4.7 - Ontstaan van soorten (A4)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Thema 4 - Evolutie

Atheneum 4

Thema 4 - Evolutie

4.1 - Ontwikkeling van het leven

4.2 - Prokaryoten

4.3 - Eukaryoten

4.4 - De evolutietheorie

4.5 - Onderzoek naar evolutie

4.6 - Evolutie in populaties

4.7 - Ontstaan van soorten

4.6 - Evolutie in populaties

Herhaling

Hardy-Weinberg opgave 1

In een populatie muizen, lang haar (h) is recessief en kort haar (H) is dominant. De totale populatie muizen is 100, waarvan er 9 muizen met lang haar zijn.

A. Hoeveel % van de muizen hebben kort haar?

B. Welk percentage van de allelen voor haarlengte in deze populatie is het langharige allel (h)?

C. Welk percentage van de allelen voor haarlengte in deze populatie is het kortharige allel (H)?

D. Hoeveel van de muizen zijn homozygoot voor het kortharige allel?

E. Hoeveel van de muizen zijn heterozygoot voor de haar allelen?

Hardy-Weinberg opgave 2

Bij leeuwenbekjes zijn er twee allelen voor de bloemkleur: rode bloemen (R) en witte bloemen (r). Heterozygote planten hebben roze bloemen. In een bepaalde populatie leeuwenbekjes zijn 81% van de bloemen rood.

A. Wat is de frequentie van het allel voor rode bloemkleur in deze populatie?

B. Wat is de frequentie van het allel voor witte bloemkleur in deze populatie?

C. Welk percentage van de leeuwenbekjes zal in deze populatie witte bloemen hebben?

D. Welk percentage van de leeuwenbekjes zal in deze populatie rose bloemen hebben?

Hardy-Weinberg opgave 3

Bij mensen zijn losse oorlelletjes dominant en vergroeide oorlelletjes is recessief. In China is waargenomen dat 64% van de mensen losse oorlelletjes heeft.

A. Welk percentage van de Chinese bevolking heeft vergroeide oorlelletjes?

B. Wat is de frequentie van het recessieve allel (vergroeide oorlel) in de Chinese populatie?

C. Wat is de frequentie van het dominante allel (losse oorlel) in de Chinese populatie?

D. Welk percentage van de Chinese bevolking is homozygoot voor het dominante allel (losse oorlelletjes)?

E. Welk percentage van de Chinese bevolking is heterozygoot voor het allel?

4.7 - Ontstaan van soorten

Doelen van deze paragraaf

Je kan manieren van reproductieve isolatie noemen

Soortvorming

1. Allopatrische soortvorming

   = soortvorming door isolatie

2. Sympatrische soortvorming

   = soortvorming zonder isolatie 

Reproductieve isolatie

Er zijn verschillende soorten reproductieve isolatie:

• Geografische isolatie 

Reproductieve isolatie

Eilandtheorie

Darwinvinken -> snavels aangepast aan beschikbaar voedsel

Grotere verscheidenheid aan soorten bij:

- Groter eiland

- Eiland dichterbij vasteland van oorsprong

de eilandtheorie

Sympatrische soortvorming

• Ander baltsgedrag                     Ander paringsseizoen       

Sympatrische soortvorming

• Een andere oorzaak kan zijn verschillen in gedrag: de organismen begrijpen elkaar niet (meer).

• Of door polyploïdie: een meervoud van het diploïde aantal chromosomen in een (deel van een) organisme

• Polyploïdie ontstaat door fout tijdens de mitose. Organismen kunnen hierdoor tetraploïd worden

Vragen?

Aan het werk

Maken: 

91 t/m 99

Leren:

Thema 4

Begrippen:

reproductieve isolatie

geografische isolatie

allopatrisch

eilandtheorie

sympatrisch

polyploïde

Doelen:

Je kan manieren van reproductieve isolatie noemen