tekstverbanden 4.2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

hf 4.2 Talent

  activerende teksten

Activerende teksten

Doel:    lezer tot actie aanzetten

               (+ informatie geven  -  om lezer over te halen)

Activerende teksten:  

*  reclame (lezer overhalen, bijv om iets te kopen)

* oproep (lezer uitnodigen iets te doen, bijv geld doneren, lid                              worden)

Beeld en opmaak  (= lay-out)

middel om aandacht te trekken

opmaak:   verdeling over pagina, keuze van lettertype en                                       lettergrootte, gebruik van kleur

beeld:         afbeeldingen bij tekst

Welke tekstdoelen ken je?

De volgende tekstdoelen kennen we:

• informeren
• overtuigen
• activeren/tot handelen aansporen
• amuseren
  

De volgende tekstsoorten kennen we:

• informatieve teksten
• betogende teksten
• activerende teksten
• amuserende teksten
  

Tekstdoelen

Goed leren: 

Het verschil tussen:

• tekstdoel (werkwoord!)
• tekstsoort (...... tekst)
• tekstvorm (voorbeelden daarvan)

Uitleg nieuwe lesstof

Tekstdoel: welk doel heeft de schrijver met een tekst? 

 informeren/ overtuigen/ activeren/ amuseren

Tekstsoort: alle teksten met hetzelfde tekstdoel!

informatieve tekst / betogende.../ activerende.../ amuserende...

Tekstvorm: in welke vorm is de tekst gegoten? 
nieuwsbericht/ schoolboektekst/ ingezonden brief/ recensie/ advertentie

Tekstvormen

Tekstvormen zijn voorbeelden die bij de verschillende tekstsoorten horen.

Even oefenen...

Een nieuwsbericht is een ...

1. informatieve tekst
2. betogende tekst
3. activerende tekst
4. amuserende tekst

Een column is een ...

1. informatieve tekst
2. betogende tekst
3. activerende tekst
4. amuserende tekst

Een oproep is een ...

1. informatieve tekst
2. betogende tekst
3. activerende tekst
4. amuserende tekst

Een handleiding is een ...

1. informatieve tekst
2. betogende tekst
3. activerende tekst
4. amuserende tekst

Een boekbespreking is een ...

1. informatieve tekst
2. betogende tekst
3. activerende tekst
4. amuserende tekst

Een folder is een ...

1. informatieve tekst
2. betogende tekst
3. activerende tekst
4. amuserende tekst

Wat is het tekstdoel ?

Er zitten twee vliegen op het kale hoofd van een oude man. Zegt de ene vlieg: 'Weet je nog dat we hier vroeger verstoppertje speelden?'

Wat is het tekstdoel?

Het KNMI waarschuwt voor winterse buien.

Wat is het tekstdoel van deze zin?

Elke school hoort een vrouwelijke directeur te hebben. 

reclame of oproep?

* Ken jij iemand die een leven  heeft gered: een paard uit de sloot gevist, iemand gereanimeerd? We zoeken mensen die opvallen door een grote of kleine heldendaad. 

Mail ons het verhaal...

* Het voorjaar komt eraan. Is je fiets al klaar voor veelvuldig gebruik? Kom langs voor een lentebeurt. We kijken je fiets na  en repareren waar nodig. Vanaf €49,95

Welk merk hoort bij de volgende slogan?

'Er is geen betere.'

1. Philips
2. Miele
3. Samsung
4. Zanussi

Welk merk hoort er bij de volgende slogan?
'Wast een berg, kost een beetje.'

Wat is de woordgrap?

