij op kernzinnen.
• Stap 3: Maak er een logisch geheel van (verbind de losse zinnen).
• Stap 4: controleer je samenvatting.

Controleren

Controleer je samenvatting. 

• Staat de belangrijkste boodschap in de samenvatting?
  
• Staan alle hoofdzaken in de samenvatting?
  
• Heb je geen bijzaken opgenomen?
  
• Heb je een logisch geheel van de samenvatting gemaakt?
  
• Is de samenvatting volledig? 
  
  

Pas je samenvatting zo nodig aan.

Opdracht :

Tekst 1 heb je via de mail in Magister van mij gekregen.

Schrijf nu een samenvatting van de tekst.

Je hebt deze les de tijd ervoor.

De door jou gelezen tekst is niet compleet. Het zijn de eerste vijf alinea's ervan.
1. Bepaal tot en met welke alinea de inleiding loopt
2. Geef aan waarom jij denkt dat dat zo is

Dit is het slot van de tekst: " 's Ochtends koeien melken, 's middags op het ijs."

Dit is het slot van de tekst: "Pak de tabakslobby keihard aan."

Tekst 1

Tekst 2

Het slot van tekst 1 (koeien/schaatsen)
is een:

1. herhaling van het standpunt
2. samenvatting
3. aanbeveling/advies
4. toekomstverwachting

Het slot van tekst 2 (tabakslobby)
is een:

1. herhaling van het standpunt
2. samenvatting
3. aanbeveling/advies
4. toekomstverwachting

Klaar?

Dan mag je, in stilte, verder werken aan de fictiespecial !