Leesvaardigheid hfd. 5 en 6

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Leesvaardigheid

Nieuw Nederlands hoofdstuk 5 & 6

vwo 2

Aan welke begrippen denk je als we het hebben over leesvaardigheid? Noem er drie.

Onderwerp

Hoofdgedachte

Deelonderwerpen 

Tussenkopjes

Kernzinnen

Feiten

Meningen en argumenten

Opbouw van de tekst

Tekstdoel

Functie inleiding

Functie slot

Functie afbeelding

Tekstverbanden en signaalwoorden

Wat geeft een chronologisch verband aan?

1. In welke tijdsvolgorde iets is gegaan.
2. Een opsomming
3. Een oorzaak-gevolg
4. Een mening met argument

Verband

1.Oorzakelijk

2.Doel-middel

3.Samenvattend

4.Voorwaardelijk

5.Toegevend

6.Concluderend

7.Redengevend

8.Vergelijkend

Signaalwoorden

Omdat

Evenals

Daardoor

Dus

Om te

Kortom

Tenzij

Ook al

Kritisch lezen

Let op de volgende onderdelen om te bepalen of een tekst betrouwbaar is. 

• Is de auteur deskundig?
• Is de auteur onpartijdig?
• Kan je iets te weten komen over het beroep of de opleiding van de auteur? Sluit dit aan bij zijn/haar onderwerp?
  

Kritisch lezen

Let op de volgende onderdelen om te bepalen of een tekst betrouwbaar is. 

• Waar en wanneer is de tekst gepubliceerd?
• Is de informatie in de tekst niet verouderd?
• Zijn de mensen die aan het woord komen betrouwbaar en deskundig? Komen voor- en tegenstanders aan het woord?

Kritisch lezen

Let op de volgende onderdelen om te bepalen of een tekst betrouwbaar is. 

• Klopt het wat de auteur zegt? Klinkt het logisch of laat hij/zij dingen weg?
• Zijn de argumenten van de auteur sterk of kun je er makkelijk iets tegen inbrengen?

Je leest een tekst uit 2018 over epidemieën. Is deze tekst betrouwbaar?

1. Ja, er komen niet vaak epidemieën voor.
2. Nee, alle teksten uit 2018 zijn niet betrouwbaar.
3. Ja, er wordt weinig onderzoek gedaan naar epidemieën.
4. Nee, sinds 2018 is er veel veranderd op het gebied van epidemieën.

Dhr. Doorn heeft een tekst geschreven over spelling in de Nederlandse taal. Is deze tekst betrouwbaar?

1. Ja, dhr. Doorn is hoogopgeleid.
2. Nee, dhr. Doorn spelt verschrikkelijk slecht.
3. Nee, dhr. Doorn is gespecialiseerd in aardrijkskunde.
4. Ja, dhr. Doorn maakt nooit spelfouten.

Publiek bepalen

Met behulp van de kenmerken van een tekst kan je bepalen welk publiek de tekst heeft. 

Je let op de volgende vier onderdelen:

• Onderwerp
• Publicatieplaats(bron)
• Taalgebruik
• Lay-out

Onderwerp

Het onderwerp geeft je informatie over het publiek. 

Gaat een tekst over zweefvliegen, dan zal het wellicht voor zweefvliegsporters geschreven zijn.

Gaat een tekst over speeltuinen, dan zal het voor ouders met jonge kinderen geschreven zijn

Publicatieplaats(bron)

De publicatieplaats, de plek waar je de tekst kan vinden, geeft je informatie over het publiek. 

Staat een tekst in de Donald Duck, dan zal het bedoeld zijn voor jongere kinderen.

Staat een tekst in een vakblad, dan zal het bedoeld zijn voor die beroepsgroep. 

Taalgebruik

Zijn er lange zinnen en moeilijke woorden, dan zal het voor een volwassener publiek geschreven zijn.

Zijn er korte zinnen en makkelijke woorden, dan denk je eerder aan jongeren of kinderen.

Staan er specifieke vaktermen, vakjargon genaamd, in de tekst, dan zal het voor een bepaalde beroepsgroep geschreven zijn. 

Lay-out

Teksten voor jongeren of kinderen  of een algemeen publiek zullen vaak meer kleur bevatten en afbeeldingen en aandacht willen trekken.

Teksten voor beroepsgroepen of volwassenen zijn vaker gewoon in het zwart-wit, met langere stukken en weinig/geen afbeeldingen. 

Je leest een recensie over scootmobielen. Voor welk publiek is deze tekst bedoeld?

Je leest een tekst met lange zinnen en moeilijke woorden in het NRC. Voor wie is deze tekst bedoeld?

Je ziet een tekst met veel plaatjes van kinderen, korte alinea's en veel kleur. Voor wie is deze tekst?

Heb je nog uitleg nodig over bepaalde onderwerpen? Zet je naam + onderwerp hieronder

Heb je nog hulp nodig bij het maken van een opdracht? Zet je naam hieronder.

Aan de slag!

Hoofdstuk 5 Nieuw Nederlands uit het boek

Verplichte opdrachten: 1, 2 & 4(waarschijnlijk al af)

Keuze-opdrachten: 8(herhaling), 9(verdieping) of 10

Kies één opdracht van de keuze-opdrachten!

Aan de slag!

Hoofdstuk 6 Nieuw Nederlands uit het boek

Verplichte opdrachten: 1, 2 & 3

Keuze-opdrachten: 7(herhaling), 8(verdieping) of 9.

Kies één opdracht van de keuze-opdrachten!