'We hebben je hart nodig ' (Hartstichting)

Slogans

Slagzinnen (slogans)

• aantrekkelijke belofte doen: Direct verzekeren, direct resultaat  (Ohra)
• belangrijke eigenschap noemen: Het zuiverende water  (bronwater)
• gebruik maken van rijm: Duyvis, als er een fuif is!
• woordgrap maken
• tegenstelling: Veel voor weinig  (Hema)
• humor gebruiken: Lijkt nergens op  (VPRO)
  

4.2 Lezen 

les 2

tekstverbanden

Welk tekstverbanden ken je (nog)?

tekstverbanden

- opsommend

- tijdsvolgorde/chronologisch

- tegenstellend

- uitleggend

- redengevend

- concluderend

signaalwoorden

-ook, bovendien, daarnaast, zowel .. als, ten eerste, ten slotte

- eerst, daarna, voordat, nadat, toen, terwijl,

- maar, echter, toch, daarentegen

-bijvoorbeeld, met andere woorden, zoals, dat wil zeggen

- want, omdat, daarom, immers, namelijk

- dus, dan ook, hieruit volgt, concluderend

- samenvattend

- oorzaak gevolg

- middel/doel

- voorwaardelijk

- kortom, samenvattend, al met al,

- doordat, daardoor, waardoor, met als gevolg, zodat

- met als doel, waarmee, daarmee

- als, indien, wanneer, mits, tenzij, behalve, op voorwaarde dat,

'Tegenover, maar, hoewel' zijn signaalwoorden die horen bij het tekstverband...

1. Opsommend verband
2. Chronologisch verband
3. Concluderend
4. Tegenstellend verband

Signaalwoord van

tegenstellend

verband

Signaalwoord van

redengevend

verband

Signaalwoord van

opsommend

verband

Signaalwoord van

concluderend

verband

Als je besluit om dat skateboard te kopen, kun je niet op vakantie.

1. redengevend verband
2. chronologisch verband
3. opsommend verband
4. voorwaardelijk verband

Je kunt niet op vakantie, want je hebt je geld uitgegeven aan een skateboard.

1. redengevend verband
2. chronologisch verband
3. opsommend verband
4. voorwaardelijk verband

Als eerste moet je naar werk gaan zoeken. Daarna kun je gaan sparen.

1. redengevend verband
2. chronologisch verband
3. opsommend verband
4. voorwaardelijk verband

Je moet een vliegticket kopen en je hotel betalen. Bovendien heb je op reis zakgeld nodig.

1. redengevend verband
2. chronologisch verband
3. opsommend verband
4. voorwaardelijk verband

tekstverbanden - oefenzinnen

Vorig jaar sportte ik drie keer in de week, maar daar heb ik nu geen tijd meer voor.

Welk signaalwoord? Welk tekstverband?

Antwoord

Vorig jaar sportte ik drie keer in de week, maar daar heb ik nu geen tijd meer voor.

maar = signaalwoord = tegenstellend verband

Vraag

Eerst moet ik mijn huiswerk maken. Bovendien moet ik een uittreksel schrijven en ook nog mijn kamer opruimen.

Welke signaalwoorden? Welk tekstverband?

Antwoord

Eerst moet ik mijn huiswerk maken. Bovendien moet ik een uittreksel schrijven en ook nog mijn kamer opruimen.

bovendien - ook nog = signaalwoorden

Opsommend tekstverband

Vraag

De voetbalcompetitie is in jaren niet zo spannend geweest. Het is dit jaar bijvoorbeeld vaak voorgekomen dat een middenmoter of zelfs een degradatiekandidaat bij een topclub punten kon weghalen.

Signaalwoord? Tekstverband?

Antwoord

Het is dit jaar bijvoorbeeld .... ...weghalen.

bijvoorbeeld = signaalwoord = toelichtend verband

En nu aan de slag...

Dit doe je op het LWP en huiswerk: 

maken van Talent lezen H4

opdr. 4, 5, 6 en 7  &  opdr 8, 9, 10 en 11

Zoek een voorbeeld van een ideële reclame en bedenk wat het maatschappelijk doel is en wat de boodschap is.

 + boek lezen (C-boek, WO2, boekposter)

toetsen / opdrachten inleveren

NE

-Je kent de tekstverbanden met de signaalwoorden.

-Je weet wat ideële reclame is. 

-Je kunt de boodschap van een ideële reclame benoemen. 

Inleveren:

opdracht over

ideële reclame.

Vóór vrijdag 17 mei.  

Zie studiewijzer...